Το «κούρεμα», η ΕΚΤ και ο Παπαδήμος

Tου κ. Σταύρου Λυγερού

Η ολοκλήρωση του PSI θα ανοίξει τον δρόμο για τη νέα δανειακή σύμβαση και το νέο Μνημόνιο που θα τη συνοδεύσει. Οταν ο κύκλος αυτός θα έχει κλείσει η Ελλάδα θα έχει εισέλθει σ' ένα δρόμο χωρίς επιστροφή. Το πρόβλημα δεν είναι αυτό καθ' αυτό το PSI.
Ηταν εξαρχής σαφές ότι χωρίς γενναίο «κούρεμα» του χρέους ελπίδα διεξόδου δεν μπορούσε να υπάρξει. Απ' αυτές τις στήλες το τονίζαμε, αλλά ο Παπανδρέου δεν ήθελε να ακούσει κουβέντα για «κούρεμα». Ο Παπαδήμος, μάλιστα, το ξόρκιζε
μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο. Σήμερα, όλοι αυτοί το έχουν αναγάγει σε απόλυτη σωτηρία.
Η καθυστέρηση κατά 20 μήνες έχει συνέπειες. Το μεγαλύτερο μέρος του δανείου που μας παραχώρησε η τρόικα δόθηκε για να πληρωθούν στο άρτιο τόκοι και χρεολύσια. Το δάνειο αυτό δεν κουρεύεται. Από το «κούρεμα» εξαιρούνται και τα ελληνικά ομόλογα που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τα ομόλογα αυτά συνολικής ονομαστικής αξίας 55-60 δισ. έχουν αγορασθεί από τη δευτερογενή αγορά σε πολύ χαμηλότερη τιμή (εκτιμάται λιγότερο από 40 δισ.). Η ΕΚΤ απαιτεί να τα εισπράξει στο άρτιο, δηλαδή να κερδοσκοπήσει σε βάρος μιας ουσιαστικά χρεοκοπημένης χώρας-μέλους. Αρνείται ακόμα και να αντικαταστήσει τα ομόλογα που κατέχει με νέα, η ονομαστική τιμή των οποίων να είναι η τιμή αγοράς των παλιών, ώστε να μη χάσει ούτε ένα ευρώ. Ας σημειωθεί ότι εάν η ΕΚΤ δεν είχε αγοράσει τα ελληνικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, αυτά τα ομόλογα τώρα θα κουρεύονταν κατά 50% και το χρέος μας θα μειωνόταν επιπλέον κατά περίπου 30 δισ.

Ας σημειωθεί ότι καμία ελληνική φωνή δεν έβγαλε άχνα γι' αυτό. Μόνη εξαίρεση είναι το άρθρο του υπογράφοντος στην «Κ» (29-10-2011) «Η ανήθικη κερδοσκοπία του κ. Τρισέ». Αρκετά αργότερα μίλησε γι' αυτό ο Τσίπρας και προσφάτως η Μπακογιάννη.

Είναι η Λαγκάρντ (κι όχι ο Παπαδήμος) που ασκεί ισχυρή πίεση στην ΕΚΤ να εγκαταλείψει την κερδοσκοπική στάση της.

Αφαιρώντας το δάνειο της τρόικας και τα ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ, για «κούρεμα» μένουν 206 δισ. (συνολικό χρέος πάνω από 370 δισ.). Στην ελάχιστα πιθανή περίπτωση που τελικώς συμμετάσχει εθελοντικά το 100% των ιδιωτών, το PSI θα μειώσει το χρέος κατά 100 δισ. Θα κουρευτούν όμως και τα ομόλογα που έχουν στα χέρια τους τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία (περίπου 25 δισ.) και οι ελληνικές τράπεζες (περίπου 50 δισ.). Επειδή, όμως, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να καλύψει τις απώλειες των ασφαλιστικών ταμείων και να επανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες, η πραγματική ελάφρυνση του χρέους θα είναι μικρότερη από 70 δισ.

Η ελάφρυνση είναι σημαντική, αλλά όχι επαρκής για να καταστήσει το ελληνικό χρέος εξυπηρετήσιμο.

Πολύ περισσότερο, όταν η εμμονή στην πολιτική του Μνημονίου αναμένεται να βυθίσει περαιτέρω την ελληνική οικονομία στην ύφεση.