Το 2021 και το 2024

Του Στέφανου Κασιμάτη

Το 2021, θα έχω στην πλάτη μου όσα χρόνια έχει σήμερα ο Αντώνης Σαμαράς. Ικανός λόγος αυτός ώστε να αποφεύγω να σκέπτομαι το 2021. Υποχρεώνομαι, όμως, διότι όπως είπε ο πρόεδρος από το βήμα της ΔΕΘ, ταυτόχρονα με τη διακοσιοστή επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας (ήτοι, την ανάσταση του Υπαρκτού Ελληνισμού, στην ορολογία της στήλης), θα έχουμε βγει για τα καλά από τον
εφιάλτη της κρίσης και η Ελλάδα ξανά προς τη δόξα θα τραβά, τραβά, τραβά - που λέει και το αγαπημένο εμβατήριο.

Ολα αυτά που ζούμε σήμερα θα είναι πια παρελθόν. Οχι ένα παρελθόν που η ανάμνησή του θα προκαλεί οδύνη και θα θέλουμε να το ξεχάσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται. Αντιθέτως, θα είναι παρελθόν ηρωικό, πρόσφορο στους ποιητές του μέλλοντος για να το δοξάσουν με ύμνους, παιάνες και διθυράμβους. (Διότι αυτή δεν είναι η στερεοτυπική ερμηνεία του παρελθόντος στο ελληνικό σύμπαν; Είναι πάντα η τρανή απόδειξη του πεπρωμένου του Γένους μας, να αναγνωρισθεί η φυσική ανωτερότητά του στην υφήλιο, οπότε έτσι θα επέλθει και το πραγματικό τέλος της Ιστορίας - όχι αυτό που έλεγε ο Φουκουγιάμα, Φουκουσίμα, δεν θυμάμαι πώς τον έλεγαν, τέλος πάντων...)

Ως τότε, όμως, έχουμε πολύ καιρό· και κάπως πρέπει να τον γεμίσουμε. Γι’ αυτό, λέω να πεταχτούμε μέχρι το 2024. Θα μου πείτε -και θα έχετε δίκιο- ότι το 2024 είναι τρία χρόνια μετά το 2021. Είναι, αλλά στο ελληνικό σύμπαν ο χρόνος δεν είναι αντιληπτός με τον τρόπο των Ευρωπαίων και των Δυτικών εν γένει. (Τα έχει γράψει πολύ ωραία όλα αυτά ο Στέλιος Ράμφος, για όσους ενδιαφέρονται σχετικώς...)

Τι θα συμβεί, λοιπόν, το 2024; Να τα πιάσουμε από την αρχή. Οπως ενδεχομένως έχετε υπ’ όψιν, βάσει του «φιλολαϊκού» νόμου Κατσέλη, αν κάποιος έχει συσσωρεύσει τραπεζικές οφειλές οιουδήποτε είδους (στεγαστικά, καταναλωτικά, διακοποδάνεια κ.ο.κ.) και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, μπορεί ωστόσο να προσφύγει στο τοπικό Ειρηνοδικείο. Εκεί, θα καταθέσει αγωγή, με την οποία θα αιτείται να τύχει των ευμενών ρυθμίσεων του νόμου και, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να ελπίζει ότι ακόμη και το 90% των οφειλών του θα παραγραφεί. Μέχρις ότου όμως εκδικαστεί η αγωγή του, οι υποχρεώσεις του ενάγοντος παγώνουν. Οσα και αν χρωστά και για όποιους λόγους και αν τα δανείστηκε (θυμάμαι, λ. χ., κάποιες γελοίες σεξιστικές ραδιοφωνικές διαφημίσεις των τραπεζών, που καλούσαν τον ηλίθιο να δανειστεί για να πάει την ηλίθια διακοπές στη Σαλαμύκονο και να την ψήσει...) δεν πληρώνει τίποτε στην τράπεζα μέχρι την εκδίκαση. Κερδίζει πολύτιμο χρόνο, με άλλα λόγια. Για ποιας τάξεως χρονικό διάστημα μιλούμε;

Προ μερικών μηνών μια τέτοια αγωγή κατετέθη στο Ειρηνοδικείο Νέας Ιωνίας. Η ημερομηνία εκδίκασης ορίστηκε τον Μάρτιο του 2024. Οχι, προς Θεού, ότι έχει την παραμικρή σημασία μέσα στην ελληνική αντίληψη του χρόνου, αλλά εν πάση περιπτώσει διανύουμε το 2013· δηλαδή, η εκδίκαση είναι ύστερα από ένδεκα χρόνια. Καθόλου άσχημα για τον ενάγοντα. Επιπλέον, το 2024 είναι καλή χρονιά, διότι επετειακά, κάνει καλύτερη δισεκατοντετηρίδα από το 2021. Διότι το 2024 θα γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από τον πρώτο ελληνικό Εμφύλιο. (Ε, ρε, γλέντια!..) Τον Μάρτιο του 1824 ξεκινά η πολιορκία του Ναυπλίου από τον Ανδρέα Μιαούλη ως εκπρόσωπο της κυβέρνησης του Κρανιδίου· τον δε Ιούλιο του 1824, φθάνουμε στο αποκορύφωμα του Εμφυλίου (και των εορτασμών, υποθέτω...) με την εισβολή των Ρουμελιωτών στην Πελοπόννησο.

Συγγνώμη, αλλά πώς το 2021 η Ελλάδα θα έχει γίνει αγνώριστη, όταν μια αγωγή του 2013 θα εκδικάζεται το 2024; Αυτός ο κρατικός μηχανισμός, που ούτε από Μνημόνια καταλαβαίνει ούτε από δανειστές, πώς θα έχει αλλάξει ώς τότε, αν εμείς οι ίδιοι δεν το θελήσουμε και δεν το προσπαθήσουμε; Μπορεί -το λέω επειδή πάντα λαμβάνω υπ’ όψιν την άλλη πλευρά- να έχει πάρει μπροστά η ιδιωτική πρωτοβουλία: το περίφημο «δαιμόνιο του Ελληνα», για το οποίο στην εποχή μου μας έλεγαν στο σχολείο.

Αλλά η εποχή μου πέρασε κι εγώ συμβιβάσθηκα με τα κρατούντα ήθη. Να, λοιπόν, πώς σκέπτομαι την εφαρμογή του ελληνικού δαιμονίου σε ένα τέτοιο πλαίσιο: αν χρωστάς απίθανα ποσά στις τράπεζες ή χρωστάς της Μιχαλούς (το ίδιο είναι) και είσαι καπνιστής, αγύμναστος, φαγάς, υπέρβαρος και άνω των 65 ετών, μεταφέρεις τη μόνιμη κατοικία σου στη Νέα Ιωνία. Επειτα προσφεύγεις στο οικείο Ειρηνοδικείο ζητώντας ένταξη στον νόμο Κατσέλη. Στα 76 σου, όταν θα εκδικασθεί η υπόθεση, λυπάμαι που θα σε στενοχωρήσω, αλλά, εφόσον εκπληρώνεις τις ως άνω προϋποθέσεις, το πιθανότερο είναι να μας έχεις αφήσεις χρόνους. Σε νοιάζει αν θα χρωστάς, όταν θα είσαι «εις το μεγάλο Τίποτε επιστραμμένος απ’ τη ζωή»; (Παραφράζω τον ποιητή με την άδειά σας).

Το ερώτημα είναι, πώς θα το μεθοδεύσεις; Πολύ απλό - και εδώ είναι που συναντούμε το ελληνικό δαιμόνιο. Κάποιο γραφείο θα ανοίξει, για να κάνει αυτή ακριβώς τη δουλειά: να παρακολουθεί πού οι ημερομηνίες εκδίκασης υπερβαίνουν τη δεκαετία και να αναλαμβάνει τα περαιτέρω έναντι αμοιβής. Αυτό δεν είναι το δαιμόνιο του Ελληνα; Αν δεν έχει ελεύθερο πεδίο να εκδηλωθεί, θα μεγαλουργήσει στη μαύρη οικονομία...