Τα Κείμενα της Φυλακής της συγγραφέως Βίκυς Σταμάτη

Tου Στεφάνου Κασιμάτη

Ο φιλολογικός κόσμος ήταν ώς χθες διχασμένος, ως προς την πατρότητα (ή μήπως να την πω μητρότητα;) των Κειμένων της Φυλακής της συγγραφέως Βίκυς Σταμάτη. Ο διχασμός οφειλόταν στη διαφορετική ερμηνεία που έδινε κάθε πλευρά στο ύφος των γραπτών δηλώσεων που έχει στείλει κατά διαστήματα προς δημοσίευση η έγκλειστη του Κορυδαλλού. Για τους μεν, το καθαρεύον και στομφώδες ύφος ήταν ένδειξη ότι κάποιος δικηγόρος τα συνέτασσε· για τους δε, ένα τέτοιο ύφος είναι απολύτως συμβατό
με τη λεγόμενη Σχολή του Ζελίου και τις αντιλήψεις της περί πνεύματος.
Αυτά ώς χθες, όπως είπα παραπάνω· διότι η ανάλυση της χθεσινής συνέντευξης της συγγραφέως στην ιστοσελίδα Newsvoice.gr δικαιώνει πανηγυρικά τη δεύτερη προσέγγιση. Ιδού τα πειστήρια: «Κατά τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό μας», γράφει η κ. Σταμάτη, «η Δικαιοσύνη είναι έννοια ιερή, ομογάλακτη αδελφή της επιείκειας. Σας θυμίζω το “Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης” (Ησ. 26, 9β΄), όπως λέει ο Προφήτης Ησαΐας». Αρχαίος Ελληνας ο προφήτης Ησαΐας; Αυτό είναι καλύτερο και από τα tweet της Βόζεμπεργκ! (Αν και δεν θα απέκλεια, κάπου μέσα στον ωκεανό του έργου του, ο Λιακόπουλος να έχει αποδείξει την ελληνικότητα του Ησαΐου...)
Σε άλλο σημείο, γράφει: «Τελικά, επικράτησαν οι πολιτικές - κομματικές νομενκλατούρες, οι οποίες υποκριτικά φερόμενες ξόρκισαν στο πρόσωπό μου το κακό και με έριξαν εντέχνως στα (sic) πυρά της Ιεράς Εξέτασης που έπρεπε να πληρώσω συνολικά για τη μεταπολιτευτική πολιτική κομματική απαξίωση». Εδώ θαυμάζουμε την ελλειπτικότητα της σύνταξης («με έριξαν στα πυρά της Ιεράς Εξέτασης που έπρεπε να πληρώσω») η οποία παραπέμπει στο ύφος του Μακρυγιάννη, αλλά και την ποιητική συμπύκνωση που πετυχαίνει στον μεταφορικό λόγο της («στα πυρά της Ιεράς Εξέτασης»), καθώς τα πυρά του εκτελεστικού αποσπάσματος συγχωνεύονται με την πυρά της Ιεράς Εξέτασης και περνούν στον αναγνώστη του κειμένου το μήνυμα ότι εκείνοι που χρησιμοποιούν τη βία για να καταπιέσουν την ελευθερία της σκέψης είναι σε όλες τις εποχές οι ίδιοι.
Η συνέντευξη αποκαλύπτει επίσης το αδίκως ανεκμετάλλευτο ταλέντο της συγγραφέως στην κωμωδία, ειδικά όταν γράφει: «Ενας καλόπιστος παρατηρητής αν προέβαινε δειγματοληπτικά σε έρευνα των φερόμενων δαπανών πολυτελούς διαβίωσής μου με αυστηρά κριτήρια θα διαπίστωνε ότι αυτές ανταποκρίνονται στον τότε τρόπο ζωής μιας μέσης Ελληνίδας με μια στοιχειώδη οικονομική άνεση». (Αυτό αποκλείεται να το έγραψε δικηγόρος ή να επέτρεψε να γραφεί, εκτός αν ενεργούσε υπέρ των συμφερόντων της πολιτικής αγωγής στην υπόθεσή της...) Συγχρόνως, όμως, στο συγκεκριμένο απόσπασμα, αποκαλύπτεται και ο λόγος για τον οποίον το έργο της δεν συναντά την αποδοχή που του αξίζει από το κοινό: Η συγγραφεύς Βίκυ Σταμάτη είναι πολύ μπροστά από την εποχή της. Ελάχιστοι σήμερα μπορούν να γελάσουν με αυτό το αστείο. Ισως ύστερα από αρκετά χρόνια· επί του παρόντος, δεν το βλέπω...