ΚΡΙΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

Η «αντεπίθεση Βενιζέλου» ολοκληρώθηκε πιο άδοξα και από την αντεπίθεση του Φον Ρούντστεντ στις Αρδέννες τον Ιανουάριο του 1945. Πιο άδοξα και πιο γρήγορα. Ο Φον Ρούντστεντ άντεξε κάπου σαράντα ηµέρες. Ο Ευ. Βενιζέλος δεν έκλεισε εβδοµάδα.
Οι λόγοι είναι πολλοί.
Οι πιο ρεαλιστές θα πουν ότι η «αντεπίθεση» ήταν εξαρχής καταδικασµένη – τα ίδια έλεγε στον Φον Ρούντστεντ και ο Ρόµελ προτού εξαναγκαστεί σε αυτοκτονία τον Οκτώβριο του 1944. Και ήταν καταδικασµένη επειδή η τρόικα δεν έδειξε καµία διάθεση διαπραγµάτευσης.
Για ποιον λόγο άραγε; Για λόγους αρχής; Από πείσµα; ή από πολιτική επιλογή;
Αυτό αξίζει να το εξετάσουµε. Ολες οι ενδείξεις πάντως συγκλίνουν στην εκτίµηση ότι η
απουσία διαπραγµάτευσης προέκυψε πρωτίστως από µια αυξανόµενη έλλειψη εµπιστοσύνης προς την ελληνική κυβέρνηση.
Σε γενικό επίπεδο, η τρόικα των δανειστών έχει κυριευθεί από έντονη δυσφορία µε τις παλινωδίες, τις καθυστερήσεις και τις αστοχίες του τελευταίου τετραµήνου. Πλήρης αστοχία στην εκτέλεση του προϋπολογισµού, παλινωδίες στα πρόσθετα µέτρα και καθυστέρηση στην υιοθέτηση του Μεσοπρόθεσµου – υπενθυµίζω ότι ο αρχικός σχεδιασµός ήταν να ολοκληρωθεί τον Απρίλιο και να ψηφιστεί αµέσως µετά το Πάσχα...
Αυτή τη γενική εντύπωση έχουν ενισχύσει δύο πρόσθετες εκτιµήσεις.
Πρώτον, αµφιβολίες για τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Στις 21 Ιουνίου ένας «ανώτατος ευρωπαίος αξιωµατούχος» δήλωνε στον «Monde» (21/6) ότι «αναρωτιόµαστε αν ο Παπανδρέου ελέγχει ακόµη την κατάσταση». Η δήλωση αποδίδεται κατά µία εκδοχή στον Ζοζέ Μ. Μπαρόζο, κατά µία άλλη στον Ολι Ρεν. Οποιος και αν την έκανε, πάντως, το βέβαιον είναι ότι οι Βρυξέλλες αρχίζουν να αµφισβητούν τη δυνατότητα του Γ. Παπανδρέου να ελέγξει τα πράγµατα. Αίσθηση που ενισχύθηκε µε τις ασυναρτησίες που προηγήθηκαν του ανασχηµατισµού, εντός και εκτός κυβερνητικής παράταξης.
Γι’ αυτό ο Πρωθυπουργός έσπευσε να επισκεφθεί τον Μπαρόζο και τον Βαν Ροµπάϊ πριν από την ψήφο εµπιστοσύνης – για να τους διαβεβαιώσει ότι η κατάσταση δεν έχει ξεφύγει από τα χέρια του. Και γι’ αυτό παρενέβη προσωπικά για να επανέλθει η Ν∆ στην αίθουσα της Βουλής µετά το επεισόδιο Πάγκαλου: τα άδεια έδρανα θα επιβεβαίωναν την εντύπωση της διάλυσης.
∆εύτερον, αµφιβολίες για τον νέο υπουργό Οικονοµικών. Ο Ευ. Βενιζέλος δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στο ευρύτερο ευρωπαϊκό κύκλωµα των οικονοµικών πραγµάτων ή, ακόµη χειρότερα, τον συνοδεύει µια µάλλον αρνητική εικόνα «λαϊκιστή» και «παλαιού ΠΑΣΟΚ» η οποία πολύ γρήγορα διοχετεύθηκε και ανακυκλώθηκε στον διεθνή Τύπο.
Την ίδια στιγµή η εντύπωση που καλλιεργήθηκε στην Ελλάδα ότι η αλλαγή υπουργού σχεδόν νοµοτελειακά θα οδηγήσει και σε αλλαγή πολιτικής εξελήφθη στις Βρυξέλλες και στο Λουξεµβούργο περίπου ως µήνυµα της νέας ηγεσίας του υπουργείου Οικονοµικών. ∆εν ξέρω αν ήταν µήνυµα, πάντως έτσι εξελήφθη από αυτούς που το έλαβαν, µε αποτέλεσµα να κουµπωθούν ακόµη περισσότερο.
Το γλυκό έδεσε µε την πρώτη εµφάνιση του Βενιζέλου στο Eurogroup την περασµένη Κυριακή. Σύµφωνα µε την πιο ήπια εκδοχή που κατέγραψα, ο νέος υπουργός δεν µπόρεσε να διασκεδάσει τις επιφυλάξεις που είχαν δηµιουργηθεί για το πρόσωπό του – το αντίθετο...
Σε µια οµήγυρη στεγνών τεχνοκρατών και στυγνών πραγµατιστών η πληθωρική ρητορική του εξελήφθη περίπου ως υπεκφυγή. Ο ίδιος θεωρεί ότι βρέθηκε εκτεθειµένος επειδή ο προκάτοχός του δεν είχε συνεννοηθεί για καµία από τις αλλαγές που είχε προωθήσει στο Μεσοπρόθεσµο, µε αποτέλεσµα να τις χρεωθεί όλες ο νέος υπουργός. Ούτως ή άλλως, πάντως, οι υποψίες µετατράπηκαν σε βεβαιότητα.
Αυτή η εικόνα διοχετεύθηκε µε µεγάλη ταχύτητα στον διεθνή Τύπο σε δηµοσιεύµατα όπως αυτά των «Financial Times» και της «International Herald Τribune» – στο δεύτερο, µάλιστα, σηµειώνουν ότι ο Βενιζέλος περιθωριοποιήθηκε κατά τη σύνταξη του τελικού ανακοινωθέντος...
Ολα τα παραπάνω δροµολόγησαν(µε τον έναν ή τον άλλον τρόπο) µια κρίση εµπιστοσύνης στις σχέσεις της τρόικας µε την ελληνική κυβέρνηση. Και γι’ αυτό (αν και δεν προβλεπόταν...) κατέφθασαν την Τετάρτη στην Αθήνα αυτοπροσώπως οι τρεις επικεφαλής της τρόικας για να βεβαιωθούν ότι το Μεσοπρόθεσµο και οι εφαρµοστικοί νόµοι που θα κατατεθούν στη Βουλή δεν θα περιλαµβάνουν εκπτώσεις.
Ετσι και κατά τις συζητήσεις µε την ηγεσία του υπουργείου Οικονοµικών έγινε αντιληπτό ότι δεν πρόκειται να δεχθούν όχι µόνο καµία έκπτωση αλλά και καµία απόκλιση από τα συµφωνηθέντα επί υπουργίας Γ. Παπακωνσταντίνου.Κάπου εδώ η «αντεπίθεση Βενιζέλου» εξέπνευσε κάτω από µια καταιγίδα φόρων. Είναι προφανές ότι η τρόικα έστειλε ένα µήνυµα. Το ερώτηµα είναι τι ακριβώς έλεγε το µήνυµα αυτό. Και ποιος θα αναλάβει να το αποκρυπτογραφήσει. Μήπως τουλάχιστον ύστερα από αυτή την άδοξη αρχή µπορέσουµε να αποφύγουµε κανένα άδοξο τέλος.
Ιωάννης Πρετεντέρης
http://www.tovima.gr