Ανεπαρκής η αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού και της Τρομοκρατίας

του Δημήτρη Τσαϊλά, υποναυάρχου ε.α.

Αν η Ευρώπη δεν έχει τη διάθεση να ξαναβρεί την αίσθηση της αλληλεγγύης, τις κοινές αξίες, του κοινού σκοπού και την αποφασιστικότητα να ενεργήσει για την υποστήριξή τους, η ελευθερία μετακίνησης των ανθρώπων, φαίνεται μάλλον απίθανο να επιβιώσει τα επόμενα χρόνια. Τρεις κατά τη γνώμη μου είναι οι παράγοντες που
ενισχύουν τον κατακερματισμό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Πρώτον, η αύξηση του οργανωμένου εγκλήματος σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, όπου δρουν εγκληματικές ομάδες  κυρίως προέλευσης, της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, εκμεταλλευόμενοι το άνοιγμα των συνόρων, εκτελούν μεγάλης κλίμακας επιδρομές στις τοπικές κοινότητες και διαφεύγουν εύκολα πίσω στην πατρίδα τους.
Δεύτερον, η μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις που ακόμα και παραδοσιακά ανεκτικοί πληθυσμοί είναι όλο και περισσότερο ταραγμένοι.
Τρίτον, το πρόβλημα γίνεται πιο σοβαρό από το γεγονός ότι οι ριζοσπάστες ισλαμιστές είναι πολύ πιθανό να διεισδύουν μεταξύ των προσφύγων, παρουσιάζοντας μια αυξανόμενη απειλή ιδιαίτερα για εύκολους προσπελάσιμους στόχους.
Αυτή η πρόσθετη ανησυχία από τους τρομοκράτες που διεισδύουν στην Ευρώπη, ως πρόσφυγες περιπλέκει την κατάσταση ακόμη περισσότερο σε μια εποχή αυξανόμενης ριζοσπαστικοποίησης των κοινωνιών στο σύνολο των χωρών της ΕΕ με την αύξηση της ξενοφοβίας και της ισλαμοφοβίας.  Έτσι αρχίζουν να ακούγονται φωνές για επαναφορά των συνοριακών ελέγχων ώστε να ανακοπεί το κύμα της εγκληματικότητας, της παράνομης μετανάστευσης, της διακίνησης προσφύγων και της τρομοκρατίας.
Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι αν η Ευρώπη δεν μπορεί να επινοήσει έναν τρόπο για τη σταθερότητα πέρα από τις συνοριακές επιχειρήσεις, είναι καταδικασμένη με εισαγωγή αστάθειας στο εσωτερικό της.
Αν υποθέσουμε ότι στην Τουρκία, την Ιορδανία, και τον Λίβανο δινόταν οι αναγκαίοι πόροι για να αποκτήσουν τη δυνατότητα παροχής καταφυγίου στα εκατομμύρια των προσφύγων με τη βοήθεια της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, σε συνεργασία με τους πιο εύπορους της ΕΕ πιστεύω ότι δεν θα φτάναμε στην σημερινή αποτυχία διαχείρισης του μεταναστευτικού/προσφυγικού.
Από την άλλη μεριά αναρωτιέμαι, υπάρχει άραγε  πολιτική γειτονίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η αποτυχία του συστήματος, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της ΕΕ, είναι οι κύριοι παράγοντες αποσταθεροποίησης στην περιφέρεια. Εκδηλώσεις με απελπισμένους μετανάστες στο Καλαί, στη Λαμπεντούσα, και στα Ελληνικά νησιά είναι τα συμπτώματα μιας απρόθυμης και αναποτελεσματικής στρατηγικής.
Η αλληλεγγύη από μόνη της και στα λόγια, ο επιμερισμός των βαρών, η εκπαίδευση των αστυνομικών, η διάθεση περισσότερων πόρων, η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και η καταστροφή των λέμβων των διακινητών είναι σαφώς απαραίτητα μέτρα, αλλά δεν θα επιλύσουν το πρόβλημα για την ΕΕ.
Πόσο αναίσθητοι μπορούμε να παραμείνουμε όταν άνθρωποι που απεγνωσμένα διεκδικούν την ελευθερία τους, χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα;  Ήδη η Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε απέραντο νεκροταφείο και κάθε μέρα ξεβράζονται αθώα κορμιά πνιγμένων παιδιών στις πολυσύχναστες τουριστικές ακτές.
Το βαθύτερο πρόβλημα που καλείται η ΕΕ να επιλύσει είναι η σοβαρή έλλειψη εμπιστοσύνης και ηγεσιών, η οποίες το μόνο που κάνουν είναι να παραμένουν στατικές και διαρκώς σε σύγχυση. Για όσο διάστημα οι ηγέτες της ΕΕ θα καθοδηγούνται από την εσωτερική βραχυπρόθεσμη προσέγγιση των θεμάτων, απλά στρουθοκαμηλίζουν για να καταλήξουν να κάνουν κάθε τόσο μια πιο συλλογική διαχείριση των κρίσεων.
Η απλή αλήθεια είναι ότι τόσο με την τρομοκρατία όσο και την μεγάλης κλίμακας μετακινήσεις των ανθρώπων, δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Αυτές οι κρίσεις είναι εδώ για να μείνουν, και για πολλά χρόνια στο μέλλον θα απαιτήσουν ένα ευρύ φάσμα μέτρων, άλλων σε εθνικό επίπεδο, άλλων σε ευρωπαϊκό, και ορισμένων σε διεθνές επίπεδο.
Αυτό που χρειάζεται άμεσα η Ευρώπη είναι μια φιλοσοφική αποδοχή ότι είναι υπαρκτή η απειλή των σαλαφιστών, των ριζοσπαστών ισλαμιστών, και της αντι-σημιτικής ιδεολογικά υποκινούμενης βίας. Οι επιθέσεις των ισλαμιστών έχουν ως στόχο την ελευθερία της έκφρασης και τη δημοκρατία. Τοποθετώντας συρματοπλέγματα σε ατέλειωτα χιλιόμετρα για να μην διασχίσουν τα σύνορα είναι αυτό που οι ισλαμιστές θέλουν. Η Ευρώπη χρειάζεται καλύτερα συστήματα παρακολούθησης και βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας για την ασφάλεια. Συνοριακοί έλεγχοι από μόνοι τους δεν θα σταματήσουν την τρομοκρατική βία.