Η λογική του Καραγκιόζη και ο Βενιζέλος

Tου Στεφάνου Κασιμάτη

«Το μήνυμα είναι πως η Ελλάδα επέλεξε την ευρωπαϊκή πορεία και προοπτική της, πως οι Ελληνες πολίτες διάλεξαν η χώρα να μείνει μέσα στο ευρώ και να αγωνιστεί να γίνει ξανά αυτοδύναμη, θεσμικά ισότιμη, ανταγωνιστική. Το μήνυμα είναι ότι σεβόμαστε τη θεσμική της σχέση με τους εταίρους μας, ότι δεν πρόκειται η Ελλάδα να προβεί σε μονομερείς ενέργειες και καταγγελίες, αλλά ζητεί μια οργανωμένη αναθεώρηση της σύμβασης». Υπό άλλες συνθήκες θα ξεκαρδιζόμασταν στα γέλια. Διότι
πίσω από την υψηλή -και πάντα τόσο εύκολη- ρητορική του Βαγγέλη του Βενιζέλου κρύβεται η λογική του Καραγκιόζη: τα δικά μου δικά μου και τα δικά σου δικά μου.
Η Ελλάδα έχει βάλει την υπογραφή της κάτω από έναν κατάλογο επώδυνων μεταρρυθμίσεων. Αν δεν τις πραγματοποιήσει, η οικονομία της δεν μπορεί να γίνει ανταγωνιστική μέσα στο περιβάλλον της διεθνούς οικονομίας και, συνεπώς, θα πρέπει να επιβιώνει με την καλοσύνη των εταίρων της και τη βλακεία των πολιτικών της, που εξακολουθούν να συνθλίβουν τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να συντηρούν τον δημόσιο, χάριν των πελατειακών τους σχέσεων. («Στο ΠΑΣΟΚ είχαμε πάντα στενούς αδελφικούς δεσμούς με τον δημοσιοϋπαλληλικό κόσμο [...] πάντα αγωνιστήκαμε να μην υπάρχει πάνω από τα κεφάλια των δημοσίων υπαλλήλων η απειλή της απόλυσης και της μείωσης συγκεκριμένου αριθμού [...] υπάρχουν σχετικά λίγοι δημόσιοι υπάλληλοι που επωμίζονται ένα τεράστιο έργο». Απάνθισμα από την ομιλία του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ στην ΑΔΕΔΥ, στις 29 Μαΐου). Επειδή, όμως, εμείς δεν θέλουμε να τηρήσουμε τα συμφωνημένα, απειλούμε ότι θα αυτοκτονήσουμε. Στη συνέχεια, αποσύρουμε την απειλή της αυτοκτονίας και το παρουσιάζουμε ως σπουδαία παραχώρηση εκ μέρους μας. Επομένως, δικαιούμεθα να ζητούμε ακόμη 20 δισεκατομμύρια για τη συντήρηση του διεφθαρμένου και ανίκανου κράτους μας και... έχει ο Θεός! (Αυτός πάντα έχει...) Με αυτόν τον τρόπο εκφράζεται ο Καραγκιόζης μέσω του Βενιζέλου.
Πάντοτε ακριβός στις πράξεις (εκτός αν αντισταθμίζει μισθολογικές περικοπές με οδοιπορικά...) μα φθηνός στα λόγια, αν ο Βενιζέλος ήθελε να στείλει το μήνυμα ότι υπάρχουν δυνάμεις στην Ελλάδα που προσπαθούν να διατηρήσουν τη χώρα στο ευρώ, δεν θα έκανε τώρα αυτό που έκανε ο Σαμαράς τότε. Δεν θα έμενε ουσιαστικά εκτός κυβέρνησης για να μην αφήσει -δήθεν- την αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Σαμαράς προ διετίας δεν ψήφισε το πρώτο Μνημόνιο για να μην αφήσει την αντιπολίτευση στην Αριστερά. (Με αποτέλεσμα να φτιάξει τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Καμμένο - αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία). Δεν θα έχανε τώρα την ίδια ευκαιρία που έχασε τότε ο Σαμαράς.
Η ευκαιρία για την οποία γίνεται λόγος παραπάνω, ιδωμένη από τη στενή οπτική γωνία του προσωπικού του συμφέροντος (αφού -τι να κάνουμε;- γεννήθηκε για να γίνει αρχηγός...), αφορά την αναγέννηση του κόμματος του οποίου ηγείται. Ομως, είτε για τη σύγχρονη Κεντροαριστερά μιλούμε είτε για τη σύγχρονη Κεντροδεξιά, ο δρόμος για τη δημιουργία τους περνά αναγκαστικά μέσα από την εξυγίανση της οικονομίας και τη διατήρηση της χώρας στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Αλλος δρόμος δεν υπάρχει, αφού το μεν βαθύ ΠΑΣΟΚ μετακόμισε στον ΣΥΡΙΖΑ η δε Λαϊκή Δεξιά χειραφετήθηκε. Προσωπικώς, καθόλου δεν με εκπλήσσει ότι ο Βενιζέλος δεν μπορεί να δει άλλο δρόμο, εκτός εκείνων τους οποίους προσφέρει το υπό κατάρρευση διεφθαρμένο σύστημα του κρατισμού. Ενας επαρχιώτης πολιτευτής είναι, σε τελευταία ανάλυση, ο οποίος, επειδή έχει καλλιεργήσει τη ρητορική του και ξεχωρίζει στον τόπο του, νομίζει ότι η υπεροχή του μπορεί να είναι εξαγώγιμη. Είδαμε όμως τον επαρχιωτισμό του και όταν έδιωξε την τρόικα, πέρυσι τέτοιο καιρό, αλλά και αργότερα στα συμβούλια υπουργών.
Είναι φανερό, όμως, ότι η λογική του Καραγκιόζη διέπει ολόκληρη την κυβέρνηση, παρά το ταλέντο του Βενιζέλου να την εκφράζει καλύτερα. Βαυκαλιζόμαστε με την ιδέα ότι οι εκλογές μάς έδωσαν τη δυνατότητα να θέσουμε το ζήτημά μας από μηδενική βάση. Στην πραγματικότητα, το πρόβλημά μας, αλλά και η θεραπεία του, παραμένουν ακριβώς όπως ήταν και προηγουμένως. Ας πούμε ότι έχουμε ένα μπουκάλι με νερό και ένα άδειο ποτήρι. Το έργο που πρέπει να κάνουμε είναι να γεμίσουμε το ποτήρι με το νερό που υπάρχει στο μπουκάλι. Υπάρχουν, πράγματι, πολλοί τρόποι για να το επιχειρήσει κανείς. Ο απλούστερος είναι να χρησιμοποιήσει το χέρι του. Αν όμως θέλει να πρωτοτυπήσει μπορεί -γιατί όχι;- να το κάνει με το πόδι του ή, ακόμη, μπορεί να δοκιμάσει πιάνοντας με τα δόντια το μπουκάλι από τον λαιμό. Εμείς, εδώ και τόσο καιρό, με εξαίρεση την περίοδο Παπαδήμου, προσπαθούμε να γεμίσουμε το ποτήρι με τα λόγια. Δεν ισχυρίζομαι, προς Θεού, ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι κάτι τόσο απλό όσο το να γεμίσεις ένα ποτήρι με νερό. Ομως η ειλικρίνεια της πρόθεσής μας να το πράξουμε είναι. Αυταπατώμεθα οικτρά αν νομίζουμε ότι οι έξω δεν καταλαβαίνουν την απροθυμία της κυβέρνησης να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα και ότι η λεγόμενη «εθνική ευθύνη» της νοείται ως προσπάθεια για να κερδίσει παράταση της απραξίας και, φυσικά, να εκβιάσει νέα χρηματοδότηση.
Κατά τα λοιπά, συνενώνονται τα υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού, επειδή με τον τρόπο αυτόν, όπως διατείνεται ο υπερυπουργός Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, διευκολύνονται «συνέργειες που αποβλέπουν στη δημιουργία ενός νέου ρεύματος φιλελληνισμού», παρακαλώ! Είπαμε, όμως, η λογική του Καραγκιόζη διέπει την κυβέρνηση, μέχρι στιγμής τουλάχιστον. Μπορεί η UNESCO να αναγνώρισε και επισήμως τον Καραγκιόζη ως μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Τουρκίας, αλλά το πνεύμα του είναι ελεύθερο και μας ανήκει...