Ας πούμε ΟΧΙ άλλη μία φορά!

Δημήτριος Γκίκας

Είναι απ’ τις φορές που θλίβομαι, πλησιάζοντας η μέρα της Εθνικής Επετείου του ΟΧΙ. Διότι θεωρώ τραγική ειρωνεία να γιορτάζουμε ένα ΟΧΙ που ειπώθηκε 75 χρόνια πριν, όταν έχουμε πια ξεμάθει να λέμε ΟΧΙ.
Το να πεις ΟΧΙ είναι δύσκολο. Ακόμα δυσκολότερο, όμως είναι να ζεις τη ζωή σου με αυτό το ΟΧΙ. Να ξέρεις τις συνέπειές του, να τραβάς την ανηφόρα του, να υποφέρεις το κρύο
της ψυχής εκείνων που λένε ΝΑΙ (διότι πολλές φορές είναι περισσότεροι και η φωνή τους ισχυρή), να αντιμάχεσαι όλες τις σειρήνες που σε καλούν να τα παρατήσεις.
Είναι δύσκολο το ΟΧΙ. Προϋποθέτει αγώνα, θυσίες, πάλεμα ψυχής, συνεχή Αντίσταση.
Ακόμα πιο δύσκολο είναι να ξέρεις ποια είναι τα ΟΧΙ που πρέπει να πεις στη ζωή σου. Πότε πρέπει να κραυγάσεις, να αντιταχθείς, να πολεμήσεις. Ξεχάσαμε την αξία του να λες ΟΧΙ, ξεχάσαμε και πότε και για ποια πράγματα αξίζει να λες ΟΧΙ.
Τα ΟΧΙ θέλουν ήρωες. Θέλουν ελευθεροφροσύνη. Θέλουν ανδρεία και διάθεση να θυσιάσεις πράγματα – ακόμα και τη ζωή σου. Κυρίως, όμως θέλουν ν’ αγαπάς: την πατρίδα σου, την οικογένειά σου, τους συνανθρώπους σου. Διότι τέτοια ΟΧΙ δεν είναι ποτέ μια προσωπική υπόθεση. Είναι πάντα συλλογική!
Τα ΟΧΙ θέλουν πίστη. Πίστη σε ιδανικά, σε αξίες.
Ένας ακόμα αγώνας για την ελευθερία, πριν 75 χρόνια, στέφθηκε από μια, προσωρινή έστω, στρατιωτική επιτυχία. Κυρίως, όμως αναγνωρίστηκε ως το απόλυτο μήνυμα ενός πεισματάρη, αγωνιστή λαού που, για μία φορά ακόμα στην Ιστορία του, δίδαξε πώς πρέπει να πολεμά ο Άνθρωπος για τη λευτεριά του. Δίδαξε την αξία του ΟΧΙ.
Τούτος δω ο λαός δεν μένει για πολύ στα Τάρταρα! Τούτος δω ο λαός έχει μάθει στα δύσκολα. Έχει τη λευτεριά στο αίμα του, την ελπίδα στην καρδιά του και τα μάτια του, όσο κι αν είναι θολά από τον πόνο και την πίκρα, δεν χάνουν ποτέ την αποφασιστικότητά τους. Τούτος δω ο λαός γνωρίζει να παλεύει, να αγωνίζεται, να ξαναφτιάχνει απ’ τα ερείπια της ζωής του πολιτισμό. Να ξεφεύγει απ’ το σκοτάδι και να λούζεται στο φως. Τούτος δω ο λαός ξέρει να μάχεται, κι απ’ τα χαλάσματα να φτιάχνει αριστουργήματα. Αυτός είν’ ο Ελληνικός λαός!
Ένας λαός που προτίμησε να πεθάνει, παρά να τσακίσει την περηφάνεια του. Που, όταν οι υπόλοιποι «φωτισμένοι» λαοί  της Ευρώπης έκαναν «τουμπεκί» στη Γερμανική Ναζιστική λαίλαπα και ακολουθούσαν τακτικές κατευνασμού, εκείνος έτρεξε να πολεμήσει. Που, όταν τσάκιζε το σώμα του από τις κακουχίες στις πλαγιές της Πίνδου, δεν το έκανε επειδή σεβόταν υποκριτικά τον ηγέτη του, αλλά διότι καταλάβαινε τι θα πει να είσαι ελεύθερος, αφού η ίδια η Παιδεία του, το Είναι του, η Ιστορία του, η Παράδοσή του τού υποδείκνυαν την αξία αυτής της ελευθερίας, αυτού του Υπέρτατου Αγαθού.  Κι όταν ένας Τσώρτσιλ παραδεχόταν πως δεν πολεμούν οι Έλληνες ως ήρωες, αλλά οι ήρωες ως Έλληνες, το έκανε αντιλαμβανόμενος τη σπουδαιότητα του μικρού, αλλά τόσο γενναίου λαού, του Ελληνικού.
Ένας λαός που πέρασε πείνα, κατοχές, εξευτελισμούς κι όμως στάθηκε όρθιος! Πολέμησε αμέτρητους κι έγινε το φως της Ανθρωπότητας. Υποτάχθηκε, μα ποτέ δε τσάκισε! Σκλαβώθηκε, μα ποτέ δεν εξοντώθηκε! Ξεγελάστηκε, μα ποτέ δεν ξεπουλήθηκε! Λοιδωρήθηκε, εξαπατήθηκε, εξουθενώθηκε, αλλά η ψυχή του δε λύγισε! Υπήρξε το παράδειγμα, γέννησε ήρωες, έγινε το πρότυπο ζωής και πολιτισμού…
Υπήρξε το λίκνο του πολιτισμού, αποκαλώντας Έλληνες όχι μόνο αυτούς που είχαν το ίδιο αίμα, αλλά την ίδια παιδεία. Πρόσφερε τις ιδέες και τις αξίες του σ’ ολόκληρη την οικουμένη, αναμετρήθηκε με την ίδια την ομίχλη των αιώνων κι όμως ακόμη βαδίζει μέσα στην ανθρώπινη λεωφόρο. Σε πείσμα των εχθρών του, σε πείσμα των ίδιων των πνευματικών του παιδιών, η Ιστορία ακόμη δεν κατάφερε να σβήσει τα χνάρια του.
Συντάχθηκε με κείνους που σταυρώθηκαν για τριάντα αργύρια, χωρίς ποτέ να ξεπουλήσει τη δική του γη και ύδωρ. Υπήρξε κάποτε γεννήτορας βασιλιάδων που κυβέρνησαν με το φως του πολιτισμού, της χριστιανικής αγάπης και της γνώσης, όχι με το σκοτάδι της αμάθειας, της μισαλλοδοξίας και του βαρβαρισμού.
Κάθε ιστορική διαδρομή του σύγχρονου πολιτισμού έχει κι ένα χνάρι του. Κάθε φως του σύγχρονου κόσμου έχει και τη δική του απόχρωση. Κάθε φωνή της σύγχρονης ζωής έχει και μια δική του νότα. Κάθε πύργο που φτιάχνει σήμερα η ανθρωπότητα για να πλησιάσει το άπειρο, στέκεται πάνω στα δικά του σκαλιά, στα δικά του θεμέλια. Κάθε όραμα του σύγχρονου ανθρώπου γεννήθηκε με τη μαγιά των δικών του ονείρων.
Ο Περικλής, ο Λεωνίδας, ο Πλάτων, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης,  ο Κωνσταντίνος Δαβάκης είναι οι πρωταγωνιστές της ελπίδας του πολιτισμού. Είναι τα κεντρικά πρόσωπα του πίνακα της ζωής. Κάποιος Σόιμπλε, κάποια Μέρκελ, δεν είναι παρά οι ασήμαντες κουκίδες μιας, ακόμη πιο ασήμαντης, γωνιάς τούτου του πίνακα. Στο διάβα της ιστορίας, οι πρώτοι ήσαν οι γίγαντες που την περπάτησαν. Οι δεύτεροι είναι τα σκουλήκια που κανείς δε δίνει σημασία στην ύπαρξή τους. Οι πρώτοι ήσαν το μάνα εξ ουρανού, οι δεύτεροι τα μυρμήγκια που, επειδή μάζεψαν τα κομμάτια του, νομίζουν ότι τους ανήκει η δόξα των θεών που το έφτιαξαν.
Πού βρίσκεται αυτός ο λαός σήμερα; Πού ο Πολιτισμός του; Πού η δόξα του; Πού η φλόγα της Επανάστασης που κάποτε κυλούσε στο αίμα του; Πού η ορμή της Αντίστασής του; Στο μυαλό μου, έρχεται μια φράση από κείμενο του Χαλίλ Γκιμπράν: Να λυπάστε το έθνος που επαναστατεί μονάχα όταν βρίσκεται ο λαιμός του μεταξύ λίθου και ξίφους. Έχω την αίσθηση ότι ο λαιμός μας είναι ήδη εκεί. Κι όμως ακόμα τίποτε. Σαν πρόβατα που δεν ξέρουν το χαμό τους.
Κάποτε τα ΟΧΙ τα λέγαμε και τα εννοούσαμε πολλοί. Σήμερα είμαστε λίγοι. Όσοι, όμως στη ζωή μας ορίσαμε και φυλάμε Θερμοπύλες, όπως έλεγε ο ποιητής, πάντα λίγοι ήμαστε. Ήμαστε πάντοτε μικροί σε αριθμό, μα πάντοτε υψώναμε ανάστημα γιγάντων! Το έχει αποδείξει πολλάκις αυτό η ιστορία μας!
Ψηλά, λοιπόν το κεφάλι! Είμαστε ένας λαός που έχει περάσει πολλά, κι όμως επέζησε. Που όταν οι άλλοι έσκυβαν τον αυχένα τους από το φόβο, αυτός πολεμούσε σε πεδία μαχών δύσκολα και κατατρόπωνε ανίκητους. Που καταδιώχτηκε, περιφρονήθηκε, υποδουλώθηκε, αλλά ποτέ δεν επέτρεψε να εξευτελιστεί. Που υπερασπίστηκε τον τρόπο ζωής του, ακόμα κι όταν ήξερε πως θα πέθαινε γι’ αυτό. Που δεν υπέκυψε στις σειρήνες του εκφοβισμού, των απειλών, αλλά θυσιάστηκε για την ελευθερία τη δική του και των άλλων. Που έμαθε στον υπόλοιπο κόσμο – αυτόν, στον οποίο σήμερα ζουν κάποιοι... Σόιμπλε, Μέρκελ και τα τοιαύτα... συναφή υποκείμενα – τι θα πει να ζει κάποιος με αρχές, με πίστη σε ιδανικά και αξίες που εξυψώνουν τον άνθρωπο και τον οδηγούν στην πρόοδο και την ευημερία. Που όταν κάποιοι από τους δικούς του κι όταν οι ίδιοι οι ευεργετημένοι του τον πρόδωσαν, αυτός δεν έγινε ούτε εκδικητικός, ούτε ανάλγητος.
Ψηλά το κεφάλι! Έχουμε πολλά να διδάξουμε σ’ εκείνους που τώρα μας οικτίρουν και μας περιφρονούν. Έχουμε πολλά να τους διδάξουμε, με τη στάση μας, με τον τρόπο ζωής μας, με την αντίστασή μας, με τα ΟΧΙ μας, με την ίδια μας τη ζωή και τον πολιτισμό μας!
Ψηλά το κεφάλι! Διότι πολιτισμός δεν είναι μόνο η οικονομία, αλλά και η ηθική, το δίκαιο, η παιδεία. Σ’ αυτά ας επενδύσουμε!
Ψηλά το κεφάλι! Ο ανθρωπισμός δεν πρέπει να είναι ξένη λέξη στη χώρα που γεννήθηκε η φιλοξενία και η αρχοντιά. Αντίθετα σε όλους αυτούς που μας θέλουν υπό εμφύλια διαμάχη, οφείλουμε πρώτα απ’ όλα να ξαναμάθουμε να είμαστε αδελφωμένοι, μονιασμένοι και άνθρωποι που ζουν μαζί με άλλους ανθρώπους!
Ψηλά το κεφάλι! Η πρόοδος δεν ταυτίζεται με τα υλικά αγαθά, η ευημερία δεν ταυτίζεται με την οικονομική υποδούλωση, η προσωπική και κοινωνική επιτυχία δεν ταυτίζεται με παχιά πορτοφόλια!
Ψηλά το κεφάλι! Διότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε την Ελλάδα να διασύρεται, την ανθρωπότητα να ευτελίζεται, το πνεύμα να υποδουλώνεται στην ύλη!
Ψηλά το κεφάλι! Κι ας Επαναστατήσουμε! Άλλη μία φορά! Ας πολεμήσουμε! Άλλη μία φορά! Ας Αντισταθούμε! Άλλη μία φορά! Ας πούμε ΟΧΙ εκεί που πρέπει! Άλλη μία φορά! Διότι είμαστε Έλληνες, που πάει να πει: Ελεύθεροι Άνθρωποι!