Το λαθάκι ενός ημίθεου

Tου Στεφάνου Κασιμάτη

Ξέρω ότι όσοι το έχετε ήδη πληροφορηθεί δεν μπορείτε να το πιστέψετε και βρίσκεστε υπό το κράτος του σοκ. Οσοι ακόμη δεν το έχετε πληροφορηθεί παρακαλώ καθίστε πρώτα σε μια πολυθρόνα -όχι σε καρέκλα, γιατί το ωστικό κύμα του σοκ θα σας πετάξει κάτω- και ύστερα διαβάζετε παρακάτω...

Λοιπόν, ναι, είναι τρομερό! Ο Ευάγγελος ο Βενιζέλος παραδέχθηκε (για πρώτη φορά στη ζωή του, είμαι βέβαιος) ότι έκανε λάθος: «Θεωρώ ότι ήταν υπερβολική η εμπιστοσύνη που

έδειξα σε ανθρώπους που θεωρούσα ότι μπορούσαν να ασκήσουν τα θεσμικά τους καθήκοντα με άψογο τρόπο» είπε, πασάροντας την ευθύνη για την εξαφάνιση της λίστας των μεγαλοκαταθετών της Ελβετίας στον προκάτοχό του. Τη διατύπωση αυτή έθεσα υπό την κρίση πλειάδος σοφών και, ναι, όλοι τους συμφωνούν ότι είναι όσο πιο κοντά θα μπορούσε να φθάσει ποτέ ο πρόεδρος στην παραδοχή ενός λάθους. Ως εκ τούτου, ο πνευματικός κόσμος είναι συγκλονισμένος. Οχι μόνον εδώ, αλλά και στην Ευρώπη, όπου το πνευματικό κύρος του προέδρου είναι τεράστιο (ιδίως αφότου παρέδωσε μαθήματα Συνταγματικού στο Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε...) και μόνον με εκείνο το οποίο είχε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος στους πνευματικούς κύκλους των Παρισίων περί τα τέλη του ΙΗ΄ αιώνος θα μπορούσε να συγκριθεί.

Εντούτοις, είναι ανάγκη να αποδεχθούμε το γεγονός, ώστε να προχωρήσουμε παρακάτω. Προς τούτο έχω σκοπό να συμβάλω, αφηγούμενος παρακάτω ένα περιστατικό από την Ιστορία, χρήσιμο για να υπερβούμε τον κλονισμό που μας κατέχει.

Οταν το 1899 ο 25ος πρόεδρος των ΗΠΑ (και τρίτος στη σειρά εκ των δολοφονηθέντων προέδρων) βρέθηκε προ του διλήμματος, αν θα έπρεπε να επέμβουν στρατιωτικά οι ΗΠΑ στις Φιλιππίνες, όπως υπαγόρευαν τα συμφέροντα του αμερικανικού έθνους, ή να μην επέμβουν, όπως όριζαν οι ρητές και επανειλημμένες προεκλογικές δεσμεύσεις του, ο Γουίλιαμ Μακίνλι κατέφυγε στον Θεό. Και ρώτησε τον Κύριο τι έπρεπε να κάνει. Οσα του είπε Εκείνος ο πρόεδρος τα γνωστοποίησε διά διαγγέλματός του στον αμερικανικό λαό. «Επεσα στα γόνατα και προσευχήθηκα στον Μεγαλοδύναμο, ζητώντας του φώτιση και καθοδήγηση», είπε και εν συνεχεία μετέφερε στο κοινό του τις συμβουλές του Θεού: Πρώτον, οι Φιλιππίνες δεν έπρεπε να περιέλθουν πάλι στην κυριαρχία της Ισπανίας. Δεύτερον, θα ήταν δειλία και ανεντιμότητα να υποχωρήσουν οι ΗΠΑ από τις υποχρεώσεις τους. Τρίτον, οι Φιλιππινέζοι δεν ήταν ώριμοι να αυτοδιοικηθούν και, επομένως, είπε ο Θεός διά του στόματος του προέδρου Μακίνλι, «δεν έχουμε τίποτε άλλο να κάνουμε, παρά να μορφώσουμε τους Φιλιππινέζους, να τους ανυψώσουμε, να τους εκπολιτίσουμε, να τους εκχριστιανίσουμε».

Τι λάθος! Διότι οι Φιλιππινέζοι είχαν προ πολλού εκχριστιανισθεί από τους Ισπανούς, στην αποικιακή αυτοκρατορία των οποίων ανήκαν οι Φιλιππίνες ήδη από τον ΙΣΤ΄ αιώνα. Δεν μπορώ να φαντασθώ ότι το λάθος ήταν του Μακίνλι. Ποιος θα ξεχνούσε ή θα συνέχεε τα στοιχεία από μία τόσο σημαντική συνομιλία; Κατά συνέπειαν, το λάθος πρέπει να ήταν του Θεού. (Ποιος μπορεί να ξέρει τον λόγο; Μπορεί να ήταν μία δύσκολη ημέρα για τον Μεγαλοδύναμο. Μπορεί απλώς να είχε τσακωθεί με τον γιο του ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο...)

Θέλω να πω με το παραπάνω ανέκδοτο από την ιστορία των σχέσεων Θεού και ανθρώπων ότι ακόμη και ο Μεγαλοδύναμος κάνει λάθη. Ε, λοιπόν, να μη δικαιούται και ο Βενιζέλος, που είναι τουλάχιστον ημίθεος, ένα τόσο δα λαθάκι; Αλίμονο!