Η Κεντροαριστερά που δεν χρειαζόμαστε

Του Στέφανου Κασιμάτη

Χρειαζόμαστε την Κεντροαριστερά, για την οποία τόση φαιά ουσία ξοδεύεται τον τελευταίο καιρό; Από τούτη τη στήλη, συχνά στο παρελθόν έχω υποστηρίξει ότι τη χρειαζόμαστε. Επαναφέρω όμως το θέμα προς εξέταση, διότι ένα ερώτημα που ετέθη στη διημερίδα «ΠΑΣΟΚ και ελληνική πραγματικότητα», με κάνει να βλέπω το ζήτημα από διαφορετική γωνία. Το συγκεκριμένο ερώτημα προήλθε από το τελευταίο πρόσωπο που θα μπορούσα ποτέ να φαντασθώ ότι θα εκστομίσει κάτι το οποίο θα
κινούσε το ενδιαφέρον μου: τον Δημήτρη τον Ρέππα, ο οποίος από «εκσυγχρονιστής» (θυμάστε τα περίφημα «εξαπτέρυγα»;) κατέληξε καραμπουζουκλής αρχοντοπασόκος του νεοπαπανδρεϊσμού. Αναρωτήθηκε, λοιπόν, ο Δ. ο Ρέππας το εξής: γιατί να θεωρείται κεντροαριστερός κάποιος που επιλέγει να συνεργασθεί με τη Νέα Δημοκρατία και όχι κάποιος που προτιμά τη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ; Ελα ντε! Γιατί όχι;

Εύστοχο το ερώτημα, διότι διαλύει τη σύγχυση γύρω από τον υπό συζήτηση όρο. Για να το προσεγγίσουμε, όμως, είναι απαραίτητο προηγουμένως να δώσουμε απάντηση σε ένα ερώτημα: πώς μπορεί να είναι κάποιος κεντροαριστερός και να συμφωνεί με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ; Να σας πω αμέσως πώς. Μπορεί, εφόσον είναι δυνατόν να συμβαίνει ένα από τα εξής δύο: είτε, πρώτον, αν παγώσουν ως διά μαγείας οι βιοτικές ανάγκες όλων και του καθενός μας ατομικά, όπως λ.χ. όταν βλέπεις μια ταινία και πατάς το «pause», είτε, δεύτερον, αν βρεθούν κάποιοι ωραίοι, γαλαντόμοι τύποι, που τους τρέχουν τα λεφτά από τα μπατζάκια, πρόθυμοι να χρηματοδοτούν -χωρίς αντιρρήσεις και τσιριμόνιες- τις ανάγκες μας, για όσο θα μας πάρει να αναδιαρθρώσουμε την οικονομία με σοσιαλιστικό τρόπο. (Ο προτιμητέος, δε, είναι να βγούμε όλοι διαμιάς στη σύνταξη...)

Λυπάμαι αν σας απογοητεύω, αλλά ούτε το ένα ούτε το άλλο είναι εφικτό. Διότι, προϋπόθεση για το πρώτο είναι να βρεθεί ο τρόπος για να παγώνει ο χρόνος - και παρότι σκράπας στα επιστημονικά, νομίζω ότι αν αυτή η δυνατότητα υπήρχε ώς κι εγώ κάτι θα είχα ακούσει. Προϋπόθεση για το δεύτερο, είναι να είμαστε πράγματι ο «εξυπνότερος λαός του κόσμου» και όλοι οι άλλοι κουτόφραγκοι. Αλλά μέχρι να αναγνωρισθεί παγκοσμίως η φυσική ανωτερότητα του υπαρκτού Ελληνισμού, πρέπει πρώτα να ενεργοποιηθεί η ομάδα Εψιλον, να επιστρέψουν οι Ελ από τον Σείριο, να βγει ο Μέγας Αλέξανδρος από την κοίλη Γη, να ξυπνήσει ο μαρμαρωμένος βασιλιάς και πάει λέγοντας. Εχουμε ακόμη δρόμο έως ότου συμβούν όλα αυτά. Επί του παρόντος, είμαστε στο σημείο όπου ο Ντράγκι της ΕΚΤ ξεκαθαρίζει ότι νέα χρηματοδότηση της Ελλάδος θα συνοδεύεται από νέους όρους.

Επομένως, ποια είναι η Κεντροαριστερά του είδους που ονειρεύεται ο Δ. ο Ρέππας; Μήπως, ας πούμε, είναι κάποιοι οι οποίοι συναισθηματικά θα ήθελαν να έχουν κερδίσει οι κομμουνιστές τον Ανταρτοπόλεμο, ανεξαρτήτως των συνεπειών που θα είχε αυτό στην πορεία της χώρας, αλλά οι ίδιοι θα ήθελαν να ζουν σαν δεξιοί καπιταλιστές; Υπάρχει αυτή η στάση και είναι πολύ διαδεδομένη στους κύκλους της ελαφράς Αριστεράς του Ντόλτσε, αλλά δεν συνιστά πολιτική θέση. Είναι μάλλον ένα ψυχολογικό πρόβλημα, που επιδεινώνεται από την άγνοια της Ιστορίας.

Η πραγματική προϋπόθεση για να υπάρξει και πάλι Κεντροαριστερά, είναι να αντιμετωπίσουμε το δημόσιο χρέος και να αναδιοργανώσουμε την οικονομία σε πραγματικά παραγωγική βάση. Τότε, ναι, θα μπορούμε να έχουμε ένα δικομματισμό (όπως εγώ θα τον ήθελα), που θα μου παρείχε την πολυτέλεια να ψηφίζω πότε Κεντροδεξιά, όταν κρίνω ότι η οικονομία χρειάζεται συμμάζεμα και πότε Κεντροαριστερά, εφόσον πείθομαι ότι η πορεία της οικονομίας επιτρέπει αναδιανεμητικές πολιτικές. Για να φθάσουμε εκεί, όμως, πρέπει πρώτα να ξαναβρούμε το πολιτικό Κέντρο, που δεν διαφέρει και πολύ από το κέντρο της λογικής.

Φοβάμαι, λοιπόν, ότι αερολογούμε με τις περισπούδαστες αναλύσεις μας περί Κεντροαριστεράς, αλλά και περί Κεντροδεξιάς. Το Κέντρο, δηλαδή τη λογική, πρέπει να ξαναβρούμε, είτε προερχόμαστε από τη Δεξιά είτε από την Αριστερά. Το πολιτικό πρόβλημά μας, μπορεί να έχει την ιδιομορφία του, αλλά δεν είναι μόνο δικό μας. Παντού στην Ευρώπη και την Δύση το αντιμετωπίζουν: το Tea Party στις ΗΠΑ, το UKIP στη Βρετανία, τα διάφορα ακροδεξιά κόμματα στις ευρωπαϊκές χώρες, που όλο λέμε θα εκλείψουν αλλά δεν εκλείπουν, όλα αυτά είναι επιπτώσεις του νέου κόσμου που διαμορφώνει η παγκοσμιοποίηση και τον οποίον τώρα μαθαίνουμε καθώς διαμορφώνεται: βλέπουμε, λ.χ., τις αναπτυσσόμενες οικονομίες να καλπάζουν και να υπερβαίνουν εμπόδια· ανακαλύπτουμε, εξαιτίας της κρίσης, την αλληλεξάρτηση των αγορών· νιώθουμε τη Δύση να παρακμάζει. Οι ακροδεξιές και οι ακροαριστερές υστερίες, δυστυχώς, είναι εδώ και θα μείνουν ακόμη για πολύ έως ότου σταθεροποιηθεί η κατάσταση.

Η δική μας πολιτική ιδιομορφία οφείλεται στην πνευματική και ιδεολογική κυριαρχία της Αριστεράς. Γι’ αυτό, παραδόξως, το πλεονέκτημα της κατάληψης του κέντρου της λογικής το έχει η Δεξιά, όχι η σοκαρισμένη από την αποτυχία της Αριστερά. Αυτή ακόμη δεν μπορεί να ανταποκριθεί. (Ελπίζει μάταια ότι θα βρει τρόπο να φέρει πίσω τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής...) Απέξω απέξω, αυτό είπε ο Σημίτης στην ομιλία του, όταν τόνισε ότι η Κεντροαριστερά δεν είναι ασύμβατη με τον εξορθολογισμό των περικοπών και των μεταρρυθμίσεων. Τους είπε, δηλαδή, ότι στον όρο «Κεντροαριστερά» εκείνο που μετράει σήμερα είναι το κέντρο, όχι η αριστερά. Αλλά, όπως ήταν φυσικό, οι πασόκοι δεν το κατάλαβαν. Ανδρέα ζεις εσύ μας οδηγείς...