Το μέτρο της αφελείας

Τάκης Θεοδωρόπουλος

Η ιστορία είναι πραγματική, μου την αφηγήθηκε φίλος ο οποίος είχε επισκεφθεί γνωστή του στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής και μαζί της αποφάσισαν να πάρουν το λεωφορείο και να πάνε στο Sun City, πόλη τεχνητή, όπου λειτουργούν καζίνο, γιατί επιτρέπονται τα τυχερά παιχνίδια τα οποία απαγορεύονται στην υπόλοιπη Ενωση. Η ιστορία συνέβη πριν από μερικά χρόνια – το λέω αυτό, διότι ενδέχεται οι πρωταγωνιστές της να έχουν αλλάξει συνήθειες και να έχουν γίνει σοφότεροι. Ο φίλος μου λοιπόν πήγε στην αφετηρία του λεωφορείου και όταν εγκαταστάθηκε στο όχημα, το οποίο ήταν προγραμματισμένο να ξεκινήσει μετά από κάποια ώρα, είδε στις υπόλοιπες θέσεις να εγκαθίστανται σιγά σιγά έγχρωμοι ιθαγενείς, συμπαθέστατες γυναίκες με τσεμπέρια, καλάθια με κοτόπουλα και λοιπά
αξεσουάρ. Κάποια στιγμή, από την μπροστινή πόρτα ανέβηκε μια ξανθιά γαλανομάτα ευτραφής ματρόνα, ένα είδος Μέρκελ στο πιο αγροίκο, η οποία αφού έριξε μια ματιά στο εσωτερικό του οχήματος φώναξε: «Οποιος δεν έχει εισιτήριο να πάει να βγάλει αμέσως». Κανείς δεν σηκώθηκε, αυτή κατέβηκε από το λεωφορείο και ύστερα από πέντε λεπτά επανήλθε για να επαναλάβει την εντολή της σε πιο άγριο τόνο. Ο φίλος μου, άνθρωπος με ανοιχτές ιδέες και προοδευτικές πολιτικές απόψεις, σοκαρίστηκε από τον τρόπο με τον οποίον μιλούσε η κυρία στους ιθαγενείς, η φίλη του όμως, γνώστρια των εθίμων της περιοχής, τον ηρέμησε λέγοντάς του «περίμενε να δεις».

Την τρίτη φορά που εμφανίστηκε η αγριωπή κυρία κρατούσε ένα μπλοκάκι στο χέρι, και αφού επανέλαβε για μία ακόμη φορά την εντολή της, και κανείς δεν αντέδρασε, ανακοίνωσε πως θα άρχιζε τον έλεγχο. Μόλις ακούστηκε η μαγική λέξη «έλεγχος», οι συμπαθείς έγχρωμοι ιθαγενείς σηκώθηκαν και χωρίς να πουν κουβέντα κατέβηκαν από το λεωφορείο. Ο φίλος μου έμεινε άφωνος, η φίλη του όμως του είπε: «Το καλύτερο δεν είναι αυτό. Το καλύτερο είναι ότι θα πάνε και στο πίσω λεωφορείο και θα κάνουν το ίδιο. Μπορεί να περάσουν όλη μέρα εδώ πέρα από λεωφορείο σε λεωφορείο ελπίζοντας ότι θα πετύχουν κάποιο που δεν θα τους γίνει έλεγχος».

Ξέρω πως μέσα σας σκέφτεστε ότι διαβάζετε το γραπτό ενός ρατσιστικού τέρατος, το οποίο δεν κάνει καν τον κόπο να κρυφτεί. Ετσι μας κατάντησε η κρίση. Ομως δεν άντεξα να μη μοιραστώ μαζί σας αυτήν την ιστορία, που τις τελευταίες ημέρες μού τριβελίζει το μυαλό. Ελάτε τώρα, μη μου πείτε ότι η στάση των ιθαγενών, απάθεια επικουρείων διαστάσεων η οποία οφείλεται στην πλήρη αποκοπή τους από την πραγματικότητα, δεν σας θυμίζει τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία, κάθε φορά που έρχεται η ώρα της για να συναντηθεί με την τρόικα, επαναλαμβάνει τα ίδια ακριβώς; Θα επιβάλουμε τους όρους μας, τις κόκκινες γραμμές μας και θα τους αναγκάσουμε να τους δεχθούν, διότι δεν πάει άλλο. Πόσες φορές τα τελευταία χρόνια έχουμε ζήσει την ίδια ιστορία; Ούτε και θυμάμαι πόσες. Αναρωτιέμαι, δε, αν υπάρχουν άνθρωποι, διότι πάνω απ’ όλα είναι άνθρωποι, στο κυβερνητικό περιβάλλον που πιστεύουν ότι αυτή η στάση τούς ωφελεί πολιτικά. Πολύ φοβάμαι πως υπάρχουν, και αν δεν το πιστεύουν υποχρεώνονται να το πιστέψουν για τον απλούστατο λόγο ότι δεν ξέρουν τι άλλο να κάνουν. Και είναι αυτό το «δεν ξέρουν τι άλλο να κάνουν» που προκαλεί τους περισσότερους φόβους και εντείνει το αίσθημα της ανασφάλειας μέχρι απελπισίας. Και καλά οι ιθαγενείς έχουν τη δικαιολογία ότι πριν από μερικά χρόνια ζούσαν στο καθεστώς του απαρτχάιντ και αναγκαστικά πέρασαν από μια περίοδο προσαρμογής.

Δεν θέλω επ’ ουδενί να δικαιολογήσω τη μικρονοϊκή και εν πολλοίς καταστροφική πολιτική της τρόικας. Δεν μπορώ όμως να μην αναρωτηθώ για την πολιτική νοημοσύνη όσων υποτίθεται εκπροσωπούν τα δικά μας συμφέροντα: αν όντως πιστεύουν ότι κάποτε θα φτάσουμε στο Sun City, ή είναι αφελείς ή παριστάνουν τους αφελείς.