Τα σαθρά θεμέλια της ζωής μας

άρθρον του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

Όταν ο Εμμ. Ροΐδης εστάλη από την Ιταλία από τους γονείς του στην Ερμούπολη της Σύρου στα 1849-1855, για να φοιτήσει στο εκεί ελληνικό σχολείο του ελληνοαμερικανικού Λυκείου του Χρήστου Ευαγγελίδου, συνάντησε πολλούς εκεί να κατοικούν Ιταλούς. Εκεί είχαν καταφύγει πολλοί από αυτούς, μετά από μια αποτυχημένη επανάσταση και μια δεινή ήττα, εναντίον των Αυστριακών στα 1848, που κατείχαν μεγάλο μέρος της Ιταλίας. «Η ιστορία ενός σκύλου» είναι ένα γνωστό του διήγημα, που συνέθεσε εκείνην την εποχή και του οποίου η υπόθεση εκτυλίσσεται ακριβώς στα μέσα του 19^ου αιώνα δίνοντας σ’ αυτό κάποια στοιχεία για την ζωή των Ιταλών στη Σύρο. Ιδιαίτερη εντύπωση στον Ροΐδη είχε κάνει ένας Ιταλός θαυματοποιός, ταχυδακτυλουργός και ακροβάτης,

ονόματι Γιαμβατίστας, που του άρεσε να δίδει την παράστασή του στην πλατεία, μπροστά στο ελληνοαμερικανικό Λύκειο της πόλης.

«Εξ όλων των Ιταλών αποίκων διασκεδαστικώτατος ήτο βεβαίως ο πρώην Γαριβαλδηνός λοχίας Γιαμβατίστας, ο προτιμήσας παντός άλλου το επάγγελμα σαλτιβάγκου ή θαυματοποιού, τον οποίον μετήρχετο επί της πλατείας, ακριβώς αντίκρυ του Λυκείου προ μεγάλην των υποτρόφων χαράν… Τα θαύματα του θιασάρχου, αι λαθροχειρίαι πεσσών, αι σφαιροβολίαι, αι πυραμίδες και αι καταπόσεις φλεγόντων ανθράκων ήσαν εκ των συνηθεστάτων…» 

Ο Ιταλός σχοινοβάτης και ταχυδακτυλουργός μέσα στο πρόγραμμά της παράστασής του είχε εντάξει κι ένα ακροβατικό νούμερο, που ονομαζόταν πυραμίδα. Η σκηνή αυτή γινόταν ως εξής: με διάφορα αντικείμενα (σκεύη, τραπέζια, καθίσματα, βαρέλια, στάμνες, μπουκάλια κ.λπ ) που τοποθετούνταν σε αλλεπάλληλα στρώματα, δημιουργούνταν ένας πυραμοειδής σωρός και πάνω στην κορυφή ανέβαινε προσεκτικά ο ακροβάτης Ιταλόςκαι ισορροπούσε ακίνητος για λίγες στιγμές. Ευνόητο είναι ότι το επίτευγμα αυτό του Γιαμβατίστα προκαλούσε πράγματι ενδιαφέρον, αγωνία και θαυμασμό στους θεατές, γιατί η «πυραμίδα», όπως κατασκευαζόταν ήταν πολύ ασταθής και με την ελάχιστη άστοχη κίνηση ή το παραμικρό λάθος του ακροβάτη μπορούσε να καταρρεύσει συμπαρασύροντας και τον ίδιο στην κατάρρευσή της.

«Των πυραμίδων τούτων η στερεότης» λέγει ο περιπαικτικός στο ύφος Ροΐδης, «δεν είναι ακριβώς όση και η των αιγυπτιακών και πολλή απαιτείται παρά του αναβάτου ασφάλεια πατήματος και προσοχή προς διατήρησιν της ασταθούς αυτού ισορροπίας». Μια τέτοια ασταθής ισορροπία επί τέτοιων σαθρών βάσεων εύκολα μπορεί κανείς και σήμερα να θεωρήσει κολοσσούς ισχύος όπως την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί τι άλλο να υποθέσει κανείς, ότι είναι τα θεμέλιά της αυτήν την στιγμή, όταν οι οικονομίες επί των οποίων στηρίζεται είναι αν μη τι άλλο χρεοκοπημένες και με το ζόρι κρατούμενες στην ζωή στην εντατική ευρισκόμενες; Όμως το επικινδυνότερο είναι ότι τέτοια ασταθής ισορροπία τυγχάνει να είναι ο ίδιος μας ο σύγχρονος βίος.

«Όταν ο Ιησούς ήλθεν στην χώρα των Γεργεσηνών, τον συνάντησαν δυο δαιμονιζόμενοι, που έβγαιναν από τα εκεί μνήματα εις τα οποία ευχαριστούντο να κατοικούν. Ήσαν δε και οι δύο επιθετικοί και πολύ επικίνδυνοι, ώστε να μην μπορεί κανείς να περάσει από τον δρόμο εκείνον» (το κατά Ματθαίον, η’, 28). 

Αλήθεια τι προσέχει κανείς; Πρώτον ότι οι ζώντες μακράν των εντολών του θεού είναι επικίνδυνοι αλλά και ότι ευαρεστούνται να ζούν σε τάφους!!! Είναι με άλλα λόγια ζωντανοί νεκροί. Ζούν αλλά και δεν ζούν αφού η ζωή τους δεν έχει κανένα νόημα και είναι κυριευμένοι από τον Εωσφόρο, κάνουν δε οτιδήποτε άλλο παρά να εκτελούν τις εντολές του θεού. Αυτή είναι η σαθρή ζωή των. Και αν φαινομενικά έχουν τα πάντα, και ζούν καλά κατά τα πρότυπα τα σαθρά των ανθρώπων, όμως δεν έχουν τίποτα και ζούν αιώνια στην δυστυχία και τον φόβο. Οι Γεργεσηνοί μπορεί να είχαν τους δαιμονισμένους τους αλλά ήσαν πλούσιοι και ζούσαν καλά. Κοντά από εκεί που ο Ιησούς συνάντησε τους δαιμονισμένους αυτών, έβοσκαν κοπάδια χοίρων.

«Κι επειδή αυτοί, που έτρεφαν τους χοίρους, έπραττον τούτο παρά τον μασαϊκόν νόμον, που απαγόρευεν ως ακάθαρτον το χοιρινόν κρέας, ο Κύριος τιμωρών την παρανομίαν ταύτην είπεν εις τους δαίμονας να φύγουν από τους δαιμονισμένους και να έμβουν στα ζώα». Ας αναλογισθούμε κι εμείς πάνω σε ποια θεμέλια έχουμε χτίσει την ζωή μας κι αν αυτά βρίσκονται κοντά στην θέληση και τον νόμο του θεού ή αν κι εμείς ζούμε με παρανομία απέναντι στον θεϊκό νόμο. Μήπως κι εμείς μπορούμε να αναρωτηθούμε σαν τους δαιμονισμένους με τα εξής λόγια: «ποια σχέση υπάρχει μεταξύ ημών και σού, Ιησού, υιέ του θεού;» Ο αρχιμανδρίτης Βαδραχάνης γράφει για την συγκεκριμένη περικοπή: «οι αμαρτωλοί και αχαλίνωτοι άνθρωποι είναι κι αυτοί δαιμονισμένοι και τίποτα δεν μπορεί να τους συγκρατήσει από την αμαρτία. Ζούν συνεχώς στα μνήματα της επιθυμίας και δεν θέλουν με τίποτα να αναστηθούν. Οι περισσότεροι προσέχουμε τους δαιμονισμένους και δεν προσέχουμε την πόλη που παρεκάλεσε τον Χριστό να σηκωθεί να φύγει, γιατί προτίμησε να ζει στην παρανομία και να οικοδομεί την ευτυχία και την πρόοδό της στον διάβολο κι όχι στο θέλημα του Χριστού. Κι ο Αβραάμ και ο Ισαάκ και ο Ιακώβ και ο Ιωσήφ ήσαν πλούσιοι και επιτυχημένοι παράγοντες προόδου και αναπτύξεως για τις περιοχές τους. Αλλά ο άνθρωπος δεν θέλει να γίνει πλούσιος με τον θεό, αλλά με τον διάβολο». «Εκείνοι δε που έβοσκαν τους χοίρους έφυγαν και αφού επήγαν εις την πόλιν ανήγγειλαν όλα, όσα συνέβησαν και ιδιαιτέρως το τι συνέβη με τους δαιμονιζομένους. Και ιδού όλοι οι κάτοικοι της πόλεως εβγήκαν δια να συναντήσουν τον Ιησού και όταν τον είδαν, τον παρεκάλεσαν να φύγη από τα σύνορά τους, εκ φόβου μήπως πάθουν και μεγαλύτερα κακά» (κατά Ματθαίον, η 33-34).

Και όλη η πόλις παρακάλεσε να φύγει ο Ιησούς, λές και τους είχε κάνει μεγάλο κακό, που δεν μπορούσαν μέχρις τότε να ζήσουν άφοβα σε εκείνο το μέρος με τους δαιμονισμένους και τους λύτρωσε και όλη η πόλις έκρινε μεγαλύτερο το κακό της καταστροφής της περιουσίας των, της παράνομης αυτής πηγής εσόδων, και τον πιθανό έλεγχο και τιμωρία των και για άλλα κακά που θα είχαν στην ζωή τους παρά την κάθαρση και την λύτρωση από το θείο!!! Η απόληξη αυτή της υπάρξεως των σαθρών θεμελίων πάνω στα οποία χτίσαμε την ψεύτικη και παράνομη βιοτή μας είναι αυτή του Γιαμβατίστα. «Και κατόρθωσε ο Γιαμβατίστας» μιαν εσπέρα «να ακινητήση επί τινας στιγμάς επί του υψηλού αυτού βάθρου, αλλ’ αίφνης, ενώ εσταύρωσεν επί του στήθους τας χείρας προς απομίμησιν του Βοναπάρτη, το όλον οικοδόμημα εσείσθη και κατέπεσε μετά φοβερού πατάγου, του οποίου υπερείχεν ο οξύτερος ήχος των συντριβομένων υαλίων…..η ζημία δυστυχώς ήτο πραγματική και πολύ ανωτέρα της εν αρχή υπολογισθείσης. Πλήν των σταμνίων και φιαλών είχον σπάσει κατά την πτώσιν και αμφότερα τα οστά της κνήμης του δυστυχούς σχοινοβάτου, τον οποίον θέαντε οι προσδραμόντες κλητήρες εντός φορείου μετεκόμισαν εις το νοσοκομείον»

 Πηγή: ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

http://filologos-hermes.blogspot.gr/