Ποιές δεσμεύσεις μας ζητούν να σεβασθούμε

ΣΝΕΒΕΜΠΕΤ

Πολύς λόγος γίνεται όλο το τελευταίο διάστημα για το ότι η Ευρώπη και το ΔΝΤ μας πιέζουν να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας απειλώντας και με διακοπή της δανειοδότησης. Αυτές οι πιέσεις χρησιμοποιούνται μάλιστα κατά εντελώς λαϊκίστικο τρόπο αφενός από τα κόμματα και, αφετέρου, από τα ΜΜΕ. Και ο καθένας παίρνει θέση ανάλογα με την ιδεολογία του, τη γραμμή του

κόμματος, το εάν είναι «μνημονιακός» ή «αντιμνημονιακός», ή ανάλογα με την γραμμή του Μέσου Ενημέρωσης. Και, βεβαίως, ποτέ δεν λέγεται όλη η αλήθεια ή δεν παρουσιάζεται με σταράτα λόγια η πραγματικότητα.

Ίσως θα έπρεπε, λοιπόν, να διευκρινισθούν ορισμένα δεδομένα, για να βοηθηθούμε τόσο στο να αντιληφθούμε ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα και το διακύβευμα της χώρας, όσο και στην επιλογή μας για το μέλλον που θέλουμε για εμάς, τις οικογένειές μας και την Ελλάδα.

Ήδη από το πρώτο Μνημόνιο είχε εκπονηθεί (δυστυχώς όχι από την ελληνική κυβέρνηση που είχε δηλώσει αδυναμία να το συντάξει) ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και προσαρμογής στα όσα προβλέπει η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προέβλεπε το Μνημόνιο ένα μίγμα δημοσιονομικών και διαρθρωτικών (μεταρρυθμιστικών) μέτρων. Η εφαρμογή και των δύο κατηγοριών μέτρων έπρεπε να αρχίσει αμέσως.

Παραβλέπω το γεγονός ότι η αλήστου μνήμης κυβέρνηση Παπανδρέου θα μπορούσε να έχει διαπραγματευθεί ελάχιστα ώστε να βελτιωθεί το μίγμα μέτρων ώστε να μην οδηγηθεί μαθηματικά η οικονομία στην βαθειά ύφεση. Και τονίζω το ότι η τότε κυβέρνηση ασχολήθηκε ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ με τα δημοσιονομικά μέτρα και κυρίως τα εύκολα, δηλαδή την αύξηση των εσόδων μέσω αυξημένης φορολόγησης των πολιτών και, ιδίως, των νομοταγών πολιτών.

ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΚΑΜΙΑ μεταρρύθμιση όχι μόνον δεν έγινε, αλλά ούτε καν ξεκίνησε. Απλώς είχαν «προϋπολογισθεί» στα χαρτιά και ανακοινώνονταν απλώς για να λέμε ότι κάτι κάνουμε. Αλλά με αυτόν τον πονηρό και πολιτικάντικο τρόπο ήταν φυσικό να μην επιτυγχάνονται οι στόχοι που έθετε το Μνημόνιο.

Καλώς ή κακώς, η βασική δέσμευση που είχε και έχει αναλάβει η χώρα απέναντι στους δανειστές της είναι η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Αυτοί οι στόχοι, όμως, ουδέποτε επετεύχθησαν εξαιτίας της ολιγωρίας ή ανικανότητας της τότε κυβέρνησης να προχωρήσει σε βαθιές μεταρρυθμίσεις, τις οποίες είχε υποσχεθεί ότι θα κάνει: Αποκρατικοποιήσεις, κατάργηση άχρηστων ΔΕΚΟ, φορέων και υπηρεσιών, συγχωνεύσεις άλλων φορέων και υπηρεσιών (με στόχο τη συρρίκνωση του δημοσίου τομέα και άρα των κρατικών δαπανών), άνοιγμα αγορών, ριζική αλλαγή και βελτίωση του φορολογικού συστήματος, πάταξη της φοροδιαφυγής.

Οι δανειστές μας απαιτούσαν την επίτευξη των στόχων. Και μας «υποχρέωναν» να πάρουμε και άλλα δυσβάστακτα και σκληρότατα δημοσιονομικά μέτρα, απλώς γιατί έβλεπαν ότι από ελληνικής πλευράς υπήρχε αδυναμία, ή απροθυμία ή και ανικανότητα να προχωρήσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές που θα μπορούσαν να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα.

Για να μην πολυλογώ, η τεράστια ύφεση με τις συνέπειές της (ανεργία, μείωση εσόδων από ΦΠΑ και ΦΜΥ, μείωση εισφορών προα τα Ταμεία, κλπ.) φυσικό ήταν να επιδεινώσει την κατάσταση και να αυξήσει τόσο το έλλειμμα, όσο και το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Εξέλιξη που έφερνε σε πολύ δυσμενέστερη θέση την Ελλάδα.

Και φθάσαμε στη δεύτερη Δανειακή Σύμβαση και το δεύτερο Μνημόνιο, που περιέχουν σκληρότερους όρους, αλλά και απαιτήσεις των δανειστών μας για περισσότερα μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα, τα οποία εξουθενώνουν τους πολίτες. Αλλά, υπάρχει μία δικαιολογία γι’ αυτό. Έχοντας επίγνωση της αδυναμίας της ελληνικής πολιτείας να αναλάβει πλήρως τις ευθύνες της, δηλαδή της αδυναμίας να μειώσει δραστικά τις δημόσιες δαπάνες και με τις μεταρρυθμίσεις να δημιουργήσει θεσμικές συνθήκες υγιούς ανάπτυξης, επέλεξε τον «εύκολο» δρόμο της μείωσης συντάξεων και μισθών, της αύξησης της φορολογίας.

Με τα παραπάνω ουδόλως δικαιολογώ την τρόϊκα των δανειστών μας. Όχι μόνον για τα δεινά που συσσωρεύουν στις πλάτες των ελλήνων πολιτών, αλλά και επειδή γνωρίζουν πάρα πολύ καλά ότι με αυτόν τον τρόπο επιδεινώνουν την κατάσταση ενισχύοντας τον φαύλο κύκλο που προκλήθηκε με κύριους υπεύθυνους αυτούς που μας κυβέρνησαν από το 2009 μέχρι και το τέλος του 2011.

Εάν οι μεταρρυθμίσεις είχαν ξεκινήσει, ως όφειλαν, από το 2010, εάν η τότε κυβέρνηση είχε διαπραγματευθεί για να υπάρχει σοβαρή αναπτυξιακή πτυχή στα μνημόνια, σήμερα σίγουρα δεν θα ήμασταν σε αυτήν την τραγική κατάσταση. Δεν υποστηρίζω ότι όλα θα είχαν λυθεί. Τα πράγματα θα ήσαν ακόμα δύσκολα ή πολύ δύσκολα, αλλά οπωσδήποτε όχι στο τωρινό εξωφρενικό επίπεδο. Και οπωσδήποτε το μένος κατά του μνημονίου δεν θα ήταν αυτό που υπάρχει σήμερα.

Όποιος παρακολούθησε προσεκτικά τις δηλώσεις ευρωπαίων και άλλων αξιωματούχων όλο αυτό το διάστημα και κυρίως από τα μέσα του 2011 και μετά, δεν μπορεί να μην πρόσεξε ότι όταν μιλούν για εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας, για σεβασμό των δεσμεύσεων που έχουμε αναλάβει σαν κράτος, τονίζουν την ανάγκη μεταρρυθμίσεων και μόνον. Γι’ αυτούς αυτό είναι το ζητούμενο.

Ακόμη και η Λαγκάρντ με την εντελώς αψυχολόγητη και απαράδεκτη δήλωσή της, μίλησε για την ανάγκη πληρωμής των φόρων. Και πιστεύω ακράδαντα ότι δεν αναφερόταν στα συνήθη θύματα, τους νόμιμους πολίτες, τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, αλλά στους φοροφυγάδες και έμμεσα στην ανάγκη για δραστηριοποίηση του κράτους και των πολιτικών για πάταξη της φοροδιαφυγής.