Η μεγάλη μάχη του Σαμαρά

*TΑ ΟΠΛΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΤΗ ΦΑΡΕΤΡΑ ΤΟΥ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ ΤΟΥΣ ΕΤΑΙΡΟΥΣ ΤΗΝ ΕΡΧΟΜΕΝΗ ΠΕΜΠΤΗ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΟΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΟΣΗ-ΜΑΜΟΥΘ
Μπορεί στις 28 Οκτωβρίου να εορτάζουμε την εποποιία του 1940, αλλά η φετινή ημερομηνία ορόσημο για την Ελλάδα είναι η 18η Οκτωβρίου. Την ερχόμενη Πέμπτη στις

Βρυξέλλες στη Σύνοδο Κορυφής οι εταίροι μας θα αποφασίσουν εάν μας δώσουν την τεχνητή αναπνοή που εδώ και μήνες ζητάμε αγωνιωδώς, ή θα μας στείλουν μία ώρα νωρίτερα στον βούρκο. Κι εάν όλα αυτά μπορεί να ακούγονται λίγο τραγικά, όμως κρύβουν όλο το σενάριο για το έργο που θα ανεβεί στις Βρυξέλλες. Κι εάν οι πρωταγωνιστές είναι λίγο-πολύ γνωστοί (Μέρκελ-Ολάντ-Μόντι), σε αυτή τη Σύνοδο είναι η ευκαιρία του Αντώνη Σαμαρά να κλέψει την παράσταση από τους εταίρους.
Σύμφωνα με τη στρατηγική που ακολούθησε όλο το προηγούμενο διάστημα ο Έλληνας πρωθυπουργός, την Πέμπτη θα θέσει στο τραπέζι δύο βασικά αιτήματα που έχει η Ελλάδα: τη διετή επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής και την άμεση εκταμίευση της δόσης-μαμούθ των 31,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η αποστολή του Αντώνη Σαμαρά κάθε άλλο παρά εύκολη είναι. Αυτό εξάλλου έλεγε κορυφαίος κυβερνητικός παράγοντας λίγα λεπτά μετά την αποχώρηση της Μέρκελ από την Ελλάδα: «Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα».

Μετρώντας τα κουκιά οι τρεις εταίροι της κυβέρνησης Σαμαρά (παρεμπιπτόντως θα συναντηθούν μεθαύριο Δευτέρα για τις τελευταίες λεπτομέρειες στο Μαξίμου) ποντάρουν ότι υπέρ των ελληνικών θέσεων θα ταχθούν οι δύο πυλώνες της Ευρωζώνης, Γερμανία-Γαλλία, όπως και η Ιταλία. Έτσι εκτιμούν πως με τέτοια υποστήριξη τα ελληνικά αιτήματα θα γίνουν αποδεκτά. Όμως δεν ξεχνούν στο Μαξίμου ότι ναι μεν η Μέρκελ είπε τα καλά της λόγια, αλλά από την άλλη ο Σόιμπλε επιμένει για την έκθεση της τρόικας, ενώ οι χώρες που είναι υπό την επιρροή των Γερμανών διαρρέουν αντιφατικές απόψεις.

Έναν άλλο σκόπελο που πρέπει να ξεπεράσει ο Σαμαράς είναι ότι τόσο ο Ολάντ, όσο και η Μέρκελ θέλουν να ομογενοποιηθεί το ζήτημα της κρίσης. Δηλαδή, να δοθεί μία λύση-πακέτο για τις χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Και δεν μιλάμε μόνο για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, αλλά στο ίδιο τσουβάλι πέραν της Κύπρου προσπαθούν να χωρέσουν και την Ισπανία και να αφήσουν ανοιχτό παράθυρο και για την Ιταλία. Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα κεφάλαια για τη «σωτηρία» των προβληματικών χωρών αναγκαστικά θα συρρικνωθούν. Οπότε η διετής επιμήκυνση και να δοθεί (που αναμένεται να δοθεί), δεν θα μας ωφελήσει στο μέγεθος που θα ήθελαν ο Σαμαράς, οι άλλοι κυβερνητικοί εταίροι, αλλά και ο ελληνικός λαός. Κι αυτό διότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν στην τεράστια πλειοψηφία τους το 2013 και κατά τη διάρκεια της διετούς επιμήκυνσης δεν θα υπάρξει επιπλέον χρηματοδότηση από τους εταίρους. Δηλαδή, θα πρέπει μόνοι μας να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες μας για το 2015 και το 2016.

Εάν, όμως, η απόφαση για λύση-πακέτο για όλες τις προβληματικές οικονομίες είχε αποφασιστεί πριν από 18 μήνες, όλα θα ήταν διαφορετικά. Τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρωζώνη συνολικότερα.

Τα όπλα

Βέβαια, ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν πρόκειται να πάει γυμνός στη μάχη των Βρυξελλών. Στη φαρέτρα του θα έχει αρκετά όπλα, όπως η αποφασιστικότητα που έχει δείξει η κυβέρνησή του για να προχωρήσει με ταχύ ρυθμό τις μεταρρυθμίσεις και τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές.

Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι θα ρίξει στο τραπέζι τον «άσσο της ρήτρας αιρεσιμότητας». Τι είναι αυτό; Ότι με τα μέτρα λιτότητας βαθαίνει η ύφεση και ξεφεύγει από τα όρια του 2013, όπως υπολογίζουν οι εκπρόσωποι της τρόικας. Αντίθετα, εάν τα μέτρα «απλωθούν» σε βάθος τετραετίας, τότε όχι μόνο συγκρατείται η ύφεση, αλλά –το σπουδαιότερο– υπάρχει ελπίδα με συγκεκριμένες αναπτυξιακές δράσεις. Το κλειδί στην όλη ιστορία είναι το «διαρθρωτικό έλλειμμα». Πρόκειται για έναν τρόπο μέτρησης του ελλείμματος που υπάρχει στο νέο πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας της Ε.Ε., αλλά και που μετρά το ίδιο το ΔΝΤ, αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν είναι ιδιαίτερα θετικό. Ο δείκτης επαναϋπολογίζει το έλλειμμα με βάση την ύφεση ή την ανάπτυξη. Και έτσι, όταν μία χώρα είναι σε ύφεση, το έλλειμμα φαίνεται μικρότερο – και όταν είναι σε ανάπτυξη, υψηλότερο.

Έτσι, η ελληνική πλευρά ελπίζει πως θα πειστούν οι εταίροι, ώστε τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου να διεξαχθεί ένα έκτακτο Eurogroup, με εξουσιοδότηση να δοθεί εντολή για την εκταμίευση της δόσης, που καλώς εχόντων των πραγμάτων θα γίνει στο τέλος του επόμενου μήνα. Μάλιστα, συνεργάτες του πρωθυπουργού ισχυρίζονταν πως το ενδεχόμενο να δοθεί η δόση στο τέλος Νοεμβρίου είναι το χειρότερο σενάριο. Όμως άλλοι πιο απαισιόδοξοι ανησυχούν μήπως τελικά πειστεί η Μέρκελ και προτείνει τη μέθοδο Σόιμπλε. Δηλαδή, να δίνεται η δόση-μαμούθ σε δόσεις. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών με βάση τον σχεδιασμό του εκτιμά πως και η Ελλάδα θα αποπληρώνει τις υποχρεώσεις με τις λήξεις των ομόλογων, αλλά και θα πιεστεί για να προχωρήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές.

Επί τάπητος και ο κοινός προϋπολογισμός

Στη Σύνοδο Κορυφής, πέραν των λύσεων που πρέπει να δοθούν για να ξεπεραστεί η κρίση στις χώρες με προβληματικές οικονομίες, θα τεθούν αντιμέτωπες δύο διαφορετικές σχολές σκέψης σχετικά με το μέλλον της Ευρωζώνης. Από τη μία, οι Γερμανοί που πιέζουν για να εφαρμοστεί η ιδέα ενός κοινού προϋπολογισμού. Κάτι που προέκυψε και από το τελευταίο προσχέδιο (με ημερομηνία 8 Οκτωβρίου) των Συμπερασμάτων της προσεχούς Συνόδου Κορυφής στις 18-19 Οκτωβρίου. Μιλάμε ότι ένας τέτοιος προϋπολογισμός θα είναι διαφορετικός από τον ενιαίο κοινοτικό προϋπολογισμό (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο – MFF).

Μάλιστα, οι Γερμανοί –που φαίνεται ότι θέλουν αυτή την εξέλιξη– βρίσκουν ολοένα και περισσότερους συμπαραστάτες, ακόμη και στη Βρετανία, η οποία δεν μετέχει της Ευρωζώνης. Οι Γερμανοί εκτιμούν πως με αυτόν τον τρόπο θα ελέγξουν πλήρως το παιχνίδι και θα εφαρμόσει συνολικά η Ευρώπη τους δικούς της κανόνες. Κι αυτό θα γίνει μέσω ενός κειμένου που θα υπογραφεί ως μία ξεχωριστή δέσμευση κρατών-μελών για τις μεταρρυθμίσεις που προτίθενται να αναλάβουν, ώστε να υπάρξει σύγκλιση και καλύτερος συντονισμός με σκοπό την κοινωνική συνοχή, την ανάπτυξη και την απασχόληση.

Σε αυτό το σχέδιο αντιτίθεται η Γαλλία, η οποία μιλά  για εμπέδωση μίας «Ευρώπης δύο ταχυτήτων» εφόσον υλοποιηθεί ο κοινός προϋπολογισμός.

Ρεπορτάζ: Μιχάλης Κωτσάκος

http://www.iapopsi.gr/