Μια χαμένη δεκαετία...

Ακούγοντας τα κηρύγματα κορυφαίων στελεχών στις Βρυξέλλες και σε ορισμένες πρωτεύουσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βλέπουμε ότι το ευρώ είναι ασφαλές, η καταιγίδα πέρασε και τα υπαρξιακά ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα του ενιαίου νομίσματος έχουν εξαφανιστεί. Καλή δουλειά.

Όμως, τέσσερα χρόνια μετά τις φοβερές κριτικές στην Ελλάδα, που προκάλεσε μια κρίση δημόσιου χρέους στην ευρωζώνη κρίση του και την αναμόρφωση του τρόπου λειτουργίας της ΕΕ, το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό κόστος της αναταραχής έχει φωλιάσει. Δεν υπάρχουν εύκολες

λύσεις.

Η λιτότητα, η κύρια πολιτική απάντηση, υπήρξε άγρια. Έχει προκαλέσει κακό. Η ευρωζώνη είναι βυθισμένη στη στασιμότητα , στα πρόθυρα του αποπληθωρισμού, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν παραμένει 3 % κάτω από τα επίπεδα του 2008 της Lehman Brothers. Η ανάπτυξη είναι τόσο αναιμική, που με τα τρέχοντα επίπεδα η ευρωζώνη θα χρειαστεί μέχρι το 2021 για να επιστρέψει στα επίπεδα του ΑΕΠ του 2008.

Σύμφωνα με τα λόγια μιας πρόσφατης μελέτης από το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, η ευρωζώνη αντιμετωπίζει μια χαμένη δεκαετία. Τα ποσοστά ανεργίας των νέων είναι καταστροφικά, περισσότερο από το 50 % στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Κροατία και συνήθως γύρω στο 25 % γύρω από μεγάλα τμήματα της Ευρώπης. Και αν υπάρχει κάποια ανάκαμψη, μοιάζει με ανάκαμψη χωρίς θέσεις εργασίας.

Το Βερολίνο, που χειρίζεται το σόου της ευρωζώνης, βέβαιο ότι θα διαμορφώσει τις πολιτικές απαντήσεις για τα επόμενα χρόνια, στην τρίτη και πιθανώς τελευταία θητεία της καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ, είναι γεμάτο με άγχος για τη Γαλλία και για την έλλειψη μεταρρυθμίσεων από τον άτονο Φρανσουά Ολάντ, τον λιγότερο δημοφιλή πρόεδρο στην ιστορία της Γαλλίας. Περισσότερα χάος και παράλυση προβλέπονται  για την Ιταλία. Η δεύτερη και η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης βρίσκονται σε δύσκολη θέση και η Γερμανία, η αδιαμφισβήτητα πρώτη, ανησυχεί μήπως την παρασύρουν.

Αλλά και πολιτικά, οι αιχμηρές άκρες της κρίσης έχουν θολώσει, επιτρέποντας στους ηγέτες να επανέλθουν στην προτιμώμενη λειτουργία τους κουτσά-στραβά, που συχνά επικρίνεται ως εφησυχασμός. Το 2014 η Ιρλανδία θα είναι η πρώτη από τις χώρες που έλαβαν βοήθεια που επιστρέφει στις αγορές ομολόγων για να χρηματοδοτηθεί, κάνοντας τις Βρυξέλλες και όχι μόνο να θριαμβολογούν, υποστηρίζοντας ότι το φάρμακο λειτουργεί.

Η χρονιά έκλεισε με μια σύνοδο κορυφής που κυριαρχείται από τη Γερμανία – την απροθυμία της να πληρώσει ένα μεγάλο μέρος του λογαριασμού στον αποτυχημένο τραπεζικό τομέα της ευρωζώνης, ως μέρος ενός νέου καθεστώτος της ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτείας, και την κίνηση της Μέρκελ για την κατοχύρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την ευρωζώνη μέσω ενός νέου συστήματος «δεσμευτικών συμβολαίων» της διοίκησης των Βρυξελλών. Το νέο τραπεζικό καθεστώς είναι η μεγαλύτερη πολιτική απάντηση από τις εθνικές κυβερνήσεις μέσα σε τέσσερα χρόνια. Αλλά το Βερολίνο λαμβάνει προφυλακτικά μέτρα ως προς αυτό για 18 μήνες, αφήνοντας το πιθανό αποτέλεσμα σαν ένα περίπλοκο «μαγείρεμα», κυρίως σχετικά με το ποιος πληρώνει για τις αποτυχίες των τραπεζών σε όλη την ευρωζώνη .

Και τα δύο αυτά θέματα – η τραπεζική ένωση και οι συμβάσεις της Μέρκελ – θα κυριαρχήσουν στην ατζέντα του 2014, μια πολύ σημαντική χρονιά στην Ευρώπη. Στον απόηχο των ετών της κρίσης που συγκλόνισαν την Ευρώπη στον πυρήνα και έθεσαν υπαρξιακά ερωτήματα, το 2014 θα φέρει σημαντικές ανακατατάξεις στις ανοδικές πολιτικές δυνάμεις σε ολόκληρη την ΕΕ, στους ανθρώπους που χειρίζονται τα πράγματα, στον τρόπο με τον οποίο τα αντίπαλα θεσμικά όργανα της ΕΕ αντιμετωπίζουν σε συνεργασία αλλά και ενάντια το ένα στο άλλο.

Το πολιτικό κόστος της κρίσης είναι πιθανό να γίνει ορατό στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το Μάιο. Προβλέπεται ότι θα είναι οι πιο βαρυσήμαντες που έγιναν ποτέ για στο Στρασβούργο. Η ανησυχία των ελίτ σε όλη την ήπειρο είναι ότι οι έδρες θα καταληφθούν  από ένα ετερόκλητο πλήρωμα ευρωφοβικών, που έχουν αφιερωθεί στην καταστροφή ή στην ανατροπή του ιδρύματος που έχουν κατακτήσει. Ως αποτέλεσμα των ετών της λιτότητας, της αύξησης της ανεργίας και της «επανεθνικοποίησης» της ευρωπαϊκής πολιτικής, οι αντιευρωπαίοι λαϊκιστές θα τα πάνε καλά στις εκλογές, από τη Βρετανία ως την Ελλάδα. Οι Γάλλοι εθνικιστές θα μπορούσε να είναι ο μεγάλος νικητής, με το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν να κερδίζει πιθανότατα τις εκλογές σε εθνικό επίπεδο.

Οι αντικομφορμιστές και οι λαϊκιστές δεν θα κερδίσουν τις εκλογές. Αλλά θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν συμβολικές νίκες, λαμβάνοντας περίπου το 30% των εδρών, να διαμορφώσουν την ατζέντα, να προκαλέσουν τα μεγάλα κόμματα να γείρουν τις πολιτικές τους προς την ακροδεξιά και να επωφεληθούν από τις διαπιστωθείσες αποτυχίες της ηγεσίας των καθιερωμένων κομμάτων στην Ευρώπη.

Οι επιπτώσεις από τις εκλογές θα επηρεάσουν επίσης την επόμενη περίοδό του παζαρέματος. Τον Οκτώβριο θα δούμε το διορισμό της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έναν νέο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να προεδρεύει σε συνόδους κορυφής της ΕΕ και στη διαμεσολάβηση μεταξύ των εθνικών ηγετών, καθώς και έναν νέο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής. Θα υπάρξει μια μάχη μεταξύ του νέου κοινοβουλίου και των εθνικών ηγετών για το ποιος πρέπει να κάνει αυτούς τους βασικούς διορισμούς και θα υπάρξει ο συνήθης πολυδιάστατος καβγάς για τις επίμαχες θέσεις.

Ενώ αυτά τα παιχνίδια απασχολούν ήδη τις Βρυξέλλες, ο πραγματικός κόσμος της Ευρώπης είναι ένας κόσμος ολοένα και πιο έντονων κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων από τα χρόνια της λιτότητας και της κρίσης του ευρώ, από το πολιτικό κόστος της ελάχιστης ανάπτυξης, τον υφιστάμενο αποπληθωρισμό και τη μαζική ανεργία. Το βρετανικό ερώτημα θα ταράξει την ημερήσια διάταξη. Θα είναι το Ηνωμένο Βασίλειο η πρώτη χώρα –και μάλιστα μια μεγάλη χώρα- που θα εγκαταλείψει την ΕΕ; Σε αυτό θα επικεντρωθούν οι σκέψεις της ηπείρου. Η Μέρκελ είναι πλέον αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Ευρώπης. Το έτος θα πρέπει να δείξει αν έχει πραγματικά μια ιδέα για το ποια θέλει να είναι η ευρωπαϊκή κληρονομιά της και αν μπορεί να το πετύχει. Ο γάλλος πρόεδρος Ολάντ αποτελεί μια όλο και πιο θλιβερή μορφή στην ευρωπαϊκή σκηνή. Χρειάζεται μια νέα συμφωνία με τη Γερμανία, αλλά υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις να συμβεί κάτι τέτοιο. Η αδυναμία των Γάλλων και το χάος των Ιταλών θα ενισχύσουν την επικρατούσα αίσθηση ανησυχίας για την ευρωπαϊκή παρακμή.

http://www.sofokleous10.gr/