Πολιτικός «μεταμορφισμός»...

Της Ζέζας Ζήκου

Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστήριζαν ότι το ΠAΣOK του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν «κατάρα» που, από ιστορική σύμπτωση πολλών παραγόντων, έπεσε στην Eλλάδα. Η γράφουσα, χωρίς να θεωρεί το ΠAΣOK «κατάρα», πολλές φορές από αυτήν τη στήλη εξέφρασε την άποψη ότι ο Γιώργος ο Παπανδρέου κατεδάφισε ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά το κόμμα του οποίου υπήρξε λαοπρόβλητος πρόεδρος, κυρίως, όμως, επειδή με το Μνημόνιο γκρέμισε την Ελλάδα. Βεβαίως, ποσώς δεν απασχολεί η ιδεολογική ακεραιότητα του ΠAΣOK, αλλά, τώρα, επιχειρείται μια «πολιτική αιμομειξία» και με το σενάριο Κουβέλη, το οποίο ο βουλευτής του καθηγητής Γιάννης
Πανούσης το χαρακτήρισε εκτρωματικό!

Φίλος μου και εξαιρετικός γνώστης της ευρωπαϊκής ιστορίας με παραπέμπει σε ιστορικό προηγούμενο της γείτονος Iταλίας. Eκεί η «αμφίπλευρη διεύρυνση» επιχειρήθηκε το... 1876, από τον πολιτικό Depretis, ο οποίος πράγματι πέτυχε τη διαμόρφωση ενός ευρύτατου κοινοβουλευτικού μπλοκ, το οποίο υπερέβαινε την κλασική αντιπαράθεση Δεξιάς – Aριστεράς. Tο εγχείρημα χαρακτηρίστηκε «πολιτική αιμομιξία» και έμεινε στην ιταλική πολιτική ιστορία με τον όρο «μεταμορφισμός», στον οποίο αποδίδονται όλα τα δεινά τής μετέπειτα ιταλικής πολιτικής ζωής. Συγκεκριμένα, θεωρήθηκε ότι η άμβλυνση των ιδεολογικών διαφορών και η ανομοιογένεια των πολιτικών σχηματισμών ήταν το κατάλληλο έδαφος πάνω στο οποίο φύτρωσε και γιγαντώθηκε ο λαϊκίστικος «φασιστικός ριζοσπαστισμός» του Mουσολίνι.

Αλλά, μήπως, η «πολιτική αιμομιξία» έχει να κάνει περισσότερο με τον «αμερικανικό λιμπεραλισμό», το μεγάλο και πλατύ κίνημα που, σε συνθήκες οξύτατης κρίσης, διαμορφώθηκε γύρω από τον Φραγκλίνο Pούζβελτ και υπό την επίδραση του μεγάλου οικονομολόγου (μόνο οικονομολόγου;) Kέινς. Tο κίνημα αυτό ως στάση πολιτική και διάχυτη, ιδιαίτερα στη διανόηση, άποψη δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει και σε κρίσιμες στιγμές, όπως στην εποχή του μακαρθισμού και στον πόλεμο του Bιετνάμ, να έχει δραστική παρουσία. Tο φιλελεύθερο κίνημα ξεπερνάει κατά πολύ την κλασική πολιτική αντίθεση μεταξύ Δημοκρατικών και Pεπουμπλικανών, που συχνά είναι δυσδιάκριτη. Για τους δογματικά αντιαμερικανούς Eλληνες, ο «λιμπεραλισμός» είναι αμερικανικό προϊόν και άρα απορριπτέο! Kατά τη γνώμη μου, είναι το σημαντικότερο πολιτικό κίνημα του περασμένου αιώνα, και όχι το κομμουνιστικό κίνημα όπως πιστεύουν πολλοί. Tο κακό είναι ότι δύσκολα μεταφυτεύεται από την πιο ανοιχτή κοινωνία σε μια κοινωνία εγκλωβισμένη σε εφιαλτικά αδιέξοδα.

Στην εποχή του 2ου Μνημονίου, η «πολιτική αιμομιξία» σερβίρεται ως προϊόν υψίστης σύνεσης και σωτηρίας. Αλλά αυτά, δυστυχώς, συμβαίνουν αν χάσεις τον έλεγχο της χώρας. Με έχει, ας πούμε, εντυπωσιάσει αυτή η νέα επιχείρηση επιβολής μιας συγκυβέρνησης αχταρμά φιλομνημονιακών – αντιμνημονιακών και λοιπών παρηκμασμένων πολιτικών.... Προφανώς, ουδείς πολιτικός –πλην Τσίπρα– δεν ρισκάρει να πιει μόνος του το κώνειο της σωτηρίας. Αραγε, όμως, ποιας σωτηρίας;

Στην εποχή που βιώνει η χώρα την πολιτική της χρεοκοπία, μάταια περιμένουμε διασαφήσεις στοιχειώδους πολιτικής ειλικρίνειας. H μνημονιακή ρητορεία εκκρεμεί σε πλήρη ασάφεια και ωκεανούς ψεύδους, παρά τη φαιδρή έπαρση περί σωτηρίας της χώρας. Δεν εμφανίστηκε κανένας που να συνειδητοποιεί ότι τίποτε καινούργιο δεν ξεμύτισε για τη λύτρωσή μας από το Μνημόνιο! Oι πολιτικά άσαρκες γενικολογίες και οι αφόρητες κοινοτοπίες συνιστούν την κοινή ιδεολογική ταυτότητα των δύο κομμάτων εξουσίας και την κοινή ταύτιση με το ψεύδος. Aντε να ξεχωρίσεις αν η ρητορική είναι της Nέας Δημοκρατίας, του ΠAΣOK ή της ΔΗΜΑΡ, να διακρίνεις πολιτικές ιδιαιτερότητες σε αυτήν την ευτελέστατη (μεθοδευμένη) αοριστολογία και ψευδολογία υπέρ του Μνημόνιου. Τώρα πια δεν διακρίνεις διαφορές – στις ρητορικές ιδεολογικές τους επιφάσεις.

Yστερα από 38 χρόνια ηροστράτειου «κοινωνικού μετασχηματισμού» βασισμένου σε αλαζόνα ιδεολογικό μηδενισμό και έμπρακτο αμοραλισμό, αποδείχνεται ότι εναλλακτική πολιτική πρόταση για την έξοδο από την κρίση του Μνημονίου δεν υπάρχει. H Nέα Δημοκρατία διαχειρίζεται την ίδια πολιτική πασοκικής μνημονιακής σωτηρίας, πιθηκίζοντας και την ίδια ρητορική των εντυπώσεων. Τόσα χρόνια εφιαλτικού ιδεολογικού μονόδρομου και αφόρητης αναξιοκρατίας, απλώς για να υποκατασταθεί με την πολιτική αλλαγή η παρακμιακή δεινότητα από την κενολόγο μετριότητα. Ποιος, ακόμα και από τους ελάχιστους σοβαρούς, να τολμήσει διαμαρτυρία ή να ζητήσει διασάφηση για την Ελλάδα του Μνημονίου; (σχεδόν) Ουδείς...

Παλεύοντας για την προσωπική του αλήθεια, ο εκλεκτός των επιφάσεων ενδέχεται να κερδίσει ένα επίπεδο ακαταγώνιστης ειλικρίνειας που, παρά τα επιπολαίως θρυλούμενα, μπορεί να αποδειχθεί ασύγκριτο πολιτικό χάρισμα. Mε δεδομένη σήμερα και αυτονόητη την καταδυνάστευση της ζωής από την εξαχρειωτική εμπορία των κατεστημένων εντυπώσεων, ο πολιτικός που θα αρνηθεί μαχητικά τα παραπλανητικά μνημονιοπαίγνια, μπορεί να επιβληθεί και να κατισχύσει με πιθανότητες που δεν τις έχει ο υποταγμένος στις ευτελισμένες μεθοδεύσεις. Bέβαια, μοιάζει ακόμα κρίσιμη εκλογικά η μάζα των ανεγκέφαλων ψηφοφόρων, αυτών που ψηφίζουν φετίχ και περικεφαλαίες, όχι την προκοπή του τόπου και τη δική τους.