Eνα πρόγραμμα που δεν βγαίνουν τα νούμερα

H Ελλάδα αποτελεί από σήμερα και επισήμως προτεκτοράτο της διεθνούς κοινότητας. Δεν έχει πια εθνική κυριαρχία σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική πολιτική της και αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο δεν θα έχει για πολλά - πολλά χρόνια. Ας δούμε για παράδειγμα ένα απόσπασμα της επίσημης ανακοίνωσης του Eurogroup:

«Συνεπώς προσκαλούμε την Επιτροπή να

ενισχύσει σημαντικά την Ομάδα Κρούσης για την Ελλάδα, ιδίως μέσω της ενισχυμένης και μόνιμης παρουσίας της στην Ελλάδα (…).  Το Eurogroup καλωσορίζει επίσης την ενισχυμένη εποπτεία της Επιτροπής, η οποία σε στενή και διαρκή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, θα έχουν σαν σκοπό να βοηθήσουν την τρόικα να αξιολογεί την εφαρμογή των μέτρων που θα ληφθούν από την ελληνική κυβέρνηση ώστε να διασφαλισθεί η έγκαιρη και πλήρης εφαρμογή του προγράμματος.

Το Eurogroup καλωσορίζει επίσης τη βούληση της Ελλάδας να εισάγει ένα μηχανισμό που θα επιτρέψει την καλύτερη εποπτεία του επίσημου δανεισμού και των εσωτερικών δημοσίων εσόδων που προορίζονται για την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους πληρώνοντας, υπό την εποπτεία της τρόικας, τα αντίστοιχα ποσά της εξυπηρέτησης του χρέους του επομένου τριμήνου απευθείας σε έναν ξεχωριστό λογαριασμό».

Το πρόβλημα βεβαίως είναι πως όλοι οι παρατηρητές μου και οι ‘ξεχωριστοί λογαριασμοί’ του κόσμου δεν είναι δυνατό να οδηγήσουν την Ελλάδα σε ανάκαμψη από τη στιγμή που επιβαρύνεται με ένα υπερτιμημένο νόμισμα και δεν μπορεί να εφαρμόσει κανενός τύπου δημοσιονομικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας της. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει: για να κλείσει συμφωνία η Ελλάδα έπρεπε να προχωρήσει σε διαρθρωτικές περικοπές άλλων 325 εκατομμυρίων ευρώ και να υποσχεθεί ένα νέο εμπροσθοβαρές πρόγραμμα λιτότητας.

Οι επιπτώσεις όλης αυτής της δημοσιονομικής σύσφιξης; Η ανάπτυξη που θα έρθει με κάποιο μαγικό τρόπο… Το μεγαλύτερο μέρος του λίφτινγκ, με την έννοια τού να δείξουμε ότι βγαίνουν τα νούμερα, περιλαμβάνεται στην ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και συγκεκριμένα στις υποθέσεις που εισάγονται. Η Ελλάδα βρίσκεται επί πέντε χρόνια σε ύφεση, τώρα προετοιμάζεται για ακόμη μεγαλύτερες περικοπές κι έχει μπροστά της ακόμη  μεγαλύτερη ύφεση. Αλλά με κάποιο μαγικό τρόπο η Ευρωζώνη προσδοκά ότι το 2012 θα είναι η τελευταία χρονιά ύφεσης, το 2013 θα υπάρχει μηδενική ανάπτυξη και από το 2014 θα υπάρχει θετική ανάπτυξη που στο διάστημα 2016-2010 θα κινείται μεταξύ του 3% (βασικό σενάριο)  και του 2% (καθοδικό σενάριο).

Ας κρατήσουμε όμως ότι ακόμη και οι προβλέψεις του καθοδικού σεναρίου δείχνουν εκπληκτικά αισιόδοξες. Από πού θα έρθει η οικονομική ανάπτυξη σε μια χώρα που προχωρά σε μαζικό αποπληθωρισμό των μισθών; Στο πλαίσιο του – υπεραισιόδοξου – καθοδικού σεναρίου, η Ελλάδα δεν μπορεί να πιάσει τον επιθυμητό στόχο του 120% του ΑΕΠ ως το 2020, φτάνει μόλις το 159%. Και για να κάνει τα πράγματα χειρότερα για την Ευρωζώνη, η έκθεση δηλώνει ρητά ότι υπό τους όρους της συμφωνίας κάθε νέο χρέος θα είναι δεύτερης τάξης στο υπάρχον χρέος, με άλλα λόγια δεν υπάρχει περίπτωση η Ελλάδα να δανειστεί από τις αγορές στο ορατό μέλλον όσον καιρό εφαρμόζεται το σχέδιο.

Όπως σε όλες τις χρεοκοπίες, εκείνος που δίνει το νέο χρήμα ορίζει και τι θα γίνει. Και είναι σαφές ότι η τρόικα θα συνεχίσει να δίνει χρήματα στην Ελλάδα ως το 2020 αλλά και μετά. Στο πλαίσιο του αισιόδοξου σεναρίου, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας δεν πέφτουν κάτω του 7% του ΑΕΠ της ως το 2020. Στο πλαίσιο του απαισιόδοξου σεναρίου, φτάνουν το 8,8%. Το δέλεαρ για την Ελλάδα είναι το χαμηλό επιτόκιο, μόλις 210 μονάδες βάσης πάνω από το επιτόκιο που δεν ενέχει κινδύνους. Αν το επιτόκιο μεγαλώσει, η δυναμική του ελληνικού χρέους θα χειροτερέψει. Αλλά ακόμα και με το χαμηλό επιτόκιο, η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να αποπληρώσει αυτό το χρήμα.

Το κόστος αυτού του σχεδίου είναι σήμερα 130 δις ευρώ και 170 δις τα επόμενα τρία χρόνια έως το τέλος του 2014. Το κόστος αυτό θα συνεχίσει να αυξάνει χωρίς φως στο βάθος του τούνελ. Κι ας θυμηθούμε ότι το ελληνικό ΑΕΠ σήμερα είναι 220 δις ευρώ και κινείται πτωτικά.

Και βέβαια, τον όλο σχέδιο βασίζεται σε μια σειρά από προϋποθέσεις που είναι εκτός του ελέγχου της τρόικα, συμπεριλαμβανομένης της επιτυχούς ανταλλαγής ομολόγων του ελληνικού PSI. Οι όροι της συμφωνίας για τους ομολογιούχους της Ελλάδας είναι σκληροί. Τους ζητείται να αποδεχτούν περικοπή επί της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους 53,5% και να ανταλλάξουν τους παλαιούς τους τίτλους με ομόλογα του Ευρωπαϊκού  Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και νέα ελληνικά ομόλογα με επιτόκιο  μόλις 3% ως το 2020 και 3,75% στη συνέχεια. Το σχέδιο βασίζεται στην υπόθεση ότι θα δεχτεί τη συμφωνία το 95% των ομολογιούχων. Αλλά αυτή είναι μια άκρως αισιόδοξη εκτίμηση, καθώς οι ομολογιούχοι είναι μια ομάδα με πολλές διαφοροποιήσεις και η Ελλάδα μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινώσει ότι θα κηρύξει χρεοστάσιο. Κατά συνέπεια οι ομολογιούχοι θα πρέπει να μαντέψουν τι θα γίνει αν δεν θελήσουν να συμμετάσχουν στην ανταλλαγή. Μπορεί η Ελλάδα να κηρύξει χρεοστάσιο και να μην πάρουν τίποτα, μπορεί να αποπληρωθούν στο ακέραιο, μπορεί η Ελλάδα να κηρύξει χρεοστάσιο αργότερα, μετά την ανταλλαγή, ενώ ορισμένοι και ιδιαίτερα όσοι κατέχουν ομόλογα στο αγγλικό δίκαιο σίγουρα θα μπουν στον πειρασμό να μην ανταλλάξουν τους τίτλους τους και θα δουν τι θα γίνει.

Το σχέδιο τέλος υποθέτει ότι οι Έλληνες πολιτικοί θα εφαρμόσουν τη συμφωνία ξεπουλώντας την κληρονομιά της χώρας τους ενώ την ίδια στιγμή θα περικόπτουν δημόσιες δαπάνες. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη πώς οι Έλληνες πολιτικοί θα θελήσουν ή και θα μπορέσουν να τα κάνουν αυτά ή ότι ο κόσμος θα τους αφήσει. Η συμφωνία μπορεί να καταρρεύσει μέσα σε ελάχιστους μήνες. Οι πιθανότητές της να επιτύχει και να μειώσει το ελληνικό χρέος στο 120% του ΑΕΠ ως το 2020 είναι σχεδόν απειροελάχιστες.

Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί βεβαίως το γνωρίζουν αυτό αλλά κερδίζουν χρόνο. Η συμφωνία αυτή μπορεί να καθυστερήσει μια καταστροφική έξοδο κεφαλαίων από την Ελλάδα και να δώσει περισσότερο χρόνο στην Ευρώπη να σκεφτεί πώς θα στηρίξει την Πορτογαλία, αν και όταν συμβεί αυτό. Το κρίσιμο ερώτημα όχι για την Ελλάδα πλέον αλλά για την υπόλοιπη Ευρώπη είναι αν οι Ευρωπαίοι θα χρησιμοποιήσουν καλά το χρόνο που αγοράζουν. Ενδεχομένως, γιατί όταν πέσει τον ελληνικό ντόμινο, θα χρειαστούν πολλά χρήματα, αποφασιστικότητα  και τύχη για να αποτραπεί η πτώση και των υπολοίπων.

http://www.banksnews.gr/