Euroinsight: Οι υποχωρήσεις που σκέφτεται να κάνει η Μέρκελ για να μην υπάρξει Grexit

Ο φόβος της αποσταθεροποίησης των Βαλκανίων κινητοποιεί την Άνγκελα Μέρκελ αναγκάζοντάς την να δεχθεί παραχωρήσεις που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσε να καταπιεί. Έτσι, τη στιγμή που η Γερμανία σκληραίνει τη στάση της, στο παρασκήνιο εξυφαίνει πλάνα αποδοχής των ελληνικών προτάσεων.
Το Euroinsight μεταφέρει πληροφορίες από
υψηλόβαθμα στελέχη της καγκελαρίας, σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να αποχωρήσει από το ευρώ μόνο αν γινόταν σαφές πως δεν υπάρχει πλέον αρκετό κοινό έδαφος για το πώς η Ευρωζώνη θα πρέπει να λειτουργήσει και όχι εξαιτίας μιας διαφωνίας για τα μεταρρυθμιστικά μέτρα ή για το αν η Ελλάδα έπιασε τους στόχους που έχουν τεθεί από τους δανειστές.
Ένας πολύ καλό ενημερωμένος αξιωματούχος της γερμανικής κυβέρνησης λέει: «Είναι πολιτική απόφαση, το Graccident δεν θα συμβεί». Τη στιγμή που οι φόβοι για έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ, οι σχέσεις της Αθήνας και του Βερολίνου έχουν φτάσει στο κατώτατο σημείο τους. Η Μέρκελ αντιλαμβάνεται ότι πλέον η Ευρωζώνη είναι καλά προετοιμασμένη για μια πιθανή ελληνική έξοδο, όμως για καθαρά γεωπολιτικούς λόγους δεν θέλει ούτε να σκέφτεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ο βασικός της φόβος είναι ότι αν η Ελλάδα -που είναι μέλος του ΝΑΤΟ- αποχωρήσει από το ευρώ, η βαλκανική χερσόνησος θα μετεξελιχθεί σε μια αποσταθεροποιητική περιοχή – ο λόγος είναι η ρωσική επιρροή.
Ανορθόδοξες λύσεις
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, αναφέρει το άρθρο, η γερμανική κυβέρνηση είναι έτοιμη να αποδεχθεί ακόμη και ανορθόδοξες λύσεις μόνο και μόνο για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Αυτές περιλαμβάνουν τα εξής: να αυξηθεί το όριο των T-bills που μπορεί να εκδίδει και να πουλάει η Ελλάδα, να υπάρξει προσωρινός έλεγχος κεφαλαίων σε περίπτωση bank-run, να δοθούν χρήματα στην Αθήνα από το τρέχον πρόγραμμα και να καθυστερήσουν οι πληρωμές της Ελλάδας προς το ΔΝΤ.
Στην πραγματικότητα καμία από αυτές τις λύσεις δεν θα ήθελε να ακολουθήσει η Γερμανία, αλλά δεν τις διαγράφει ως εργαλεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Ακόμη κι έτσι, όμως, αυτή η υποστήριξη δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Προηγουμένως θα πρέπει να υπάρξει πολιτική συμφωνία στην Ελλάδα με την οποία η Ελλάδα θα παραμείνει μέλος της Ευρωζώνης. Άρα θα δεσμευτεί σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων και θα αποδεχθεί την υποδομή των προγραμμάτων διάσωσης, ενώ περαιτέρω η Γερμανία θα είναι έτοιμη να της παράσχει νέα βοήθεια που δεν θα είναι άλλη από ένα τρίτο πακέτο στήριξης.
Ο βασικός αντίπαλος της Μέρκελ
Το Βερολίνο εξακολουθεί να πιστεύει πως υπάρχει αρκετός χώρος για να βρεθεί λύση. Θεωρεί πως μπορεί να υπάρξει συμφωνία για μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα, να δοθεί μεγαλύτερο περιθώριο για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και σε μεταγενέστερο στάδιο να μειωθεί ακόμη και η επιβάρυνση του χρέους.
Σε όλα αυτά ο βασικός αντίπαλος της Μέρκελ είναι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Καίτοι ανήκουν στο ίδιο κόμμα και είναι άμεσοι συνεργάτες, ο Σόιμπλε θεωρεί πως δεν μπορεί να μιλάει κανείς για Ένωση, αν δεν τηρούνται οι νόμοι και οι κοινά αποδεκτές διαδικασίες. Επιπροσθέτως, ο Σόιμπλε θεωρεί πως η παρούσα κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να οδηγήσει την Ελλάδα με τρόπο συμβατό σε αυτό που ονομάζεται πολιτική και οικονομική ολοκλήρωση εντός του ευρώ. Συνεχώς κάνει λόγο για τον «πυρήνα της Ευρώπης» φέρνοντας στο μυαλό όλων ένα κείμενο του 1994 στο οποίο έκανε λόγο για έναν πυρήνα χωρών που θα είναι πρόθυμες να μοιραστούν την κυριαρχία τους εάν αυτό απαιτείται.
«Θα πάρουμε το ρίσκο»
Ωστόσο, τώρα πλέον ο Σόιμπλε αναγκάστηκε να συμπλεύσει με την Μέρκελ, να αφήσει κατά μέρος το Grexit και διαδραμάτισε εποικοδομητικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την τετράμηνη επέκταση του ελληνικού προγράμματος. Οι διαφορές της Μέρκελ με τον Σόιμπλε είναι φανερό πως έχουν μετριαστεί. Το πρόβλημα είναι ότι για όλα τα παραπάνω η γερμανική κυβέρνηση θα χρειαστεί να πάρει ένα ρίσκο. Πρώτον, αν διαπιστώσει πως δεν γεφυρώνονται οι διαφορές με την Αθήνα Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση θα ζητήσει να χρησιμοποιηθούν τα εργαλεία της ΕΕ για να ενισχύσουν την Ελλάδα που ενδεχόμενα θα βρίσκεται εκτός ευρώ. Το άλλο ρίσκο είναι ότι αν η Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω χρηματοδότηση, η Μέρκελ θα συναντήσει έντονη πίεση και αντίδραση από τους βουλευτές της. «Θα πάρουμε το ρίσκο», λέει αξιωματούχος πολύ κοντά στην Μέρκελ. Η καγκελάριος θα μπορεί να στηριχθεί στη θετική ψήφο των Σοσιαλιστών που είναι πιο ανοιχτοί σε παραχωρήσεις.