Η ρήξη του Λονδίνου με την ΕΕ

Γεώργιος ΔΕΛΑΣΤΙΚ

Μέσα στην... τρελή χαρά έδειχνε η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς» με τη ρήξη που σημειώθηκε στις σχέσεις της υπό γερμανική επικυριαρχία ΕΕ με τη Βρετανία, μετά το βέτο που πρόβαλε ο Αγγλος πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον στην αλλαγή των συνθηκών της ΕΕ ώστε να αναλάβουν οι Βρυξέλλες τον έλεγχο των προϋπολογισμών των κρατών-μελών. «Γεννιέται η Ευρώπη χωρίς το Λονδίνο» πανηγύριζε με τον πρωτοσέλιδο τίτλο της. Ακόμη και η γαλλική «Λε Μοντ» ήταν
πιο συγκρατημένη: «Τελείωσε η Ευρώπη των 27» έγραφε στον δικό της κεντρικό πρωτοσέλιδο τίτλο. «Ο Ντέιβιντ Κάμερον προσπάθησε να κάνει μια τελευταία μπλόφα ... Απρόθυμα πια να δώσουν αγώνα για να τον πείσουν, τα 17 κράτη της Ευρωζώνης αποφάσισαν να πυκνώσουν τις γραμμές τους χωρίς αυτόν ... Μια βαριά επιλογή που επικυρώνει την εμφάνιση μιας Ευρώπης δύο ταχυτήτων, από την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύει να αποκλειστεί λίγο λίγο» επεσήμαινε στην πρωτοσέλιδη ανάλυσή της η γαλλική εφημερίδα.
Η αλήθεια είναι πως από πολιτική σκοπιά η σύνοδος κορυφής της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα συνιστά κορυφαίο γεγονός για το μέλλον της Ευρώπης, ανεξαρτήτως του πώς θα εξελιχθούν τελικά τα πράγματα στην πολύπαθη ήπειρό μας.
Το πρώτο και σημαντικότερο είναι ότι οι 25 χώρες της ΕΕ υπέκυψαν άνευ όρων στην παράδοση της οικονομικής τους κυριαρχίας στη Γερμανία. Το δεύτερο είναι ότι η Βρετανία αρνήθηκε να το κάνει αυτό και ουσιαστικά διαρρηγνύει τις σχέσεις της με την υπό γερμανική ηγεμονία ΕΕ. Το εύλογο ερώτημα είναι γιατί ο Κάμερον κράτησε αυτή τη στάση και γιατί μόνο αυτός είχε το πολιτικό σθένος να προβάλει βέτο κατά της Μέρκελ.
Η απάντηση είναι απλή. Ο Κάμερον εκπροσωπεί πρωτίστως τα συμφέροντα του βρετανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, αυτού που οι δημοσιογράφοι συνηθίζουν να αποκαλούν Σίτι του Λονδίνου και το οποίο είναι το ισχυρότερο στην Ευρώπη. Αυτό τουλάχιστον μαρτυρούν οι αριθμοί. Θέλοντας δικαιολογημένα να υπερασπίσει τα συμφέροντά του και να διατηρήσει αμείωτη την ισχύ του, το βρετανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα αρνείται φυσικά να παραδοθεί στους Γερμανούς - να υπαχθεί δηλαδή σε περιοριστικούς κανόνες που θα υπαγορεύσει το Βερολίνο, οι οποίοι βεβαίως θα αποσκοπούν κατεξοχήν στον περιορισμό της ισχύος του Σίτι που μέχρι τώρα απολαμβάνει πλήρη ασυδοσία δράσης και κερδοσκοπίας χωρίς συνέπειες.
Ως αιχμή του δόρατος του βρετανικού καπιταλισμού, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Βρετανίας δεν άφησε κανένα περιθώριο στον Κάμερον να μην το υπερασπιστεί μέχρις εσχάτων, προτιμώντας τη ρήξη με την ΕΕ παρά την εγκατάλειψη των συμφερόντων του Σίτι.
Η ευθεία σύγκρουση του Βρετανού πρωθυπουργού με τη Γερμανίδα καγκελάριο (έστω και αν αυτή έβαλε μπροστά τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί) δεν έγινε ούτε από φιλοπατρία ούτε από πάθος διαφύλαξης της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας γενικά ούτε βεβαίως από... φιλολαϊκή διάθεση. Κάθε άλλο. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η δεξιά κυβέρνηση της Βρετανίας υλοποιεί την πιο ακραία πολιτική λιτότητας που έχει γνωρίσει η χώρα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μόλις προ ημερών έγιναν εναντίον της οι μεγαλύτερες απεργίες και διαδηλώσεις στη Βρετανία εδώ και τριάντα χρόνια, από τη σκοτεινή εποχή της Θάτσερ.
Επί της ουσίας, στο θέμα του περιορισμού της ασυδοσίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος σαφώς και το δίκιο είναι με το μέρος της Μέρκελ, παρ' όλο που φυσικά η Γερμανίδα καγκελάριος θέλει να βάλει περιορισμούς στη δράση του όχι από φιλολαϊκότητα, αλλά επειδή αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Γερμανίας.
Δεν είναι όλη η βρετανική οικονομική ελίτ υπέρ του βέτο που πρόβαλε ο Κάμερον. Οι Βρετανοί επιχειρηματίες των παραγωγικών τομέων έχουν συμφέροντα που διαπλέκονται πολύ περισσότερο με ευρωπαϊκές δραστηριότητες και αγορές, με την ΕΕ και τους θεσμούς της. Αυτοί είναι πολύ πιο πρόθυμοι να συμβιβαστούν ή και να υποταγούν στη γερμανική γραμμή, διασφαλίζοντας κάποιους όρους. Είναι βεβαίως μειοψηφικοί αυτοί οι κύκλοι και σαφώς υποδεέστερης ισχύος και επιρροής, όχι πάντως ασήμαντοι.
Τις ανησυχίες και τις αντιρρήσεις των κύκλων αυτών εξέφρασε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αρχηγός των Βρετανών Φιλελευθέρων Νικ Κλεγκ, ο οποίος βγήκε δημοσίως κατά του βέτο του Κάμερον, αν και κυβερνητικός εταίρος του.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Σύγκρουση τώρα και με τις ΗΠΑ
Αναμέτρηση και με την Ουάσιγκτον προκάλεσε η ρήξη της γερμανικής ΕΕ με τη Βρετανία. Μια αντιπαράθεση πάντως που συγκαλύπτεται εμφανιζόμενη ως διαφορά αντιλήψεων Αμερικανών και Γερμανών για τον τρόπο καταπολέμησης της κρίσης. «Η κρίση θέτει τις ΗΠΑ και τη Γερμανία σε μάχη τακτικής» έγραφε π.χ. χθεσινός πρωτοσέλιδος τίτλος ανάλυσης της παγκόσμιας έκδοσης των «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Εκεί γινόταν λόγος για «γερμανο-αμερικανική σύγκρουση» και τονιζόταν πως «ο πρόεδρος Ομπάμα εξέδωσε την μέχρι τώρα οξύτερη προειδοποίησή του για τη λύση υπό γερμανική ηγεσία». Ο Ομπάμα υπογράμμισε ότι «η αποτυχία γρήγορης και αρκετά ισχυρής αντίδρασης στις δυνάμεις της αγοράς θα απειλούσε την επιβίωση του ευρώ τους ερχόμενους μήνες»!