H ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ OΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΙΠΟΤΑ

Tης κ. Mαριάννας Tζιάντζη
Πριν από λίγες εβδομάδες, σε μια πρωινή εκπομπή ελαφράς ψυχαγωγίας, ένας κύριος, ούτε πολύ νέος ούτε πολύ μεγάλος, μικρομεσαίο όνομα στον κόσμο του θεάματος, μιλάει από το σπίτι του, μέσω σύνδεσης με λινκ, περί ανέμων και υδάτων.
Δημοκρατία έχουμε, ο καθένας μπορεί να αναφέρεται σε όποιο θέμα θέλει, ενώ κανείς δεν περιμένει να ακούσει βαθιές σοφίες από τις εκπομπές αυτού του είδους. Πιο πολύ προσέχει κανείς το φόρεμα και το χτένισμα της παρουσιάστριας, παρά τα λεγόμενά της.
«Τα ξαναλέμε σε λίγο», εξηγεί η παρουσιάστρια στον καλεσμένο, που τυχαίνει να είναι και φίλος της ή μάλλον μιλάει σαν να ήταν φίλος της από τον βρεφονηπιακό σταθμό – γιατί στο τηλεοπτικό σύμπαν όλοι υποκρίνονται ότι λατρεύουν ο ένας τον άλλον. «Τώρα, όμως, πρέπει να κάνουμε διάλειμμα για διαφημίσεις».
«Ωραία, γιατί κατουριέμαι», σχολιάζει με ανακούφιση, ενώ η παρουσιάστρια τον ενθαρρύνει με ένα
πλατύ χαμόγελο κατανόησης. Δεν υπάρχει τίποτα το ανάρμοστο ούτε στο ρήμα που χρησιμοποιήθηκε ούτε στη λειτουργία στην οποία τα ρήμα αυτό αναφέρεται. Ωστόσο, οι σωματικές λειτουργίες των τηλεοπτικών καλεσμένων αφορούν μονάχα τους ίδιους, ούτε καν τα πολύ στενά φιλικά και συγγενικά τους πρόσωπα και, πολύ περισσότερο, τους τηλεθεατές, εκτός κι αν οι καλεσμένοι είναι νήπια, οπότε δικαιολογείται η ανυπομονησία τους. Η τηλεόραση είναι δάσκαλος, ενώ πολλά παιδιά ξοδεύουν πιο πολύ χρόνο μπροστά στην οθόνη παρά στην πρόσωπο με πρόσωπο επαφή με τους γονείς τους. Και αυτός ο δάσκαλος, στο όνομα της άνεσης και της «επικοινωνιακότητας», μαθαίνει σε μικρούς και μεγάλους ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα. Οπως μιλάμε στους κολλητούς μας, έτσι μιλάμε και ενώπιον εκατοντάδων χιλιάδων τηλεθεατών. Ολοι μια παρέα είμαστε.
Οι καλοί τρόποι δεν είναι μια παλιομοδίτικη συνήθεια. Εδώ και αιώνες, οι γονείς προσπαθούν να διδάξουν στα παιδιά τους την ευγένεια, την αυτοσυγκράτηση, τον σεβασμό προς τους ηλικιωμένους, όχι για να τα κάνουν φλώρους και χαμηλοβλεπούσες δεσποινίδες, αλλά για να αποκτήσουν κάποιες κοινωνικές δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν απλώς να βγουν στον μεγάλο κόσμο. Και ο μεγάλος κόσμος διόλου δεν νοιάζεται για το πότε πάμε τουαλέτα. Μόνο στον σκηνοθετημένο μικρόκοσμο των ριάλιτι και των τάλεντ σόου οι παίκτες ενθαρρύνονται να φέρονται σαν να ήταν το κέντρο του σύμπαντος.
Η οικειότητα δεν είναι συνώνυμο της απελευθέρωσης. Το δόγμα «μοιράζομαι τα πάντα με τους πάντες» μπορεί να σημαίνει είτε ότι στην πραγματικότητα δεν μοιράζομαι τίποτα και με κανέναν είτε ότι δεν έχω τίποτα ουσιαστικό να μοιραστώ με οποιονδήποτε.