Ουκρανοποίηση των Βαλκανίων ή Βαλκανική Άνοιξη;

Του Δημητρίου Τσαϊλά*

Η τρομοκρατική επίθεση στο Κουμάνοβο ολοένα και περισσότερο συνδέεται με την ιδέα της λεγόμενης «Μεγάλης Αλβανίας». Πολλοί αναλυτές φοβούνται την πιθανή επέκταση των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων και σε άλλες περιοχές των Σκοπίων. Σε αυτή
την «Μεγάλη Αλβανία», έχουν επίσης συμπεριληφθεί περιοχές του Μαυροβουνίου, της Σερβίας, του Κοσσόβου  και της Ελλάδας.
 Εκτιμάται ότι τα πρόσφατα γεγονότα στην ΠΓΔΜ δεν έχουν σχέση με έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, αλλά μάλλον με την πρόθεση να επεκταθεί η γραμμή της αντιπαράθεσης μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης στα Βαλκάνια. Μάλλον γίνεται προσπάθεια Ουκρανοποίησης των Βαλκανίων ή καλύτερα δημιουργία μιας Βαλκανικής Άνοιξης, σαν της Αραβικής.
Δεν είναι σαφές αν η προβοκάτσια οφείλεται στο ΝΑΤΟ και τη Δύση κατά κύριο λόγο ή δευτερευόντως στην Αλβανία, όμως φοβάμαι ότι με τον τρόπο που η Δύση προσεγγίζει τα Δυτικά Βαλκάνια προσομοιάζει με το πώς αντιμετωπίζει τις γεωπολιτικές προκλήσεις στη νότια Μεσόγειο, στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή.
Δηλαδή, θεωρείται ότι η με οποιονδήποτε τρόπο η εν δυνάμει σταθερότητα είναι υψίστης σημασίας και πλεονέκτημα για την πρόοδο και τη δημοκρατία. Ως αποτέλεσμα αυτού, υφίστανται σοβαροί κίνδυνοι και η ποθούμενη διεύρυνση της ΕΕ ευθυγραμμίζεται με ολοένα και πιο ανελεύθερα και αυταρχικά καθεστώτα και μπορεί να στιγματισθεί από αθέτηση εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των νέων μελών, καθώς και παρανόηση της ισχύος προς όφελος της σταθερότητας.
Έτσι, στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, μια νέα πρωτοβουλία της ΕΕ για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας διατρέχει τον κίνδυνο να θεωρηθεί από τους πολίτες πως η Ευρώπη συμμάχησε με την ασύδοτη πολιτική ελίτ. Αφού όταν θα δηλωθεί υποστήριξη σε υψηλό επίπεδο μιας διαδικασίας ή πρωτοβουλίας, αναμφίβολα θα θεωρηθεί ως επιτυχία, ανεξάρτητα από την πραγματικότητα.
Η ελπίδα για την αναζωογόνηση του αδιέξοδου διάλογου μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου δε διαφαίνεται  και οι πολιτικές που εφαρμόζονται από τις κυβερνήσεις τους είναι έξω από τις σκέψεις τις αξίες και τις δεσμεύσεις της ΕΕ.
Στην ΠΓΔΜ, η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Νικόλα Γκρουέφσκι έχει εμπλακεί σε ένα τεράστιο σκάνδαλο που σημαδεύτηκε από μια αιματηρή επιχείρηση εναντίον των αυτονομιστών.
Αν η ΕΕ επιθυμεί τη διεύρυνση με τους πολίτες αυτών των χωρών στους κόλπους της, θα πρέπει να επιδιώξει την υπεράσπιση των αξιών της, και να βρεθεί τρόπος ώστε να αναγκάσει αυτές τις κυβερνήσεις να λογοδοτήσουν όταν παραβιάζουν αυτές τις αξίες.
Ναι. Η ΕΕ αποδέχεται ότι έχει ένα όραμα για την περιοχή των Βαλκανίων. Τη διεύρυνση με την ενσωμάτωση όλων των χωρών σε μια ένωση δημοκρατιών που θα λειτουργούν σύμφωνα με την οικονομία της αγοράς.
Αλλά τα τελευταία χρόνια, η εμπιστοσύνη στην πολιτική της διεύρυνσης της ΕΕ, έχει μειωθεί παντού. Στα κράτη μέλη της ΕΕ, στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες, μεταξύ εκείνων που κυβερνούν, και μεταξύ των πολιτικών ηγετών της αντιπολίτευσης.
Ειδικά για την ΠΓΔΜ πριν από μια δεκαετία, η χώρα ήταν για τους ευρωπαίους και αμερικανούς πρότυπο στη διαδικασία της μεταρρύθμισης, αλλά σήμερα, υποφέρει από πολιτική παράλυση, κατεστραμμένη οικονομία, πόλωση, φόβο σύγκρουσης, και παντελή έλλειψη προοπτικής.
Επομένως, η ΕΕ πρέπει να καθορίσει σαφείς κόκκινες γραμμές σε οποιεσδήποτε αλυτρωτικές βλέψεις των Αλβανών και Σκοπιανών αλλά και σε βασικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ισχύουν για όλες τις χώρες. Τέτοια θέματα περιλαμβάνουν την παρακολούθηση από τις μυστικές υπηρεσίες, τη φυλάκιση ή την κακοποίηση των δημοσιογράφων, τις κραυγαλέες παρεμβάσεις στο δικαστικό σώμα.
Όταν αυτές οι γραμμές διασταυρώνονται, η ΕΕ δεν μπορεί να “ποιεί τη νήσσα” αλλά θα πρέπει να το φωνάζει δυνατά και καθαρά.

*Υποναύαρχος (εα) Δημήτριος Ν. Τσαϊλάς ΠΝ
Στρατιωτικός Αναλυτής

http://www.komistes.gr