Η κρίση χρέους και το μπαζούκα που έγινε… νεροπίστολο

Η Γερμανία και ο ρόλος της στην ενίσχυση του «τείχους προστασίας» στα 700 δισ. Στο στόχαστρο των κερδοσκόπων η Ισπανία, στα πρόθυρα δημοσιονομικού εκτροχιασμού η Ολλανδία.

Σε ασφυκτικό κλοιό βρίσκονται οι ευρωπαίοι ηγέτες και ιδιαίτερα η Άγκελα Μέρκελ, καθώς τίποτα δεν φαίνεται να είναι ικανό να γλιτώσει την πολύπαθη περιοχή από την κρίση χρέους, μετά την λανθασμένη πολιτική λιτότητας που «στραγγάλισε» τις οικονομίες της περιοχής.

Η επικείμενη ενίσχυση του περιβόητου «τείχους προστασίας» θα αποδειχθεί μάλλον… νεροπίστολο παρά μπαζούκα, την ώρα που η Ισπανία μπαίνει στο στόχαστρο των

κερδοσκόπων και η Ολλανδία είναι στα πρόθυρα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, με την Citigroup να εκτιμά σε ανάλυσή της ότι η πάλαι ποτέ κραταιή οικονομία, δεν ανήκει πλέον στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης.

Χαρακτηριστική είναι η ανάλυση του Wolfgang Münchau στους Financial Times, ο οποίος μας… καλωσορίζει πίσω στην κρίση, ενώ μας προετοιμάζει ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα,  από τη στιγμή που οι αγορές θα ανακαλύψουν ότι η ευρωζώνη παίζει με την αύξηση της ομπρέλας του ταμείου διασώσεων.

Το λάθος των Ευρωπαίων είναι πως ισχυρίζονται ότι η ευρωζώνη δεν έχει ανάγκη μια μεγαλύτερη ομπρέλα, καθώς οι πιέσεις των αγορών έχουν υποχωρήσει. Ωστόσο συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι πιέσεις των αγορών τελευταία έχουν ενταθεί, ενώ διάχυτος είναι ο φόβος των επενδυτών για την τύχη της Ισπανίας. Την ίδια ώρα η Καγκελάριος Μέρκελ ετοιμάζεται για ακόμα μία στροφή 180 μοιρών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι έτοιμη να δεχτεί αύξηση στον μηχανισμό διάσωσης.

Από τη μια πλευρά οι ΗΠΑ και τα μέλη του  G20, επιθυμούν να διπλασιαστεί η συμβολή της ευρωζώνης  στη συνολική ομπρέλα, από τα 500 δισ. ευρώ που είναι σήμερα, στο 1 τρισ. ευρώ.  Αν ικανοποιηθεί αυτό το αίτημα, το ΔΝΤ θα βάλει επιπλέον 500 δισ. δολ. 

Ωστόσο ο δρόμος για να φτάσει  εκεί η ευρωζώνη είναι μακρύς: Θα  πρέπει καταρχήν η ευρωζώνη να συγχωνεύσει τα 440 δισ. ευρώ της προσωρινής ομπρέλας,  του EFSF, με τα κεφάλαια του μόνιμου διαδόχου ESM. Στη συνέχεια,  θα πρέπει να καταστήσει μόνιμο το μερίδιο του EFSF, καθώς ο μηχανισμός θα λήξει το 2013. Βήματα απαραίτητα ώστε να φτάσει το 1 τρις. Ωστόσο η Μέρκελ δεν είναι διατεθειμένη να προσφέρει αυτά τα χρήματα.

Η γερμανική πρόταση

Η Γερμανίδα Καγκελάριος, σύμφωνα με τους FT, είναι έτοιμη να προσφέρει μόνο μερική συγχώνευση των δύο μηχανισμών για περιορισμένο διάστημα. Οι Γερμανοί προτείνουν την ένωση των υπαρχουσών  δεσμεύσεων του EFSF -, δηλαδή τα προγράμματα που αφορούν την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία- με τον ESM.

Με αυτό τον τρόπο θα φτάσουν τα  700 δισ. ευρώ. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και δεν λύνονται με μια απλή πρόσθεση.

Όταν τα παλαιά προγράμματα θα λήξουν, απλώς θα σταματήσουν. Τα όποια πρόσθετα κεφάλαια θα πρέπει να έρθουν από το ESM. Με τον καιρό, η οροφή θα πέσει πάλι στα 500 δισ. ευρώ. Αυτή η συμφωνία θα δώσει το πολύ μια μικρή, πρόσκαιρη αύξηση στην οροφή, μια μικρή παράταση, η οποία και πάλι δεν θα λύσει το πρόβλημα.

Ακόμα και αν εφαρμοστεί η γερμανική πρόταση,  ο μέγιστος κίνδυνος για τη Γερμανία θα αυξηθεί προσωρινά από τα 211 δισ. ευρώ στα 280 δισ. ευρώ περίπου. Γεγονός που αποτελεί ήδη μεγάλο πρόβλημα για την Γερμανίδα Καγκελάριο, καθώς απαιτεί ψήφο της Bundestag, η οποία έχει συμφωνήσει ότι δεν μπορεί να σπάσει το φράγμα των 211 δισ. ευρώ.

Δεν είναι  λίγες οι φορές που η Μέρκελ αλλά και άλλοι πολιτικοί, έχουν  δεσμευθεί να μην διαρρήξουν αυτό το φράγμα.  Κανείς δεν θα στηρίξει τη Μέρκελ σε μια ενδεχόμενη αύξηση.

Το CSU, το οποίο αποτελεί την βαυαρική πτέρυγα του κόμματός της, είναι αντίθετο.  Και βέβαια ακολουθούν οι πρόωρες εκλογές τον Μάιο στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Εκεί οι πρώτες εκλογές είχαν μπερδέματα εξαιτίας της πρώτης ελληνικής διάσωσης.

Μια συνολική συγχώνευση του EFSF και του ESM θα αύξανε τον κίνδυνο για τη Γερμανία προσωρινά στα 400 δισ. ευρώ περίπου, αύξηση την οποία σε καμία περίπτωση δεν θα δεχόταν το γερμανικό κοινοβούλιο ελαφρά τη καρδία.

Νεροπίστολο αντί για… μπαζούκα και στο βάθος η Ισπανία

Σε τέτοια προβλήματα η Ευρώπη απαντά συνήθως με την χρήση της δημιουργικής λογιστικής. Μια εκ των προτάσεων κάνει λόγο για «άπλωμα» του αξιοποιήσιμου κεφαλαίου του ESM. Έτσι θα έμενε ο μαγικός αριθμός απείραχτος στα 211 δισ. ευρώ. Όμως, και πάλι, η μέγιστη δυνατότητα διασώσεων δεν θα ξεπέρναγε ποτέ τα 500 δισ. ευρώ.

Σε αυτή την περίπτωση, το αποτέλεσμα μάλλον θα έμοιαζε με νεροπίστολο παρά με μεγάλο μπαζούκα. Πέρασαν αρκετές εβδομάδες μέχρι να καταλάβουν οι αγορές τη σημασία των πρόσφατων πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων στην Ισπανία και θα  περάσουν αρκετές ακόμη μέχρι να γίνει κατανοητή η στάση της Γερμανίας στο ζήτημα του ESM.

Ωστόσο η πραγματική σημασία των δύο θεμάτων γίνεται κατανοητή, μόνο αν κάποιος τα συνδυάσει, εξηγεί ο Wolfgang Münchau.

Ο μηχανισμός  ESM μπορεί να χειριστεί μικρές χώρες, σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να χειριστεί την Ισπανία, εφόσον χρειαστεί. Η Μαδρίτη τελικά θα υπαχθεί σε κάποιο πρόγραμμα, ειδικά για να αντιμετωπίσει τη θηλιά του χρέους των ισπανικών τραπεζών., εκτιμά ο αρθρογράφος των FT. Για ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι αρκετή ούτε καν μια διευρυμένη έκδοση του ESM.

Για να δουλέψουν τέτοιες λύσεις όλα τα μέλη της ευρωζώνης θα πρέπει να είναι από κοινού υπεύθυνα, συμπεραίνει ο αρθρογράφος. «Πείτε το ευρωομόλογο, πείτε το όπως θέλετε», καταλήγει και μας καλωσορίζει για άλλη μια φορά στην κρίση!

Στο στόχαστρο η «υποδειγματική» Ολλανδία

Ωστόσο δεν είναι μόνο η Ισπανία που αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την ευρωζώνη. Η άλλοτε ισχυρή Ολλανδία βρίσκεται πλέον στα πρόθυρα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, προκαλώντας έντονη ανησυχία στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με σχετικό report της Citigroup, η Ολλανδία δεν ανήκει πλέον στον σκληρό  πυρήνα της Ευρωζώνης, ενώ σύντομα θα βρεθεί στο στόχαστρο τω αγορών και θα δει το κόστος δανεισμού της να ακολουθεί ανοδική πορεία.

Η Citi εκτιμά ότι η Ολλανδία βρίσκεται σε χειρότερη θέση από ότι η Γερμανία, η Φινλανδία και το Λουξεμβούργο, ενώ  προειδοποιεί ότι η S&P θα δώσει αρνητικές προοπτικές στην κορυφαία αξιολόγηση ΑΑΑ, με κίνδυνο να τη χάσει, γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους δανεισμού.

Η χώρα, υπέρμαχος της πολιτικής λιτότητας που επιβάλει η Μέρκελ και από τους πιο ισχυρούς συμμάχους της Γερμανίας, βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρή κυβερνητική κρίση, καθώς  το δημοσιονομικό έλλειμμα θα παραμείνει στο 4,5% του ΑΕΠ φέτος και το 2013, την ώρα που η κυβέρνηση συνασπισμού του Μαρκ Ρούτε  έχει δεσμευτεί ότι θα υποχωρήσει κάτω από το 3%.  Φέτος το ΑΕΠ της Ολλανδίας συρρικνώνεται 0,75%, απόρροια των σκληρών μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας που έχει υιοθετήσει. Νέα μέτρα ύψους 5-10 δισ. ευρώ, μέσω περικοπών, είναι απαραίτητα για να μην κινδυνεύσει να χάσει την κορυφαία αξιολόγηση ΑΑΑ.

http://www.sofokleous10.gr/