Νέα Ευρώπη τώρα (τα πλήρη κείμενα των ομιλιών)

Εκδήλωση για το μέλλον της Ευρώπης, με τον τίτλο «Νέα Ευρώπη Τώρα» πραγματοποιήθηκε πριν από λίγη ώρα σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών, με οργανωτή την επικεφαλής των Ευρωβουλευτών της Νέας Δημοκρατίας Μαριέττα Γιαννάκου.
Στην εκδήλωση, μεταξύ άλλων, συζητήθηκαν οι μελλοντικές προοπτικές της ΕΕ και ιδιαίτερα το μοντέλο διακυβερνήσεως που αυτή θα προάγει, οι αναγκαίες θεσμικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την υπέρβαση των σημερινών δομικών αδυναμιών, καθώς επίσης και ο ρόλος της Ελλάδος στην διαμόρφωση της μελλοντικής πορείας της Ενώσεως.
Εκτός της κυρίας Γιαννάκου, κεντρικοί ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο Υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Γιαννάκης Κασουλίδης και ο
επικεφαλής των Ευρωβουλευτών του Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος του Λουξεμβούργου Frank Engel.
Ακολουθούν οι ομιλίες των εισηγητών

Μαριέττα ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ:
Θέλω να σας παρακαλέσω για την προσοχή σας. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει συνεχώς προσέλευση, νομίζω ότι καλό είναι να αρχίσουμε.

Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τις πολιτικές προσωπικότητες, τους πρέσβεις, τους ακαδημαϊκούς, τους πρώην βουλευτές και καλούς φίλους και όλους όσους ενδιαφέρονται για τα πράγματα της Ευρώπης που είναι εδώ σήμερα μία πολύ ζεστή μέρα που ίσως γίνει λίγο πιο καυτή από αυτά που θα πούμε.

Αυτή η πρωτοβουλία να γίνει αυτή η εκδήλωση, και μάλιστα με συγκεκριμένους ομιλητές που έχουν σημαντικά πράγματα να πουν, είναι κάτι που το θεώρησα αναγκαίο και συμφώνησαν μαζί μου και οι συνομιλητές μου, ο Γιάννης Στουρνάρας, ο Υπουργός Οικονομικών της χώρας που έχει ένα πολύ μεγάλο φορτίο μέσα από τη δεδομένη οικονομική κρίση και την προσπάθεια της ανάταξης των δημοσιονομικών πραγμάτων της χώρας.

Ο Γιάννης Κασουλίδης, Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου και συνάδελφος μέχρι προχθές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τεράστια εμπειρία, ήταν και πάλι Υπουργός Εξωτερικών και υπεύθυνος για τα εξωτερικά θέματα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Και ο Frank Engel, Ευρωβουλευτής από το Λουξεμβούργο, πεπεισμένος Ευρωπαίος που αρχίζει και μαθαίνει ελληνικά τώρα και έρχεται πάρα πολύ συχνά στην Ελλάδα και που από τις πρώτες μέρες της κρίσης ήρθε στην πατρίδα μας και οι σημειώσεις και οι παρατηρήσεις που έκανε ήταν πάρα πολύ σωστές και πάρα πολύ φιλικά τοποθετημένες.

Η πρωτοβουλία αυτή είναι μία προσπάθεια να καλλιεργηθεί ένα πνεύμα ανησυχίας και δημιουργικής σκέψης και δράσης μεταξύ όλων όσοι θεωρούν ότι το κεκτημένο της πολιτικής συνεργασίας, της ειρήνης, της υπέρβασης των εθνικισμών και της μισαλλοδοξίας, της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων, της ανάδειξης της ευρωπαϊκής ταυτότητας που εδραίωσε επί δεκαετίες η ευρωπαϊκή ενοποίηση πρέπει όχι μόνο να διαφυλαχθεί αλλά και να ολοκληρωθεί.

Στις 25 Μαΐου 2014 θα γίνουν ευρωπαϊκές εκλογές. Σε αυτές θα κριθεί κάτι πολύ περισσότερο από την εκλογική επιρροή του ενός ή του αλλού κόμματος. Κρίνεται η θέση της χώρας μας στην Ευρώπη και η συμβολή της στη διαμόρφωση της νέας Ευρώπης που είναι βέβαιο ότι θα αναδιατάσσεται με τις ευρωπαϊκές εκλογές και που είναι απαραίτητο να μην τραυματιστεί ανεπανόρθωτα το εγχείρημα της τελευταίας 60ετίας από τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών, δηλαδή από την ανάδειξη και πάλι δυνάμεων μισαλλοδοξίας και εθνικισμού.

Δυστυχώς η απήχηση των ευρωσκεπτικιστικών αντιλήψεων αλλά και ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τα ευρωπαϊκά πράγματα και κόμματα και πολιτικοί μας καλούν σε εγρήγορση.

Οι ευρωπαϊκές εκλογές πρέπει να γίνουν η απαρχή μας ανασηματοδότησης της πορείας με ασφαλείς επιλογές που μπορούν να οδηγήσουν την Ευρώπη στο επόμενο βήμα.

Η διεθνής οικονομική κρίση της τελευταίας πενταετίας ανέδειξε μία σκληρή πραγματικότητα για την Ευρώπη. Υψηλή ανεργία, μειωμένη ανταγωνιστικότητα, εσωστρέφεια των κρατών μελών, σύγκρουση βορρά νότου, ανάδειξη των λεγομένων net payers σε ρυθμιστές της κατάστασης αποκλίνοντας συμφέροντα όλων των κρατών μελών μεταξύ τους και υποβόσκουσα αντιπάθεια που προκύπτει από το γεγονός ότι τα κράτη μέλη χωρίζονται σε εντολείς και εντολοδόχους.

Όσον αφορά  σε εμάς τους Έλληνες το βασικό ερώτημα που τίθεται συχνά από σοβαρούς ανθρώπους στην Ευρώπη είναι αν και κατά πόσο έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα η περηφάνια των Ελλήνων η οποία βεβαίως προκύπτει από την κλασική μας ιστορία.

        Οι Ευρωπαίοι πολίτες παρακολουθούν με έκπληξη τα ατέλειωτα ευρωπαϊκά συμβούλια και συμβούλια υπουργών, τις διαπραγματεύσεις που πολλές φορές δεν θυμίζουν εταίρους που λειτουργούν μαζί για πολλές δεκαετίες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υποχωρήσει στην άσκηση του ρόλου της, του ρόλου που ξέραμε και δυνάμεις που αμφισβητούν ευθέως τα επιτεύγματα της Ευρώπης στην διαχρονική τους πορεία αναδύονται.

Επί της ουσίας ενώ η συνθήκη της Λισσαβόνα δημιουργήθηκε εν ονόματι της κοινοτικής μεθόδου βασιλεύει ο διακυβερνητισμός. Οι περισσότεροι ομνύουν στο όνομα του εθνικού συμφέροντος και δεν αντιλαμβάνονται ότι η σύγκρουση των εθνικών συμφερόντων μπορεί να κάνει το οικοδόμημα της Ευρώπης να καταρρεύσει και αν καταρρεύσει κάθε δυνατότητα υπεράσπισης εθνικών συμφερόντων είναι ανύπαρκτη.

Ο Ζακ Ντελόρ που δεν ανήκει στην ίδια πολιτική ομάδα με εμένα αλλά συμφωνώ εδώ μαζί του, ισχυρίζεται ότι κύρια αιτία της κρίσης είναι η διόγκωση της ιδεολογίας του χρήματος και η φιλοσοφία σύμφωνα με την οποία προστιθέμενη αξία είναι μόνο η αύξηση της τιμής της μετοχής.

Αυτά βέβαια θα μας τα εξηγήσει καλύτερα ο Υπουργός Οικονομικών και ίσως να τα πει σκληρότερα και χειρότερα.

Οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν αισθάνθηκαν ηθικά υπεύθυνοι για το σύνολο της οικονομικής πολιτικής που ασκείτο, επαναλάμβαναν συνεχώς τη λέξη ανάπτυξη αλλά λησμόνησαν τη λέξη σταθερότητα που περιλαμβάνεται στο σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης και που απαιτούσε ουσιαστικό συντονισμό της οικονομικής πολιτικής.

Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν αλλαγές στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής, το νέο σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης, είναι οι κανονισμοί και οι οδηγίες, οι αποφάσεις για την εποπτεία των τραπεζών, η υπάρχουσα ευρωπαϊκή πολιτική χαρακτηρίζεται ακόμα από τον κυνισμό του εθνικιστικού παιχνιδιού.

Ορισμένοι μάλιστα αναπτύσσουν τη θεωρία ότι η Ένωση αποκλείεται να διαλυθεί γιατί όλα έχουν μπει στον αυτόματο πιλότο και γιατί το κόστος της αποχώρησης είναι πάρα πολύ υψηλό. Η ιστορία όμως επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις, για αυτό και καλό είναι να τις αποφύγουμε.

Υπάρχουν δυο αδήριτες πραγματικότητες. Η πρώτη ότι το μεγαλείο της Ευρώπης και τα επιτεύγματά της οικοδομήθηκαν πάνω στη διαφορετικότητα των λαών. Και δεύτερον, ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε παρακμή, σε κάθοδο σήμερα.

Ο πλούτος έχει και άλλους διεκδικητές και στην ανατολή και στη δύση.  Η φτώχεια και η ανεργία των νέων αυξάνονται. Η φωνή της Ευρώπης στα διεθνή φόρα δεν είναι πολύ καθαρή.  Συχνά λείπει η στρατηγική και η παραφωνία κυριαρχεί ανάμεσα στα κράτη-μέλη. 

Τι πρέπει να γίνει;  Να αφήσουμε να διαιωνίζεται μια τέτοια κατάσταση;  Να αφήσουμε τα ισχυρά κράτη-μέλη να κάνουν ότι θέλουν και τα ευρωπαϊκά όργανα να εκτελούν τις εντολές τους;  Να ενισχύσουμε τους οπαδούς του εθνικισμού και της μισαλλοδοξίας εν ονόματι μιας δήθεν εθνικής ανεξαρτησίας χωρίς καμιά ισχύ;

Τι είναι μια μικρή χώρα σήμερα στο διεθνές σύστημα αν απομονωθεί;  Ασήμαντη.  Αλλά και τι είναι μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα μόνη της;  Λίγο λιγότερο ασήμαντη.

Η επάνοδος της ευημερίας, της σταθερότητας και της ανάπτυξης μπορεί να υπάρξει μόνο εν ονόματι του συνόλου του οικοδομήματος. Μόνο μια πραγματικά ευρωπαϊκή διακυβέρνηση μπορεί να απομακρύνει τον κίνδυνο της χαλάρωσης των ευρωπαϊκών δομών και δεσμών στο επίπεδο και των θεσμών και των πολιτών.

Μόνο μια πραγματική ευρωπαϊκή διακυβέρνηση εν ονόματι του συνόλου των πολιτών μπορεί να σώσει το σκάφος.  Μόνο αν υπερβούμε τους φόβους και τις ανασφάλειες που μας δημιουργούν οι κήρυξες της μισαλλοδοξίας και των στενών και περιστασιακών συμφερόντων μπορούμε να ξεκινήσουμε μια νέα προσπάθεια προς τη σωστή κατεύθυνση.

Το ότι η φωνή αυτή ακούγεται σήμερα στην Ελλάδα που πληρώνει όλες τις συνέπειες της ελληνικής και διεθνούς οικονομικής κρίσης δεν ήταν παράδοξο.  Πρέπει να μιλήσουμε στους πολίτες όπως μίλησαν οι σημαντικοί ευρωπαίοι ηγέτες μετά τον πόλεμο. Γιατί αυτή η οικονομική κρίση είναι ένα είδος πολέμου.

        Να δώσουμε ελπίδες ότι τα πράγματα σιγά-σιγά μπορούν και πρέπει να αλλάξουν. Να τους πούμε, πως ακόμα και αν τα αποτελέσματα στην αρχή είναι πενιχρά, η περίοδος της παρακμής μπορεί να τελειώσει μόνο με μια αληθινή Ευρώπη, με πολιτική ένωση και ομοσπονδιακή δομή.

        Αν αυτή η προσπάθεια καθυστερήσει, οι φυγόκεντρες δυνάμεις θα αποκτήσουν νέο έδαφος. Ο αυτοθαυμασμός και η μισαλλοδοξία, πίσω από τα οποία υποκρύπτονται συνήθως ατομικά συμφέροντα, θα παρασύρουν πολλούς πληγωμένους από τη κρίση πολίτες.

        Χρέος μας είναι να τους δείξουμε το δρόμο της επαναφοράς στις αξίες της ενότητας, της ισοτιμίας, της ισονομίας, της αλληλεγγύης, της συνεργασίας, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της κοινής προσπάθειας, αλλά και της αγάπης για τις κοινές μας πολιτιστικές ρίζες.

        Η ιδέα της Ευρώπης ρίζωσε στο μυαλό και στη καρδιά των ανθρώπων, όταν συνειδητοποίησαν τη ματαιότητα των εθνικών συγκρούσεων και τις συνέπειές τους για ηττημένους και νικητές.

        Επειδή είμαστε στα μισά του δρόμου, και δεν πρέπει να γυρίσουμε πίσω, χρειάζεται όσοι πιστεύουμε σε αυτό το στόχο, να τον υπηρετήσουμε με νέα ορμή και πίστη.

        Δεν υπάρχει αυτόματος πιλότος που θα μας εξασφαλίσει ομαλή προσγείωση. Μέσα στις  δυσκολίες και τη σκληρή πραγματικότητα πρέπει να μιλήσουμε για την επιδίωξη αυτής της Ευρώπης, της πραγματικής, που δεν θα διανοείται κανείς να διώξει μία άτακτη Πολιτεία για τα σφάλματά της, μέσα στον άπειρο  χρόνο, που θα μεταφράσει τη μεγαλύτερη εμπορική δύναμη του κόσμου που κατέχει, σε δύναμη ειρήνης και δημοκρατικής παρέμβασης, που θα γίνει πραγματικά ελκυστική για τα όσα ήδη προσφέρει στην ανάπτυξη του τρίτου κόσμου.

        Τις ιδέες και τις απόψεις αυτές συμμερίζονται πολλοί και στις άλλες χώρες της Ένωσης. Συμφωνούν ότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε στην οικονομική και πολιτική συγκυρία να δημιουργήσει τετελεσμένα.

        Να οδηγήσει σε πλήρη υπαναχώρηση το ισχυρό κεκτημένο και να καθορίζει μια δυσμενή προοπτική για την Ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η προοπτική αυτή καλλιεργείται από λογικές apolitic, που στοχεύουν στην αμφισβήτηση που υπάρχει στη κοινή γνώμη για τους πολιτικούς.

        Στη πολιτική όμως σημασία έχει να είναι κανείς χρήσιμος, άνθρωπος της δράσης και του πολιτικού προσκηνίου. Να μπορεί να λογοδοτήσει για ότι έπραξε σύμφωνα με τη λαϊκή εντολή και τη συνείδησή του και σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της δημοκρατίας.

        Η σημερινή εκδήλωση γίνεται για να αναδειχθούν και άλλες λύσεις για το μέλλον της Ευρώπης και να εκφρασθούν οι ανησυχίες ανθρώπων που είναι μέσα στα πράγματα, όπως οι συνομιλητές μου, αλλά και το ακροατήριο που βρίσκεται εδώ σήμερα, για το που πάει η Ευρώπη και πως θα εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν στη νέα γενιά να διαδραματίσει ένα ρόλο με διεθνείς προεκτάσεις και επιτεύγματα, που θα επαναφέρουν και τη χώρα μας στη θέση που της αρμόζει στην διεθνή πραγματικότητα.

        Και επειδή ο άνθρωπος είναι υποκείμενο της ιστορίας του και όχι αντικείμενό της, η ανθρώπινη θέληση μπορεί να καταστήσει εφικτό ένα πραγματικά κοινό Ευρωπαϊκό μέλλον.

        Σας ευχαριστώ.

        Δεν έχουμε συντονιστή, γιατί αυτοσυντονιζόμαστε. Θα δώσω εγώ το λόγο τώρα στον Υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα που πιο εξειδικευμένα πια θα θέσει υπ’ όψιν μας τις μεγάλες προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά  μας στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής και του συντονισμού της στο χώρο της Ευρώπης.

Ιωάννης ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ:

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ Μαριέττα, για την τιμή καταρχήν που μου έκανες και με κάλεσες σε αυτό το διακεκριμένο πάνελ ομιλητών αλλά και σε ένα τέτοιο ακροατήριο που μόνο εσύ θα μπορούσες να μαζέψεις σήμερα.

Εκλεκτές φίλες και φίλοι, με μεγάλη χαρά συμμετέχω στη σημερινή εκδήλωση για να συζητήσουμε τα τρέχοντα ευρωπαϊκά ζητήματα. Νομίζω ότι όλοι συμμεριζόμαστε την άποψη ότι οι λύσεις στα κοινά πλέον πανευρωπαϊκά προβλήματα θα αντιμετωπιστούν από την Ευρώπη και προς όφελος της Ευρώπης.

Ένα από τα πλέον διαδεδομένα και μνημονευόμενα αποφθέγματα του Μαρξ είναι ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα.

Αν και η ιστορία έχει επιβεβαιώσει πλείστες όσες φορές αυτό το απόφθεγμα, επιτρέψτε μου να πω ότι η Ευρώπη μέχρι σήμερα έχει αντισταθεί. Το μεγάλο Κραχ του 1929 αποτέλεσε τον ιστορικό καταλύτη που επέτρεψε την άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού στην Ευρώπη και στα συνεπακόλουθα αποτελέσματα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Σχεδόν 80 χρόνια μετά η μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική κρίση μετά το μεγάλο Κραχ, που κορυφώθηκε με τη κατάρρευση της Lehman Brothers το Σεπτέμβριο του 2008, έθεσε όλες τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρώπης υπό αμφισβήτηση και δοκίμασε τις αντοχές και τη συνοχή της ευρωζώνης και ενδεχομένως ολόκληρου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Η αποσταθεροποίηση που προκλήθηκε στο οικοδόμημα της ευρωζώνης κατέδειξε τα λάθη της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών, τα λάθη εποπτείας των ευρωπαϊκών αρχών και θεσμών αλλά σε μεγάλο βαθμό και τις αδυναμίες αρχιτεκτονικής της ίδιας της ευρωζώνης ύστερα από μία δεκαετία εύκολης ανάπτυξης.

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η κρίση οφείλεται τόσο στην αλόγιστη αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του δημοσίου χρέους ορισμένων κρατών μελών, αλλά κυρίως όμως σε λανθασμένες επιλογές σημαντικού μέρους του τραπεζικού συστήματος που σχετίζεται με την πολύ υψηλή μόχλευση, δηλαδή τον πολύ υψηλό δανεισμό τους.

Εκδηλώνεται δε ως αύξηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των χωρών μελών εκείνων που συνήθως έχουν ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τους αλλά και ως αύξηση του πλεονάσματος των χωρών μελών που έχουν πλεονάσματα.

Αυτή η διαφορά έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία.

Εκδηλώνεται επίσης ως κρίση αναχρηματοδότησης που πλήττει μεμονωμένες χώρες εντός της ευρωζώνης.

Σήμερα στην ευρωζώνη βιώνουμε μία κατάσταση που χωρίς να δικαιολογείται απόλυτα από τα οικονομικά θεμελιώδη μεγέθη δικαιολογείται ίσως από μία μεγάλη κρίση εμπιστοσύνης, μεταφέρονται κεφάλαια από τον ευρωπαϊκό νότο στον ευρωπαϊκό βορρά με αποτέλεσμα στο μεν ευρωπαϊκό νότο τα επιτόκια να είναι πολύ υψηλά, δείτε πόσο δανείζονται σήμερα οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα, και δη οι μικρομεσαίες, και πόσο δανείζονται στην Γερμανία. Στο δε ευρωπαϊκό βορρά να είναι ιστορικά στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο.

Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Οδηγεί τον ευρωπαϊκό νότο σε πιστωτική ασφυξία με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Η εμβάθυνση της κρίσης καθιστά σαφές ότι οι λύσεις που δοκιμάστηκαν μέχρι τώρα έχουν πετύχει μόνο εν μέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ήδη αρκετοί έγκυροι οικονομολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι η ευρωζώνη κινδυνεύει από παρόμοια προβλήματα με αυτά του κανόνα χρυσού στην δεύτερη φάση του, δηλαδή μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο φόβος είναι ότι η νομισματική ένωση με την παρούσα αρχιτεκτονική της δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Επομένως αυτή η νομισματική ένωση θα πρέπει να συνοδευτεί από μία πληρέστερη οικονομική ένωση η οποία σήμερα παραμένει ακόμα ατελής.

Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει πολλά δομικά υλικά όπως η τραπεζική ένωση και ο ενιαίος εποπτικός μηχανισμός που ελπίζουμε να επιταχυνθούν τους επόμενους μήνες. Οι μηχανισμοί στήριξης και αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών, οι ενιαίοι κανόνες δημοσιονομικής πολιτικής και ο μηχανισμός παρακολούθησής τους, η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων ώστε να αντιμετωπιστεί το μείζον πρόβλημα της ανεργίας των νέων ανθρώπων που μαστίζει πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Στοιχεία συμμετρίας και συντονισμού στην οικονομική πολιτική ούτως ώστε να αποφευχθεί η γνωστή από την εποχή των διαπραγματεύσεων των Bretton Woods, τάση των συστημάτων σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών για ύφεση όταν όλα τα κράτη ακολουθούν περιοριστική δημοσιονομική πολιτική.

Τέλος η προώθηση ενός ευρωπαϊκού επενδυτικού σχεδίου για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη χρηματοδότηση της οικονομίας.

Πρέπει στην ουσία η Ευρωπαϊκή Ένωση να περάσει από το στάδιο της παρατεταμένης εφηβείας, κατά το οποίο έδινε έμφαση στην νομισματική της διάσταση, στην ενηλικίωσή της που προϋποθέτει την περαιτέρω ενοποίηση των οικονομικών και δημοσιονομικών θεσμών και εργαλείων.

Στόχος είναι να διασφαλίσουμε δημοσιονομική πειθαρχία μαζί όμως με ικανοποιητική ανταγωνιστικότητα και κυρίως πλήρη απασχόληση  προκειμένου να παραμείνει η Ευρώπη μια ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς χωρίς να θυσιάσει όμως το μεγάλο επίτευγμα του ευρωπαϊκού πολιτισμού που λέγεται μεταπολεμικό ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.

Η Ευρώπη πρέπει να σχεδιάσει τα απαραίτητα αναπτυξιακά και χρηματοδοτικά εργαλεία που θα εξασφαλίσουν προοπτική σε όλο αυτόν τον κόσμο που σήμερα αντιδρά, διαμαρτύρεται και διαδηλώνει. Θα πρέπει να συνδυάσουμε δηλαδή τη δημοσιονομική προσαρμογή με πρωτοβουλίες ανάπτυξης.

Ένα απλό παράδειγμα είναι η χορήγηση δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ιδιαίτερα σε αυτά που εφαρμόζουν περιοριστικές δημοσιονομικές πολιτικές, όπως είναι αυτά του ευρωπαϊκού νότου σήμερα.

Σε αντίθετη περίπτωση η δημοσιονομική προσαρμογή καταλήγει απλώς σε λιτότητα που μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί εργάστηκαν σκληρά μέχρι σήμερα ώστε να αποτρέψουν μια χρηματοοικονομική ή δημοσιονομική κατάρρευση κράτους-μέλους που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα της ευρωζώνης αλλά ακόμα και ολόκληρου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Η επίτευξη αυτού του στόχου όμως δεν είναι καθόλου εύκολη.  Έπρεπε και πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα και από πολλούς σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επιπλέον οι επώδυνες αλλαγές σε ορισμένες χώρες και η οικονομική συμβολή των υπόλοιπων χωρών στα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής ενίσχυσαν τον ευρωσκεπτικισμό σε μια σημαντική μερίδα των ευρωπαίων πολιτών. Και σε αυτούς που λαμβάνουν τα χρήματα αλλά και σε αυτούς που τα δίνουν τα χρήματα.

Μάλιστα πιστεύω ότι θα αδικούσαμε τους ευρωπαίους πολίτες αν δεν αναγνωρίζαμε ότι το ευρωπαϊκό όραμα έμεινε ζωντανό εν πολλοίς χάρη στις δικές τους θυσίες.

Στην περίπτωση της Ελλάδας η οποία δέχθηκε το πλέον ισχυρό χτύπημα. Ξεκίνησε και συνεχίζει να πραγματοποιείται μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια ανασυγκρότησης της οικονομίας και του κρατικού μηχανισμού. 

Με το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζει η χώρα μας στο πλαίσιο της συμφωνίας της με τους ευρωπαίους εταίρους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν συμβάλει απλά στην διατήρηση της σταθερότητας της ευρωζώνης αλλά αποδεικνύει την προσήλωσή της στα ευρωπαϊκά ιδεώδη και το κοινό μας όραμα.

Η εκτέλεση αυτού του προγράμματος δεν είναι εύκολη. Προκαλεί αναπόφευκτα μεγάλες και συχνά επώδυνες ανατροπές στη ζωή των πολιτών οι οποίοι μετά την είσοδο της χώρας μας στο ευρώ είχαν δει το βιοτικό τους επίπεδο να αναβαθμίζεται σημαντικά.

Παρόλα αυτά θα ήθελα να σταθώ στα επιτεύγματα της Ελλάδας, σε λίγα από αυτά τα κυριότερα ίσως, τα οποία θεωρώ ότι χαίρουν διεθνούς αναγνώρισης και σεβασμού.

Η Ελλάδα κάλυψε ήδη μεγάλη απόσταση όσον αφορά στη μείωση των δίδυμων ελλειμμάτων που χαρακτήριζαν την οικονομία της, δηλαδή του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ελλείμματος ανταγωνιστικότητας.

Στο μεν δημοσιονομικό έλλειμμα έχουμε καλύψει τα 2/3, μέχρι το τέλος της προσπάθειας δηλαδή την επίτευξη 4,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα το 2016 ενώ την ανταγωνιστικότητα έχουμε καλύψει όλη την απώλεια, όλη κυριολεκτικά σήμερα την απώλεια που είχαμε από το ευρώ, από τότε που μπήκαμε στο ευρώ μέχρι το 2009.

Ενδεικτικά θα αναφερθώ πρώτα στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού.  Το πρωτογενές έλλειμμα για το πρώτο εξάμηνο του έτους είναι μειωμένο κατά 55% έναντι του ελλείμματος για την ίδια περίοδο το 2012 και κατά 60% έναντι του στόχου που είχαμε θέσει για το πρώτο εξάμηνο φέτος.

Πρέπει να σημειωθεί ότι σε επίπεδο γενικής Κυβέρνησης το πρωτογενές έλλειμμα ως ποσοστό του ακαθόριστου εγχώριου προϊόντος έχει περιοριστεί κατά 9,5% εκατοστιαίες μονάδες από το 2009 μέχρι το 2012 ενώ για το 2013 προβλέπεται περαιτέρω βελτίωση της τάξης της μιάμιση ακόμα εκατοστιαίας μονάδας. Περίπου αντίστοιχα έχει περιοριστεί και το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, έχει σχεδόν μηδενιστεί.

Πρέπει μάλιστα να επισημανθεί ότι οι αριθμοί αυτοί δεν αποτυπώνουν το μέγεθος της προσπάθειας που έχει πραγματοποιηθεί. Για να αξιολογηθεί ολοκληρωμένα η προσπάθεια πρέπει να συνυπολογιστεί και η ύφεση στην οποία έχει διολισθήσει η χώρα μας από το 2008.

Πράγματι υπάρχει δείκτης για αυτό και σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής επιτροπής η Ελλάδα το 2013 θα έχει διαρθρωτικό πλεόνασμα γενικής Κυβέρνησης ίσο με 2% του ΑΕΠ, το υψηλότερο δηλαδή στην ευρωζώνη.

Τώρα, για όσους δεν είστε ειδικοί διαρθρωτικό πλεόνασμα σημαίνει το πλεόνασμα το οποίο προκύπτει μετά από τη διόρθωση για τον οικονομικό κύκλο και αφού ληφθούν υπόψη και εξουδετερωθούν τα μη μόνιμα μέτρα. Αυτός είναι ο πιο ασφαλής δείκτης.

Έχουμε, λοιπόν, το υψηλότερο σήμερα πλεόνασμα, διαρθρωτικό πλεόνασμα σε όλη την ευρωζώνη. Δεν το λέμε εμείς, είναι η πρόβλεψη της άνοιξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πρέπει να τονιστεί ότι αυτή η δημοσιονομική προσαρμογή δεν είναι απλά η πιο ραγδαία που επιχειρείται στο πλαίσιο της ευρωζώνης τα τελευταία χρόνια αλλά η πιο ραγδαία που επιχειρείται σε αναπτυγμένη χώρα εν καιρώ ειρήνης.

Πολλοί βέβαια λένε ναι σωστό αυτό αλλά από την άλλη πλευρά είστε η χώρα με το μεγαλύτερο χρέος.

Ναι, αλλά, η προσπάθεια όμως παίζει τη μεγαλύτερη σημασία. Σταδιακά η οικονομία μας περνάει σε  φάση σταθεροποίησης εντός του πλαισίου των προβλέψεων.

Επανέρχεται σιγά-σιγά η εμπιστοσύνη και μέσα στο 2014 προβλέπουν ότι θα βγούμε από την ύφεση. Παράλληλα, και θέλω να το  τονίσω αυτό, γιατί ακόμα δεν έχει γίνει αντιληπτό.

Όπως παλιότερα ο κόσμος έλεγε, η Ελλάδα αργεί να κάνει δημοσιονομική προσαρμογή και τώρα το αναγνωρίζει με τα νούμερα αυτά, έτσι και τώρα λέει ότι η Ελλάδα δεν κάνει διαρθρωτικές προσαρμογές.

Είναι όμως έτσι; Πρώτον, έχουμε κεφαλαιοποιήσει πλήρως το τραπεζικό μας σύστημα και τώρα ξεκινάει η διαδικασία καθολικής ανασυγκρότησής του.

Έχουμε αποκαταστήσει μέσα σε 3 μόλις χρόνια, χάρις στις διαρθρωτικές παρεμβάσεις στο εργασιακό θεσμικό πλαίσιο, όπως είπα πριν, το σύνολο της ανταγωνιστικότητας σε όρους μοναδιαίου κόστους εργασίας που είχαμε απολέσει από την είσοδο της χώρα μας στην Ευρωζώνη μέχρι και το 2009.

 Έχουμε ξεκινήσει την εκτέλεση του μεγαλύτερου προγράμματος αποκρατικοποιήσεων παγκοσμίως. Έχουμε επιτυχίες, έχουμε και αποτυχίες. Στη ζωή δεν έχουμε μόνο επιτυχίες όπως ξέρετε. Προχωρούμε όμως. Ίσως, τρία βήματα μπροστά, ένα βήμα πίσω.

Επισπεύδουμε όλες τις διαδικασίες που έχουν σχέση με την αξιοποίηση των πόρων των Ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων και της διατιθέμενης ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

        Έχουμε προωθήσει και συνεχίζουμε με μεγάλες τομές στη δημόσια διοίκηση, τη δικαιοσύνη, την υγεία, τη παιδεία, το ασφαλιστικό σύστημα, την αγορά εργασίας στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.

        Δεν υπάρχει γωνιά σήμερα της ελληνικής οικονομίας που να μην την έχουμε επισκεφτεί. Αλλάζουμε τα πάντα. Έχουμε κάνει λίγες αλλαγές; Σας αναφέρω την έκθεση του ΟΟΣΑ, «going for growth» λέγεται. Τη μεταφράζω, αναζητώντας την ανάπτυξη, του περασμένου Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα έχει κάνει τις περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές σε όλο τον ΟΟΣΑ τα τελευταία 3 χρόνια. Αυτό για όσους κάνουνε εύκολα κριτική.

        Συνεπώς, η Ελλάδα είτε μας αρέσει, είτε όχι, αλλάζει. Αλλάζει προς όφελος δικό της και προς όφελος του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος, στο οποίο διεκδικεί σημαντικό ρόλο.

        Το ότι στάθηκε όρθια η Ελλάδα οφείλεται η διάσωση του ευρώ σήμερα, κυρίως. Ετοιμαζόμαστε για την ελληνική προεδρία εντατικά, όπου μεταξύ των προτεραιοτήτων, θα περιλαμβάνονται η ενίσχυση της απασχόλησης, η αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος της ανεργίας των νέων, η αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

        Φίλες και φίλοι, οι αλλαγές στην οικονομία πραγματοποιούνται πάντα δίπλα στις αλλαγές στους θεσμούς και τη πολιτική, όπως η Μαριέττα είπε πριν.

        Η κρίση των τελευταίων χρόνων απέδειξε ότι τα προβλήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά. Αυτό που αναδείχθηκε πρωτίστως από τη κρίση, είναι η αναγκαιότητα για πολιτική εμβάθυνση της Ένωσης, με ισχυρά Ευρωπαϊκά όργανα, με ένα ισχυρό πρωτίστως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που αποτελεί το μοναδικό θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εκλέγεται άμεσα από τους πολίτες και διασφαλίζει τη λογοδοσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους πολίτες.

        Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στάθηκε πολύτιμος αρωγός στις προσπάθειες της Ελλάδας όλο αυτό το διάστημα της κρίσης και θα ήθελα να ευχαριστήσω επ’ ευκαιρία τον Ευρωβουλευτή κύριο Έγκελ για τη συμβολή και στάση του υπέρ της Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και τις ανάγκες προώθησης πολιτικών κατά των Ευρωπαϊκών ανισοτήτων.

        Ιδιαίτερα, θέλω να εξάρω τη  συνδρομή όλων των Ελλήνων Ευρωβουλευτών, που προσπαθούν να γίνουν κομιστές θετικών μηνυμάτων της ελληνικής οικονομίας στις Βρυξέλλες, αλλά ταυτόχρονα γίνονται αποδέκτες, ελπίζω λιγότερο συχνά πλέον κριτικής για τη χώρα μας.

        Θυμίζω αυτήν την έκθεση που βγήκε προχθές, που δείχνει πως τα αλόγιστα, επιπόλαια σχόλια, 25.000 τον αριθμό, πολλών Ευρωπαίων αξιωματούχων, συνέβαλαν στην ελληνική κρίση, έστω και αν το πήραν πίσω μετά.

        Θυμίζω ότι οι οικονομολόγοι που προέβλεπαν την έξοδο της Ελλάδος από την Ευρωζώνη, έχουν εξαφανιστεί. Δεν υπάρχουν πλέον στο προσκήνιο. Έχουνε φύγει, αλλά το κακό το κάνανε όμως.

        Η διαχείριση της κρίσης που χτύπησε και τη Κύπρο, έδειξε ότι δεν υπάρχουνε λύσεις εκτός Ευρωζώνης. Ο κύριος Κασουλίδης νομίζω θα μας μιλήσει περισσότερο για αυτό.

        Η λύση που επιλέχθηκε, εφαρμόστηκε πρώτη φορά για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα. Η Κυπριακή κυβέρνηση αναγκάστηκε να λάβει πολύ σκληρές αποφάσεις, που όμως απέτρεψαν την επιδείνωση της κρίσης και αξίζει τα συγχαρητήριά μας για αυτό.

        Η Ελλάδα συμπαραστάθηκε και θα συνεχίσει να συνδράμει με όσα μέσα διαθέτει στον Κυπριακό ελληνισμό.

        Κυρίες και κύριοι, ως Ευρωπαίοι οφείλουμε να συνεργαστούμε στενότερα και με μεγαλύτερη αλληλεγγύη, ώστε να καταστήσουμε την Ευρώπη πρωταγωνιστή του παγκόσμιου γεωπολιτικού γίγνεσθαι.

        Αυτό όμως απαιτεί να γίνουμε πιο αποφασιστικοί και τολμηροί. Να δείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο ότι η Ευρώπη παραμένει ένας γεωστρατηγικός πόλος σταθερότητας και ανάπτυξης που συνεχώς ενδυναμώνει το διεθνή οικονομικό και πολιτικό ρόλο του και να συμβάλλουμε όλοι ώστε αυτή η δυναμική να συνεχιστεί ώστε το κοινό μέλλον των λαών της Ευρώπης να είναι η Ευρώπη της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας, της συνεργασίας και της εξωστρέφειας.

Σας ευχαριστώ πολύ και εσένα, Μαριέττα.

Κα ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ:

Και τώρα το λόγο έχει ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, ο οποίος νομίζω θα μας πει και εξόχως ενδιαφέροντα πράγματα για τα όσα συμβαίνουν εκεί αλλά και πώς βλέπει μία μικρή χώρα με πολιτικό πρόβλημα την Ευρώπη.

Γιαννάκης ΚΑΣΟΥΛΙΔΗΣ:

Αγαπητή μου Μαριέττα, σε ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση να παραστώ και να μιλήσω σε αυτή την εκλεκτή συγκέντρωση και για το γεγονός ότι μου δίνεις τη ευκαιρία να ανήκω στο ίδιο πάνελ πρώτα με τον φίλο μου τον Frank Engel, ο οποίος, όπως είπες, συμπαραστάθηκε, έρχεται συχνά στην Ελλάδα, έρχεται και συχνά στην Κύπρο πρέπει να προσθέσω.

Όμως, πολύ ενδιαφέροντα ήταν και τα όσα έχουν λεχθεί τόσο από εσένα όσο και από τον Υπουργό Οικονομικών της Ελλάδος.

Εγώ δεν θα σας μιλήσω, παρόλο ότι η Μαριέττα προϊδέασε τα της Κύπρου, θέλω να μιλήσουμε παραπάνω για τα της Ευρώπης διότι πρέπει να δούμε τι πρέπει να γίνει. Πρέπει να βρούμε λύσεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθορίστηκε από το όραμα και τις δράσεις ανθρώπων, όπως ο Μονέ, ο Σουμάν, ο Αντενάουερ, ο Ντι Κάσπερι, οι οποίοι προώθησαν κάτι τελείως νέο και πρωτοποριακό τότε. Είχαν ως στόχο ένα καλύτερο μέλλον για όλη την Ευρώπη με γνώμονα την επίτευξη της ασφάλειας, της σταθερότητας και της ευημερίας των πολιτών της.

Η ιδρυτική διακήρυξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του Άνθρακα και του Χάλυβα, του προπομπού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέφερε ότι η από κοινού διαχείρισή του, του άνθρακα και του χάλυβα, θα καθιστούσε ένα πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας όχι μόνο αδιανόητο αλλά και υλικά αδύνατο.

Βασικός στόχος ήταν η προώθηση της ευρύτερης πολιτικής συνεργασίας δια μέσου της ανάπτυξης μίας οικονομικής συνεργασίας.

Αν και ακούγεται οξύμωρο, το ακραίο και τραγικό φαινόμενο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ώθησε στην υλοποίηση αυτού του οράματος και την επιτυχή εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα στις επόμενες δεκαετίες.

Τώρα, πέραν του ότι ο πόλεμος είναι πλέον αδιανόητος και αδύνατος και πέραν της εδραίωσης της σταθερότητας στην Ευρώπη, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε πόσα πολλά πέτυχε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ενδεικτικά, εγκαθίδρυσε τις 4 βασικές ελευθερίες, τους θεσμούς και τις συνθήκες που καθορίζουν τη λειτουργία όχι μόνο της ίδιας της Ένωσης αλλά και σε ένα μεγάλο βαθμό και τις σχέσεις των ιδίων των κρατών μελών, αναπτύχθηκε και εξελίσσεται ως η κοινή εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέματα επί των οποίων τα κράτη μέλη τώρα μιλούν με μία φωνή.

Τη δεκαετία του ’90 και στις αρχές της νέας χιλιετίας ο Ζακ Ντελόρ, ο Ζισκάρ Ντ’ Εστέν προσπάθησαν να σπρώξουν περαιτέρω την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Υπήρξαν επιτυχίες αλλά και σε κάποιο στάδιο επήλθε η στασιμότητα και τα τελευταία χρόνια η οπισθοδρόμηση.

Στο παρόν στάδιο οι προοπτικές περαιτέρω ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι πλέον ούτε καν θέμα ενεργού συζήτησης αφού υπερκαλύπτονται από τόσες άλλες αρνητικές συζητήσεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι διχασμένη όσο ποτέ άλλοτε και φαίνεται να έχει χάσει τον δρόμο της αλλά κυρίως εκείνο που έχει υποστεί πλήγμα είναι η σχέση της Ένωσης και των θεσμών της από τη μία και των πολιτών της από την άλλη.

Κανένας δεν είναι ευχαριστημένος, ούτε αυτοί του νότου ούτε  οι άλλοι του βορρά, ο καθένας για τους δικούς του λόγους.

Υπάρχουν πολλές υποθέσεις και εξηγήσεις γιατί συμβαίνει αυτό.  Είναι το δημοκρατικό έλλειμμα;  Η απουσία ενός μεγάλου ηγέτη;  Οι αδιέξοδες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες δεν έχουν εμφανή επίδραση στη ζωή των πολιτών;  Το θραύσμα της αμεσότητας;

Είναι μήπως οι λαϊκίστικες πολιτικές που πολλές φορές εμείς οι πολιτικοί ακολουθούμε να πιστώνουμε κάθε επιτυχία στον εαυτό μας και στο κόμμα μας και καθετί  το αρνητικό ή αποτυχία να το φορτώνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Είναι ένας συνδυασμός όλων των πιο πάνω;  Αυτό που έχει προκαλέσει αυτή την χωρίς προηγούμενη ένταση και διαίρεση των τελευταίων χρόνων είναι σίγουρα η οικονομική κρίση και οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί του χειρισμού της οικονομίας δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε το κατάλληλο πλαίσιο για τον αποτελεσματικό χειρισμό της.

Ίσως λόγω ενθουσιασμού να κινηθήκαμε με μεγαλύτερη από το επιτρεπτό ταχύτητα προς την εγκαθίδρυση της νομισματικής Ένωσης προτού ακόμη εδραιώσουμε την αποτελεσματική λειτουργία της οικονομικής Ένωσης. Να θέσουμε δηλαδή στέρεα θεμέλια για την ασφαλή και χωρίς ρίσκα λειτουργία του κοινού νομίσματος. Αυτή η ταχύτητα και ο ενθουσιασμός λειτούργησε τελικά ως μπούμερανγκ.

Ελλείψει του κατάλληλου πλαισίου η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιδράσει επαρκώς μέσω της κοινοτικής μεθόδου προς αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και της επίλυσης των σοβαρότατων προβλημάτων των κρατών-μελών της.

Θα το πω και λίγο πιο πάνω, αλλά είναι χαρακτηριστικό ότι έγινε ολόκληρος καυγάς να μην ξεπεράσει το 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ο κοινοτικός προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός είναι 23% και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολιτείες, δήμους και άλλες ενότητες που έχουν από καιρού, θα κήρυσσαν από καιρού πτώχευση εάν δεν ερχόταν ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός να τις καλύψει.

Ως εκ τούτου, η διακυβερνητική μέθοδος προέκυψε ως η ντε φάκτο λύση. Η ντε φάκτο υποτιθέμενη θεραπεία.  Που σε αποτέλεσμα τα κράτη-μέλη αντέδρασαν όχι ενωμένα αλλά αποσπασματικά και πολλές φορές διχασμένα με μόνο γνώμονα το εθνικό και όχι το κοινό συμφέρον, το κοινό συμφέρον της Ένωσης.

Συνεπώς οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί της οικονομίας συνετέλεσαν και συνεχίζουν να συντελούν στον περαιτέρω διχασμό, στην περαιτέρω αντιπαλότητα μεταξύ των κρατών-μελών του βορά ή του νότου, των βιομηχανικών και των μη βιομηχανικών περιοχών ακόμα και εντός των ιδίων των κρατών-μελών –δείτε το Βέλγιο- ο πλούσιος βοράς των Φλαμανδών έναντι του φτωχότερου των Βαλόνων ή της βόρειας Ιταλίας με τη νότια Ιταλία και ούτω το κάθε εξής. 

Η οικονομία, ο καταλύτης που συντελούσε στην ενίσχυση της Ένωσης και των κρατών μελών που προέκυψε σαν το όχημα που ένωσε τα κράτη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει δυστυχώς εξελιχθεί ως η αχίλλειος πτέρνα της και ως ο βασικός παράγοντας διχασμού της.

Αν είχε διασφαλιστεί πρώτα μια πραγματική ισχυρή οικονομική Ένωση που να περιλάμβανε θεσμικές πρόνοιες για αποτελεσματικό συντονισμό των οικονομιών των κρατών-μελών και των τραπεζών τους, την τραπεζική Ένωση, τότε πολύ πιθανόν να μην αντιμετωπίζαμε τα προβλήματα με τη σημερινή τους ένταση.

Τα γεγονότα ασφαλώς των προσφάτων χρόνων τροφοδοτούν με επιχειρήματα τον κάθε λογής φυγόκεντρων δυνάμεων.  Ευρωσκεπτικιστικές ομάδες, κάποιες ανεπίσημες αλλά και κάποια επίσημη, η Βρετανία. Ακραίες ομάδες, ακροδεξιές, ακροαριστερές. Ομάδες υπέρ της πλήρους κατάλυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εκπροσωπούνται και μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ομάδες που αντιτάσσονται την Ευρωπαϊκή Ένωση για απλό κομματικό, παρά ιδεολογικό όφελος.

        Σε αυτό το περιβάλλον είναι εύκολο να κερδίσουν ιδέες υπέρ της περαιτέρω ενίσχυσης και επέκτασης της διακυβερνητικής μεθόδου, και να υπερισχύσουν τάσεις κατά της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της κοινοτικής μεθόδου.

        Αυτός είναι και ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε στο παρόν στάδιο. Η σταδιακή κατάλυση της κεντρικής ιδέας του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

        Στη Κύπρο αφού θέλετε να σας πω και λίγο για τη Κύπρο. Τέθηκε όρος από κράτη μέλη και από εθνικά κοινοβούλια κρατών – μελών, ότι του μόνου που ο λόγος μετρά, είναι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ενός οργάνου εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

        Ούτε η Commission μετρούσε, ούτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μετρούσε, παρά μόνο το Δ.Ν.Τ.. Μας περιποιεί αυτό τιμή σαν Ευρωπαϊκή Ένωση;

        Ποια είναι η λύση; Αναγκαιότητα για περαιτέρω Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση σίγουρα. Η Μαριέττα με προειδοποίησε. Δεν είναι ανάγκη λέει να είσαι και επικριτικός για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι να είσαι….

        Γιατί; Γιατί ξέρει ότι είμαι ένας ενθουσιώδης Ευρωπαϊστής. Πάντοτε ήμουν και έτσι παραμένω. Όχι μόνο υπέρ της οικονομικής ένωσης, αλλά και μιας ευρύτερης πολιτικής και κοινωνικής ολοκλήρωσης.

        Ίσως λόγω της ταχύτητας της καθημερινότητας μας, ίσως λόγω της συνήθειας. Πολλοί εκ των πολιτών μας δεν συνειδητοποιούν το πόσο έχει βελτιωθεί η ζωή μας, η καθημερινότητά μας, η λειτουργία του κράτους μας, λόγω αυτής της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

        Ειδικότερα σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή, η διαδικασία της περαιτέρω Ευρωπαϊκής και οικονομικής ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ο μόνος δρόμος για την ενίσχυση των κρατών – μελών ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τη κρίση και τα προβλήματα που προέκυψαν.

        Παρά το γεγονός ότι στο παρόν στάδιο τα επιχειρήματα για λιγότερη Ευρώπη, είναι εύηχα και βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Η λύση για αντιμετώπιση των εν λόγω φυγόκεντρων τάσεων δεν θα πρέπει να αποσκοπεί στη περαιτέρω ενίσχυση της εθνικής επιρροής και της διακυβερνητικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων.

        Αυτό θα οδηγήσει στη σταδιακή κατάλυση των αξιών της Ευρώπης. Το κύριο θέμα που μας ενώνει. Χρειαζόμαστε συλλογικότητα και ενότητα και όχι αποσπασματικές και εθνοκεντρικές επιλογές.

        Η λύση δεν είναι λιγότερη, αλλά περισσότερη Ευρώπη. Οι προσπάθειές μας λοιπόν θα πρέπει να επικεντρωθούν στη θεραπεία της γενεσιουργού αιτίας αυτού του προβλήματος.

        Της ενίσχυσης της οικονομικής μας Ένωσης. Αυτό πρέπει να γίνει μέσω της εξάπλωσης της χρήσης της κοινοτικής μεθόδου και της παράλληλης μείωσης του δημοκρατικού ελλείμματος, που στο παρόν στάδιο στερεί τους πολίτες μας από του να τηρούν αποτελεσματικό έλεγχο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ως αποτέλεσμα, απομακρύνονται από αυτή.

        Πως θα γίνει αυτό; Η απλή και σύντομη απάντηση είναι, με τον επανασχεδιασμό της βάσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με αναθεώρηση των συνθηκών, ώστε να προωθείται με πιο ξεκάθαρο και θεσμοθετημένο τρόπο η ενότητα και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών – μελών, πάντοτε με επικέντρωση στην οικονομία και τη περαιτέρω οικονομική ενίσχυση.

        Στο παρόν στάδιο είναι λογικό και αναπόφευκτο, να γίνει επέκταση της χρήσης της διακυβερνητικής διαδικασίας και να επικρατούν φυγόκεντρες τάσεις.

        Και η Ένωση μας είναι κατ΄ επιλογή των ιδίων των κρατών – μελών της, αποδυναμωμένη όταν όπως σας είπα προηγουμένως, ο προϋπολογισμός της συνίσταται μόνο από το 1% του συνολικού ακαθάριστου εθνικούς προϊόντος όλων των κρατών μελών μαζί. Συγκρίνετέ το, όπως είπα και προηγουμένως, με αυτών των ΗΠΑ και δείτε το πρόβλημά μας.

Οι ιδέες, όπως αυτές που κατατέθηκαν από τον Πρόεδρο Ολάντ, για παράδειγμα, για εγκαθίδρυση οικονομικής διακυβέρνησης στην ευρωζώνη μέσω του διορισμού μόνιμου Προέδρου, αυτόνομη ευρωζώνη με τον δικό της προϋπολογισμό, με ίδιους πόρους, με δυνατότητα να συνάπτει και αυτή δάνεια είναι μία απάντηση που απαιτεί τροποποίηση των συνθηκών.

Αυτές οι ιδέες και ειδικότερα η οικονομική, δημοσιονομική και τραπεζική Ένωση, που θα είναι επακόλουθό τους, θα ενισχύσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη.

Μπορεί να φαίνεται απλό να εισηγούμαι τροποποίηση των συνθηκών όμως αυτές οι ιδέες δεν είναι εφικτές και εφαρμόσιμες. Το αντίθετο. Οι πολίτες μας είναι πλέον οργισμένοι, κουρασμένοι, απογοητευμένοι και διχασμένοι σε ό,τι αφορά τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όταν παραδείγματος χάριν στο παρόν στάδιο οι πολίτες του νότου νιώθουν δυσφορία για τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και για τη μη αλληλέγγυα και άδικη στάση του βορρά και παράλληλα όταν οι πολίτες του βορρά απορρίπτουν τις οικονομικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρώντας ότι συνεισφέρουν υπέρ του δέοντος προς τη βοήθεια του νότου, τότε δεν υπάρχει χώρος για συζήτηση για ενότητα και περαιτέρω ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι πολίτες μας δεν νοιάζονται για συνθήκες. Δεν τους ενδιαφέρει γιατί λόγω της απογοήτευσης και της δυσφορίας τους έχουν αποστασιοποιηθεί και έχουν θέσει άλλες πιο άμεσες προτεραιότητες. Τώρα νοιάζονται μόνο για το άμεσο μέλλον, για την εξασφάλιση της εργοδότησής του, τον πόρο που θα μπορούν να συντηρήσουν την οικογένειά τους.

Ακόμα και αν οι ηγέτες των κρατών μελών συμφωνήσουν σε μία τροποποίηση των συνθηκών, αυτή με κάθε βεβαιότητα θα απορριφθεί από τους πολίτες λόγω της αυξημένης απαξίωσής τους σε οτιδήποτε ευρωπαϊκό όπως, αν θυμάστε, το Σύνταγμα της Ευρώπης απορρίφθηκε κάτω από πολύ πιο καλύτερες συνθήκες και εποχές.

Άρα αφού οι συνθήκες δεν μπορούν να αλλάξουν στο παρόν στάδιο, για περισσότερους από ένα λόγους, και δεδομένων των επικίνδυνων φυγόκεντρων δυνάμεων, οι επιλογές μας είναι δύο: είτε μένουμε αδρανείς και παρακολουθούμε τη σταδιακή αλλά σίγουρη υποβάθμιση και αποσύνθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα αμιγώς χώρο ελευθέρων συναλλαγών με υπερισχύον το εθνικό συμφέρον, και όπου δεν θα έχουν εφαρμογή πλέον οι αρχές της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είτε προωθούμε, σε αρχικό στάδιο τουλάχιστον, την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μέσω των υφισταμένων τρόπων και συνθηκών, υπάρχουν πολλές δράσεις με τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να προσεγγίσει τον πολίτη της και να τον κάνει να ξαναπιστέψει στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρώτον είναι η προώθηση του κοινωνικού προσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε για την καταπολέμηση της ανεργίας, είτε για τη στήριξη άλλων ασθενών ομάδων, είτε για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και της εκπαίδευσης που θα είναι ενέργειες που μπορούν να έχουν άμεση επίπτωση πάνω στη ζωή του απλού πολίτη.

Αλλά να φανεί στον πολίτη ότι αυτές οι πολιτικές είναι οι πολιτικές της Ένωσης όχι του κράτους μέλους. Μέχρι σήμερα λέμε: ξέρετε, η κοινωνική πολιτική είναι του κράτους μέλους και όλα τα προβλήματα τα κοινωνικά έχουν σαν συνέπεια τις οικονομικές αποφάσεις που δεν είναι του κράτους μέλους.

Αν μιλούμε για εγγύηση της εργοδότησης, για παράδειγμα, ή δια της μαθητείας και άλλους τρόπους απασχόλησης των νέων των κάτω των 25 χρόνων, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να μεριμνήσει αυτό να γίνει πραγματικότητα και να το νιώσει ο κάθε νέος της νέας γενιάς μέσα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μπορεί.

Ξέρετε, τα κράτη-μέλη που έχουν τη μεγάλη ανεργία είναι αυτά που έχουν τις οικονομικές δυσκολίες και είναι αυτά που υπόκεινται εις τη δημοσιονομική πειθαρχία. Άρα για να γίνει αυτό πραγματικότητα που ελήφθηκε σαν ελιτίστικη απόφαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να μεριμνήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να εφαρμοστεί σε όλα τα κράτη-μέλη.

Επισημαίνω πως είναι σημαντική όχι μόνον η λήψη αποφάσεων για μια κοινωνική Ευρωπαϊκή Ένωση που να έχει άμεση επίδραση στις ζωές των πολιτών της αλλά και λήψη και επιτήρηση των τέτοιων αποφάσεων ώστε να βεβαιώνεται η επαρκής υλοποίησή τους.

Να γίνεται με τέτοιο τρόπο δηλαδή η απόφαση που να φτάνει στον πολίτη και όχι να παραμένει στα ελιτιστικά επίπεδα της ευχής.  Με αυτόν τον τρόπο αν ο πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκινήσει να πιστεύει και πάλι στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής  Ένωσης και να αναγνωρίζει ότι οι πολιτικές της είναι ουσιώδεις και επωφελείς για τον ίδιο τότε θα έρθει η ώρα να τολμήσουμε να θέσουμε μπροστά του και άλλα θέματα όπως η στήριξή του σε ενέργειες για τροποποίηση των συνθηκών.

Κανένα κράτος-μέλος δεν θα βγει κερδισμένο από την περαιτέρω διαίρεσή μας, από την περαιτέρω αντιπαλότητα.  Αυτό ισχύει τόσο για τα ισχυρά κράτη-μέλη όσο και τα μικρά και αδύνατα κράτη-μέλη για τον βορά και το νότο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο ποτέ άλλοτε πρέπει να επιστρέψει στις ρίζες της.

Για εμένα η νέα Ευρώπη πρέπει να είναι η Ευρώπη που άμεσα θα πρέπει να στραφεί στους πολίτες της και στον αποτελεσματικό χειρισμό των προβλημάτων τους. Αυτό συμβαδίζει πλήρως με τις αξίες και τις αρχές που οραματίστηκαν οι πατέρες της Ένωσης στις δεκαετίες του ’40, του ’50 και του ’60 και είναι η δουλειά και υποχρέωση όλων μας να το υλοποιήσουμε.

Εντέλει είναι οι πολίτες μας που θα καθορίσουν στο πού θα κινηθεί μελλοντικά η Ευρώπη. Είτε ενωμένη εν τη ισχύ της είτε περαιτέρω διαιρεμένη και αποδυναμωμένη. 

Θα πω μια φράση στα αγγλικά γιατί ταιριάζουν οι λέξεις. Έχουμε την επιλογή European integration ή European disintegration. 

Ευχαριστώ.

Κα ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ:

Ευχαριστώ πολύ τον κ. Κασουλίδη και για τις πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις τους. Προς την ίδια κατεύθυνση για το πού πάει η Ευρώπη δηλαδή και ποια είναι η πραγματική λύση, η περαιτέρω ολοκλήρωση.

        Θα δώσω τώρα στο λόγο στον Frank Engel, θα μιλήσει στα αγγλικά και θα υπάρχει διερμηνεία. Θα πει και μερικά ελληνικά, όσα ξέρει.

Frank ENGEL:

Θα αρχίσω με τα ελληνικά. 

Κύριοι υπουργοί, κυρίες και κύριοι και αγαπητή Μαριέττα, πρώτα από όλα σε ευχαριστώ προσωπικά που οργάνωσες αυτή την εκδήλωση. Αν και είχαμε μαζί την ιδέα ανέλαβες εσύ εξ ολοκλήρου την πραγματοποίησή της και σε ευχαριστώ για αυτό.

Χαίρομαι επίσης πολύ που έχω στο γραφείο μου μια συνεργάτιδα, ξέρει αυτή, που με βοήθησε να ξεκινήσω το λόγο μου σε σωστά ελληνικά.  Αν και μαθαίνω ελληνικά εδώ και μερικούς μήνες δεν θα μπορούσα ακόμα να είναι στο ύψος των περιστάσεων.  Συγχωρέστε με, λοιπόν, που θα συνεχίσω κάποια στιγμή την ομιλία μου στα αγγλικά οπότε και δεν θα χρειάζεται να κοιτώ τα χαρτιά μου αντί για το κοινό.

Εκατομμύρια άνθρωποι στην ήπειρό μας είναι απογοητευμένοι με την Ευρώπη αλλά είναι απογοητευμένοι με την Ευρώπη που έχουμε σήμερα.  Πιθανότατα δεν θα ήταν απογοητευμένοι με μια διαφορετική Ευρώπη. Μια Ευρώπη που να νοιάζεται, μια Ευρώπη που να λύνει προβλήματα, μια Ευρώπη που να δημιουργεί δουλειές και να σταθεροποιεί εισοδήματα.

Μια Ευρώπη που να μπορεί να αντιμετωπίσει με αυτοπεποίθηση τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης.  Αυτή είναι η Ευρώπη που θέλουμε, αυτή είναι μια νέα Ευρώπη.

Τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη ήταν απασχολημένη με τις προσπάθειες διαχείρισης της κρίσης. Δεν θα τολμήσω καν να μιλήσω για επίλυσή της. Όχι. Έχουμε προσπαθήσει να σταθεροποιήσουμε και να αντικρούσουμε τις χειρότερες επιθέσεις του ευρώ και στην αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

        Αυτό ίσως το έχουμε καταφέρει, αλλά δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να λύσουμε τα βαθύτερα προβλήματα. Εδώ και τόσα χρόνια, από τα τέλη του 2009, η Ελλάδα έχει χτυπηθεί ιδιαίτερα από τη κρίση.

        Και αυτή η κρίση στην Ελλάδα είναι στη πραγματικότητα η κρίση της Ευρώπης. Είναι ένα φαινόμενο που έχει φέρει στην επιφάνεια όλες τις αδυναμίες του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος και την απουσία ενός Ευρωπαϊκού Δήμου, μιας Ευρωπαϊκής δημοκρατίας.

        Σε τι περιμένουμε να πιστέψουν οι πολίτες αν η Ευρώπη για αυτούς είναι μονάχα λιτότητα, ιδιωτικοποίηση και προσωπικές δυσκολίες.

        Σίγουρα δεν θα χειροκροτήσουν. Πράγματι, πιστεύω ότι είναι σχεδόν θαύμα που δεν έχουμε δει μέχρι στιγμής περισσότερο σκεπτικισμό και κριτικής της Ευρώπης, αλλά όταν βλέπω ότι η Χρυσή Αυγή να ανεβαίνει στο 15% στις  δημοσκοπήσεις, ξέρω ότι δεν έχουμε διαφύγει τον κίνδυνο.

        Γνωρίζω ότι το κόμμα που οργανώνει αυτήν την εκδήλωση δεν περιλαμβάνει στα μέλη του τον Γιώργο Παπανδρέου, αλλά έχω να πω μονάχα ένα πράγμα. Ήταν ένας Ηγέτης Ευρωπαϊκής κυβέρνησης που σκέφτηκε να οργανώσει δημοψήφισμα για να εγκριθεί ή να απορριφθεί μία πολιτική.

        Όταν το έκανε αυτό, η Ευρώπη τον ανακάλεσε στη τάξη και τον γελοιοποίησε. Δεν έγινε ποτέ το δημοψήφισμα, γιατί μερικοί Ηγέτες φοβόντουσαν στα αποτελέσματα.

        Δεν νομίζω ότι αυτό είναι η Ευρώπη που θέλουμε. Όταν η καινούρια κυβέρνηση της Κύπρου υποχρεώθηκε πριν από 1 δίμηνο να δεχθεί τα μέτρα, και λέω, υποχρεώθηκε γιατί δεν δέχθηκε με τη βούλησή της τις τωρινές πολιτικές, είχαμε φτάσει κοντά στη πρώτη έξοδο από την Ευρωζώνη.

        Ο Γιάννης Κασουλίδης γνωρίζει καλύτερα από όλους για ποιο πράγμα μιλάω και σίγουρα δεν ήταν ευχάριστο και ακόμα δεν είναι για τους Κύπριους και μπορεί να τους ακολουθήσουν και άλλοι.

        Η Ιταλία συνεχίζει να είναι ασταθής. Η Γαλλία αντιμετωπίζει το ρίσκο να μετατραπεί σε ένα μείζον ζήτημα με αδύναμη  κυβέρνηση και προβληματικές οικονομικές προοπτικές.

        Στη Πορτογαλία η κυβέρνηση έχει σωθεί για την ώρα, αλλά αυτό δεν θα κρατήσει για πάντα. Η Ισπανία βράζει εσωτερικά. Ο νότος της Ηπείρου μας βυθίζεται στην ανεργία, ειδικά ανάμεσα στους νέους.

        Είναι ώρα να δράσουμε. Είναι ώρα για την Ευρώπη να δράσει. Τα κράτη έχουν φτάσει στα όριά τους. Η Ευρώπη πρέπει να πάρει τα ηνία. Και τώρα θα συνεχίσω στα αγγλικά.

        Δεν έχω τελειώσει ακόμα. Αυτό που καλούμαστε να αποφασίσουμε κυρίες και κύριοι, είναι αν θέλουμε να γίνουμε Jurassic Park του 21^ου αιώνα ή εάν θέλουμε όχι μόνο να επιβιώσουμε ως Ήπειρο, και όχι μόνο να επιβιώσουμε, αλλά να έχουμε και λαμπρό μέλλον.

        Μόλις διάβασα το τελευταίο βιβλίο του Ζακ Αταλί, που είναι ο

Urgences françaises,  αυτός είναι ο τίτλος του στα γαλλικά. Οπότε είναι η έκτακτη ανάγκη στη Γαλλία.

        Και στο βιβλίο αυτό ουσιαστικά απεικονίζει την Γαλλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση με όχι τόσο κολακευτικό τρόπο, αλλά έχω κάποια σχόλια να κάνω σε σχέση με αυτό.

        Είπε ότι έχουμε μισό δις που μας δίνουν το 35% του ΑΕΠ. Παρόμοια στοιχεία με αυτά των ΗΠΑ. Και παράγουμε το 19% των αυτοκινήτων στην υφήλιο, παρόμοια τα μεγέθη ακόμη με των ΗΠΑ.

Έχουμε 221 δις ισοζύγιο και αυτοί έχουν έλλειμμα 475 δις. Εμείς έχουμε συντελεστή Jenny, που ουσιαστικά μετράει τις ανισορροπίες των 30 αλλά αυτοί έχουν ένα τέτοιο συντελεστή 40, 45. Και φαίνεται ότι παράγουμε δύο φορές τον αριθμό των ταινιών που παράγουν αυτοί και φαίνεται ότι έχουμε κερδίσει τριπλάσιο τον αριθμό των ολυμπιακών μετάλλων στο Λονδίνο.

Οπότε πιστεύω ότι θα έπρεπε να έχουμε λαμπρό μέλλον. Αλλά φαίνεται ότι συνεχίζουμε να τα διαιρούμε αυτά δια του 30, δηλαδή ό,τι και αν έχουμε το διαιρούμε δια του 30. Απλά τα προβλήματα που έχουμε θεωρούμε ότι μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε μόνοι μας και αυτό έχει να κάνει με το εθνικό κράτος.

Τι είναι αυτό, ποιο είναι αυτό το πρόβλημα του εθνικού κράτους και της Ευρώπης; Γιατί το 2013 τα εθνικά κράτη φαίνεται να είναι στο ύψιστο, να έχουν το μεγαλύτερο κομμάτι της εθνικής κυριαρχίας.

Βλέπουμε ότι για το εθνικό κράτος είναι ουσιαστικά μία ρομαντική σύλληψη πριν από 100-200 χρόνια. Και αυτό που λέμε στους τουρίστες, στους Αμερικανούς και όλους τους άλλους οι οποίοι επισκέπτονται στην Ευρώπη, όλα αυτά που έχουμε να αναδείξουμε έχουν προκύψει από χιλιάδες χρόνια πριν. Αν ο Μέγας Αλέξανδρος έπρεπε να ζήσει μέσα στα όρια του εθνικού κράτους δεν θα τον θυμόμαστε σήμερα.

Οπότε ας συντονιστούμε. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους δικούς μας πόρους. Πρέπει να επενδύσουμε σε υποδομές διότι οι υποδομές μας ουσιαστικά έχουν σαπίσει αλλά το εθνικό κράτος δεν έχει πια τα μέσα να το κάνει αυτό.

Και βλέπουμε ότι τα μεγάλα και γρήγορα τραίνα δεν μπορούν να περάσουν τα σύνορα διότι υπάρχουν κάποια προβλήματα για να το κάνουν αυτό. Οπότε δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε κατά αυτό τον τρόπο την Κίνα και τις άλλες μεγάλες χώρες.

Τι περιμένετε, λοιπόν; Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά έχει 3.000 πρεσβείες σε ολόκληρη την υφήλιο. Υπάρχουν μόνο 200 χώρες. Και αυτό περιλαμβάνει και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουμε 27 στρατούς και έχουμε πάρα πολλές ελλείψεις επικοινωνίας λόγω γλωσσών.

Δηλαδή, θα πρέπει να βρούμε τρόπο να παρακάμψουμε όλα αυτά τα προβλήματα. Δεν θα πετύχουμε το ίδιο επίπεδο ανταγωνιστικότητας εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης διαφορετικά. Δεν θα το πετύχουμε. Και αν τα κάνουμε όλα με αφηρημένο τρόπο δεν θα έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα.

Η Φλόριντα είναι ανταγωνιστική εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ήταν ποτέ; Έχουν φιστίκια, έχουν κροκοδείλους και κάποιους συνταξιούχους από το βορρά. Αυτά έχουν στη Φλόριντα. Αλλά όλοι χρειάζονται τη Φλόριντα για αυτό το λόγο. Και δεν θέλει κανείς να διώξει τη Φλόριντα από το δολάριο ή τις ΗΠΑ.

Και ο Γιάννης Κασουλίδης και εγώ συμφωνούμε σχεδόν στα πάντα διότι πραγματικά είναι θέμα ομοσπονδιακού προϋπολογισμού. Κανείς δεν θα έβγαζε την Καλιφόρνια εκτός δολαρίου και αν πτωχεύσει η Καλιφόρνια δεν τίθεται σε κίνδυνο το δολάριο.

Εμείς δεν έχουμε όμως ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, εξακολουθούμε να μην έχουμε. Όσοι έκαναν τους υπολογισμούς πριν να έχουμε το ευρώ, είπαν ότι αν δεν έχουμε ένα προϋπολογισμό που να είναι το 5%-10% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ για να στηρίξουμε το νόμισμα, τότε δεν θα πετύχει το εγχείρημα αυτό. Συνεχίζουμε όμως να έχουμε το 1% του ΑΕΠ ως προϋπολογισμό και θα πρέπει το 1% να φτάσει μέχρι το 2020.

Σας υπόσχομαι, όμως, ότι δεν πρόκειται να επαρκέσει, δεν θα επαρκέσει αυτό το ποσοστό και θα έχουμε κατάρρευση, οπότε βλέπουμε ότι οι αγορές αναμένουν τα πρώτα συμπτώματα ότι θα διαλυθούμε.

Αν οι Κύπριοι είχαν επιμείνει για λίγες ακόμα μέρες οι αγορές θα είχαν επανέλθει και στην Ελλάδα.  Είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να κρατάμε στο μυαλό μας.

        Δεν θα μας αφήσουν να ηρεμήσουμε εκτός εάν αποδείξουμε ότι η Ευρώπη πρόκειται να μείνει ενωμένη διαχρονικά. Θα πρέπει να καταλάβουμε δηλαδή ότι η Ευρώπη είναι ενωμένη και ότι θα έχουμε κοινές λύσεις και ότι υπάρχουν κοινά ευρωπαϊκά συμφέροντα και πρέπει να υπάρχει Ευρωπαϊκή δημοκρατία.

Εάν έπρεπε να έχουμε το συνέδριο των κυβερνητών να κυβερνά τις Ηνωμένες Πολιτείες τότε δεν θα υπήρχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά εμείς έχουμε κάτι παρόμοιο. Δηλαδή έχουμε αρκετούς επικεφαλής οι οποίοι προέρχονται από το εθνικό κράτος και οι οποίοι θα επανέλθουν με τη θέση του Προέδρου ελπίζουνε, αυτό βέβαια δεν ισχύει για το Λουξεμβούργο γιατί δεν έχουμε κάτι παρόμοιο, αλλά αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Αυτό που χρειαζόμαστε, αυτό που πρέπει να ξεπεράσουμε στην παρούσα συγκυρία είναι ότι η δημοκρατία, πρέπει να καταλάβουμε όλοι ότι η δημοκρατία είναι ουσιαστικά κάτι που έχει συλληφθεί στην Ελλάδα αλλά είναι κάτι το οποίο πρέπει να διαδοθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για αυτό χρειαζόμαστε την κοινή γνώμη μαζί μας, τα ευρωπαϊκά μέσα μαζικής ενημέρωσης να συμπράξουν και συμπορευτούν. Και θα πρέπει να πείσουμε και αυτούς στην Κοπεγχάγη. Αυτοί που ζουν στην Κοπεγχάγη πιστεύουν ότι κάνουν φιλανθρωπία για την Ελλάδα.  Πλην όμως δεν είναι φιλανθρωπία.

Αυτό που κάνουν για την Ελλάδα, για την Κύπρο και για τους λοιπούς είναι ουσιαστικά η επιβίωση, βοηθούν στην επιβίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διότι βλέπουμε ότι τα αρπακτικά συνεχίζουν να υπάρχουν και πρέπει να έχουμε όλους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πιστεύω ότι έχω εξαντλήσει τον χρόνο που μου δόθηκε. Πλην όμως θα ήθελα να σας πω ότι έχουν γίνει πολλά στραβά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είτε είναι η ΕΡΤ στην Ελλάδα, είτε είναι η δημοκρατία στην Ουγγαρία, είτε είναι μια κρίση η οποία θα επιδεινωθεί περισσότερο στην Κύπρο ή οτιδήποτε άλλο.

Και βλέπουμε ότι χάνουμε το ένα κράτος-μέλος μετά το άλλο.  Και το κάνουμε μέσω πολιτικών που αισθανόμαστε ότι έχουν επιβληθεί από άτομα που νομίζουν ότι ήξεραν καλύτερα. Είναι σαν να είσαι δάσκαλος, είναι εξαιρετική αυτή η δουλειά γιατί το απόγευμα είσαι ελεύθερος ενώ το πρωί έχεις πάντα δίκιο. Αλλά δεν είναι αυτό που θέλουμε να κάνουμε.

Αυτό που θέλουμε να κάνουμε, λοιπόν, είναι να έχουμε τη συνολική ανάταξη της Ευρώπης.  Έρχομαι στην Ελλάδα συχνά επειδή πιστεύω, χαζωδώς ίσως, ότι μια έμπνευση για αυτή την Ευρώπη θα πρέπει να προέλθει από τα σημεία που έχουν υποφέρει.  Άρα θα πρέπει να προέλθουν οι εμπνεύσεις μας από την Ελλάδα. Ίσως και υπό την ελληνική προεδρεία διότι είναι προ των πυλών, οπότε θέλουμε την Ελλάδα να ξανά εμπνεύσει την ήπειρο 2.500 χρόνια μετά τον Περικλή. Νομίζω ότι ήρθε ο καιρός να το κάνει.

Ευχαριστώ πολύ.

Κα ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ:

Αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι, αυτή ήταν μια πρώτη προσπάθεια των τεσσάρων ανθρώπων που βλέπετε σήμερα εδώ και που συμμερίζονται τις ίδιες ανησυχίες για τις φυγόκεντρες δυνάμεις στην Ευρώπη, τους ίδιους φόβους για το ότι η επαναφορά της μισαλλοδοξίας και των εθνικισμών μπορεί να πυροδοτήσει νέες εντάσεις.

Και κυρίως τις ίδιες ανησυχίες για το πώς θα αντιμετωπίσει το παγκόσμιο σύστημα η Ευρωπαϊκή Ένωση αν δεν έχει η ίδια ένα σωστό και συνεκτικό σύστημα πρώτον μιας οικονομικής διακυβέρνησης, δεύτερον μιας εμβάθυνσης της νομισματικής Ένωσης και βέβαια όλα αυτά να περιβληθούν από την πολιτική Ένωση.

Σωστά είπε ο κος Κασουλίδης πριν, ότι είναι δύσκολο αύριο το πρωί να γίνει αλλαγή της συνθήκης. Από την άλλη πλευρά αυτά που βλέπουμε εμείς τα βλέπει και άλλος κόσμος. Και δεν μπορεί οι ηγέτες της Ευρώπης να θεωρούν ότι δεν τα βλέπουν. Ούτε να ισχυριζόμαστε ότι θα τα δούμε μετά τις γερμανικές εκλογές. 

Αυτά όλα δεν είναι αρκετά σοβαρά για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που έρχονται. Και όπως ειπώθηκε στην αρχή και εγώ προσωπικά τόνισα, μπορεί η Ελλάδα να είναι ασήμαντη χώρα στο διεθνές προσκήνιο αλλά και η Γερμανία μόνη της είναι λίγο λιγότερο ασήμαντη.

Η Ευρώπη είναι ισχυρή μόνο ως ενιαίο οικοδόμημα. Και αυτό που πρέπει να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι να αγωνιστούμε για το οικοδόμημα. Και καλούμε και εσάς που μας ακούσατε σήμερα να κάνουμε μαζί αυτή την προσπάθεια.

Γιατί και στις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές όπως είπα δεν θα έχει τόση σημασία εάν το ένα ή το άλλο κόμμα πετύχει αυτό ή εκείνο παρά αν κόμματα που πιστεύουν σταθερά στην ολοκλήρωση της Ευρώπης έχουν την πλειοψηφία.

Αυτό είναι που έχει σημασία.  Για να μπορούμε μέσω των διαδικασιών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπως τόνισε ο κος Στουρνάρας είναι το μόνο άμεσο αντιπροσωπευτικό σώμα των ευρωπαίων πολιτών για να μπορούμε να απαιτήσουμε αυτές τις αλλαγές, να κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια και σιγά-σιγά να πείσουμε τους πολίτες ότι ο σωστός δρόμος είναι η υποστήριξη του συνόλου του οικοδομήματος.

Με αυτές τις σκέψεις κυρίες και κύριοι σας καλέσαμε εδώ σήμερα, αυτές θέλουμε να εκφράσουμε. Βεβαίως θα σας αποσταλούν και αντιστοίχως οι ομιλίες όλων των προσκεκλημένων.

Και στο βαθμό που και εσείς τις συμμερίζεστε νομίζω ότι μπορούμε να επαναλάβουμε την επόμενη φορά και με συζήτηση το εγχείρημα αυτό το οποίο θα δώσει την ευκαιρία να εκφραστούν και απόψεις από ανθρώπους του πνεύματος, της επιστήμης, του ακαδημαϊκού χώρου αλλά και πολιτικών με πολύ μακρά και μεγάλη εμπειρία οι οποίοι παρά την προσπάθεια ορισμένων να απαξιωθούν οι πολιτικοί και η πολιτική έχουν μια σοβαρή θέση στα πράγματα της χώρας μας.

Σας ευχαριστώ πολύ.