Πιέσεις ναι, αλλά όχι προσβολές

Tου κ. Αθανασίου Έλλις

Είναι δεδομένο ότι κατά τη διαχείριση της κρίσης χρέους η Ελλάδα έχει υποπέσει σε σωρεία σφαλμάτων. Καθυστερήσεις, αναβολές, ατολμία, λαϊκισμός, ανικανότητα, χαρακτηρίζουν τη μέχρι τώρα πορεία του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης. Κάποιοι υπουργοί έχουν εργαστεί σκληρά και έχουν αποδώσει, άλλοι όχι. Κάποιοι συνειδητοποιούν την πραγματικότητα, άλλοι την αγνοούν ή την αρνούνται. Ο πρωθυπουργός άργησε να αντιληφθεί τη σοβαρότητα της κατάστασης, να δεχθεί ότι λεφτά «δεν υπήρχαν» όπως διαβεβαίωνε προεκλογικά και να τολμήσει την ανατροπή της λαϊκίστικης αυτής θέσης.
Ο γράφων έχει επανειλημμένα επικρίνει την κυβέρνηση για τα παραπάνω, όπως και την
αξιωματική αντιπολίτευση για την επιμονή της να μην παράσχει συναίνεση σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, στάση η οποία είναι το λιγότερο αξιοπερίεργη από τη στιγμή που αποτελεί κοινή διαπίστωση πως όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων τριάντα ετών, τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της Ν.Δ., έχουν ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση. Ετσι, σε αντίθεση με την εύκολη κριτική που εκτοξεύουν πολλοί κατά της τρόικας, από αυτή τη στήλη έχει σε πολλές περιπτώσεις επισημανθεί η ορθότητα θέσεων που εκφράζει και πιέσεων που συχνά ασκεί σε υπουργούς και άλλους. Αλλά, κάπου υπάρχει μια λεπτή ισορροπία που πρέπει να τηρείται. Πολλά τα λάθη των ιθυνόντων, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί προσβλητικές υπερβολές εκ μέρους των δανειστών, οι οποίες δυσχεραίνουν την όλη προσπάθεια που εάν εκτροχιασθεί θα έχει ανεξέλεγκτες συνέπειες όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Η επιμονή να υπογράψει ο κ. Παπανδρέου μια επιστολή καταγραφής των μέτρων που λαμβάνονται, των στόχων που έχουν τεθεί και των χρονοδιαγραμμάτων εντός των οποίων θα υλοποιηθούν, ήταν μια ατυχής κίνηση των δανειστών μας, αφού ποτέ σε περιπτώσεις δανεισμού στο παρελθόν δεν είχε ζητηθεί κάτι ανάλογο από πρωθυπουργό. Συνήθως, υπογράφουν ο υπ. Οικονομικών και ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας.
Προς τι, λοιπόν, η επιμονή; Φαντάζομαι η απάντηση είναι ότι δεν μας εμπιστεύονται πλέον. Εχει μια βάση. Τους δώσαμε το δικαίωμα. Αλλά δεν μπορεί να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι στην Ελλάδα έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Κάποιοι επικαλούνται την επίτευξη των στόχων από την Πορτογαλία. Αλλά και εδώ υπάρχει αντίλογος. Στην Πορτογαλία προσφέρθηκαν καλύτερες συνθήκες και είναι ακόμη στην αρχή. Και η Ελλάδα στις τρεις πρώτες αξιολογήσεις τα είχε πάει καλά και οι δανειστές περιέγραφαν τις επιδόσεις της ως «εντυπωσιακό ξεκίνημα». Παράλληλα, καλό είναι να μην ξεχνούν οι αρμόδιοι ότι σε όλα τα προγράμματα εξυγίανσης παρατηρούνται παρεκκλίσεις από τους αρχικούς στόχους που συνήθως είναι υπερβολικά αισιόδοξοι. Στην περίπτωση της γραπτών εγγυήσεων από τον πρωθυπουργό βρέθηκε τελικά μια χρυσή τομή. Εστάλησαν δύο επιστολές, μια γενική πολιτική δέσμευση εκ μέρους του κ. Παπανδρέου και μια δεύτερη, τεχνοκρατικού χαρακτήρα επιστολή από τον υπ. Οικονομικών, στην οποία παρατίθενται λεπτομερώς τα μέτρα. Ομως, το πλέον λυπηρό στην όλη υπόθεση είναι ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας είναι πολύ πιο αυστηροί και συχνά υπερβολικοί. Κατά την τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΔΝΤ, ο Ολλανδός αντιπρόσωπος εξαπέλυσε δριμεία επίθεση κατά του επικεφαλής του ελληνικού προγράμματος από την πλευρά του Ταμείου, Πόουλ Τόμσεν, και τον κατηγόρησε για υπερβολική ηπιότητα έναντι της Ελλάδας. Η συμπεριφορά μερικών αποπνέει μια «δίψα για τιμωρία» της Ελλάδας. Το μόνο που μπορώ να πω στους δανειστές μας είναι ότι έχουν κάθε δικαίωμα να ασκούν κρτική, να πιέζουν εκεί που δεν παράγεται έργο, και είναι αρκετές οι περιπτώσεις, αλλά δεν χρειάζονται υπερβολές που ενίοτε αγγίζουν τα όρια της προσβολής. Δεν ωφελούν κανέναν.