Reuters: Η Ελλάδα θα τη “σκαπουλάρει”

Η Ελλάδα δεν πέρασε ακόμα την κρίσιμη φάση. Αλλά υπάρχει μια αξιόπιστη πορεία που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα ξανά στο φως του ήλιου. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ο οικονομικός αναλυτής του Reuters Hugo Dixon, έπειτα από μια εβδομάδα στην χώρα μας και σχολιάζει:
Παρά το γεγονός ότι η οικονομία θα είναι χάλια το 2013, το επόμενο έτος θα πρέπει να είναι καλύτερη. Αλλά οι προοπτικές είναι εύθραυστες: η  πολιτική κρίση θα μπορούσε ακόμα να δείξει την άσχημη πλευρά της, η φοροδιαφυγή είναι
διαδεδομένη και υπάρχει και ο κίνδυνος των εξωτερικών κλυδωνισμών.
Ας δούμε πρώτα τα καλά νέα. Η κυβέρνηση συνασπισμού του Αντώνη Σαμαρά τα πήγε πολύ καλά αφότου ήρθε στην εξουσία τον περασμένο Ιούνιο, μετά από μια περίοδο πολιτικού χάους, παρά το γεγονός ότι προωθεί εξαιρετικά αντιλαϊκά μέτρα. Η Νέα Δημοκρατία, το κεντροδεξιό κόμμα του Σαμαρά, έρχεται σώμα με σώμα στις δημοσκοπήσεις με τη ριζοσπαστική αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο Σαμαράς δεν έχει υποστεί την μειωμένη δημοτικότητα του Μαριάνο Ραχόι στην Ισπανία ή του Φρανσουά Ολάντ στη Γαλλία. Εξαιτίας της αποτελεσματικής κυβέρνησης Σαμαρά, σε μεγάλο βαθμό, η τρόικα ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα την τελευταία έκθεση προόδου της Ελλάδας. Έτσι, περισσότερα κεφάλαια διάσωσης, τα οποία μέχρι στιγμής συνολικά ανέρχονται στα 200 δις ευρώ, θα εκταμιευθούν.
Η περσινή χρονιά ήταν τραυματική, καθώς φάνηκε ότι η Ελλάδα μπορεί να εγκαταλείψει το ευρώ και η συνεχιζόμενη λιτότητα να προκαλέσει συρρίκνωση της οικονομίας κατά 5% επιπλέον φέτος, φτάνοντας την συνολική μείωση σε περίπου 25%. Η ανεργία πιθανότατα θα ανέλθει σε περίπου 30 τοις εκατό. Αυτά είναι ζοφερά στοιχεία. Φαίνεται όμως πως η Αθήνα βαδίζει προς την επίτευξη «πρωτογενούς ισοζυγίου» αυτό το έτος. Με άλλα λόγια, δεν θα έχει έλλειμμα του προϋπολογισμού πριν από τις πληρωμές τόκων. Αυτό σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν θα πρέπει να εφαρμόσει ένα νέο γύρο λιτότητας το επόμενο έτος, έτσι ώστε και η οικονομία δεν θα πάει κόντρα στον άνεμο.
Εν τω μεταξύ, χρησιμοποιούνται έως και 50 δις ευρώ μετρητά για την ανακεφαλαιοποίηση των βιώσιμων τραπεζών και το κλείσιμο των μη βιώσιμων. Τα χρήματα αυτά έχουν στόχο να καλύψουν την τρύπα που άφησαν οι απότομες απώλειες των κρατικών ομολόγων και η χιονοστιβάδα των κακών δανείων του ιδιωτικού τομέα. Είναι τραγικό το ότι αυτή η επιχείρηση δεν έγινε κατά την έναρξη της κρίσης, καθώς το τραπεζικό σύστημα- ζόμπι έχει επιδεινώσει την ύφεση. Αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Η εξάρτηση των τραπεζών από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας (ELA) από την Ελληνική κεντρική τράπεζα έχει επίσης μειωθεί. Είναι τώρα 22 δις ευρώ, κάτω από τη μέγιστη τιμή των περίπου 120 δις ευρώ. Το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών έχει πέσει, επιτρέποντάς τους θεωρητικά να περάσουν το όφελος στους πελάτες.
Άλλα 8,2 δις ευρώ από τα μετρητά της διάσωσης χρησιμοποιήθηκαν για να πληρώσουν τους λογαριασμούς της κυβέρνησης. Και πάλι, είναι τρομερό ότι αυτό δεν έγινε νωρίτερα. Η αποτυχία της Αθήνας να πληρώσει τους λογαριασμούς της έχει συνθλίψει πολλές επιχειρήσεις. Αλλά και πάλι, αν τα χρήματα που εκταμιεύθηκαν προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς, ο ιδιωτικός τομέας θα πάρει μια ανάσα.
Η προσπάθεια για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, κυρίως μέσω του πολύ χαμηλότερου κόστους εργασίας, έχει τελικά αποδώσει. Αυτό είναι πιο ορατό στον τομέα του τουρισμού, ο οποίος αντιπροσωπεύει το 17% του ΑΕΠ. Τα έσοδα αναμένεται να αυξηθούν 9-10% φέτος, σύμφωνα με τη βιομηχανία.
Εάν η Αθήνα παραμείνει σταθερή, υπάρχει επίσης μια καλή πιθανότητα η ευρωζώνη να ελαφρύνει κι άλλο το φορτίο του χρέους της, το οποίο ανέρχεται σε περίπου 160% του ΑΕΠ, μειώνοντας τα επιτόκια και επιμηκύνοντας τις προθεσμίες λήξης των επίσημων δανείων. Αυτό αναφέρεται ρητά στην τελευταία έκθεση της τρόικας. Η ελάφρυνση του χρέους θα επιτρέψει στην Αθήνα να αποφύγει περαιτέρω δημοσιονομική πίεση.
Ωστόσο, δεν είναι όλες οι προοπτικές ρόδινες. Κατ’ αρχήν, η πολιτική κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Ακόμη και αν ο κυβερνητικός συνασπισμός παραμείνει, οι εκλογές κατά πάσα πιθανότητα θα κηρυχθούν για τις αρχές του 2015 το αργότερο. Αυτό επειδή η Ελλάδα πρέπει να επιλέξει ένα νέο πρόεδρο και το σύνταγμα ορίζει ότι αν μια υπερ-πλειοψηφία βουλευτών δεν συμφωνήσει στον υποψήφιο – κάτι που φαίνεται πιθανό – θα πρέπει να κηρυχθούν εκλογές.
Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι ο Σαμαράς θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να κηρύξει εκλογές νωρίτερα, ειδικά αν νομίζει ότι μπορεί να κερδίσει. Αλλά ένα τέτοιο παιχνίδι μπορεί να αποτύχει. Εν τω μεταξύ, μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα τριβή με την τρόικα και στη μείωση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων.
Έτσι ο Σαμαράς δεν θα πρέπει να εφησυχάζει για τα οικονομικά της χώρας. Μπορεί η Αθήνα να πετυχαίνει τους στόχους του ελλείμματος, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή οι δαπάνες είναι κάτω από το στόχο. Τα έσοδα είναι επίσης κάτω από το στόχο, μια συνέπεια της συνεχιζόμενης επαρκούς αποτυχίας όσον αφορά την πάταξη της φοροδιαφυγής. Κάτι τέτοιο είναι ζωτικής σημασίας, αν μη τι άλλο για να μην αυξηθούν περαιτέρω οι φόροι στους έντιμους πολίτες.
Γενικότερα, ο Σαμαράς δεν φαίνεται να κάνει αρκετά για την καταπολέμηση των ολιγοπωλιακών πρακτικών – ίσως επειδή το κόμμα του είναι στενά συνδεδεμένο με κάποιους από τους ολιγάρχες της χώρας. Η τρόικα θα έπρεπε να κάνει σαφές ότι η απελευθέρωση των αγορών είναι απαραίτητη για την ανταγωνιστικότητα στην Ελλάδα και η πρόοδος στο μέτωπο αυτό θα αποτελέσει βασικό παράγοντα για το αν θα υπάρξει περεταίρω ελάφρυνση.
Τέλος, υπάρχει ο κίνδυνος των εξωτερικών κλυδωνισμών. Η Αθήνα έχει μέχρι στιγμής αποφύγει «τη σφαίρα» από την Κύπρο, αφού τα υποκαταστήματα των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα αποκόπηκαν από το κούρεμα των καταθέσεων στη Λευκωσία. Ακόμα κι έτσι, το εμπόριο με την Κύπρο θα πέσει κατακόρυφα και η εμπιστοσύνη των ελλήνων καταθετών έχει κάπως κλονιστεί. Ο πραγματικός κίνδυνος θα ήταν αν η κρίση στην Κύπρο χειροτερεύσει σε βαθμό που η Λευκωσία θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ. Τότε, η αλυσιδωτή αντίδραση στην Ελλάδα θα είναι δυσκολότερο να αποφευχθεί. Κατόπιν τούτων, οι προοπτικές για την Ελλάδα φαίνονται πολύ καλύτερες από ό,τι ήταν εδώ και χρόνια. Η χώρα θα τα καταφέρει κατά πάσα πιθανότητα.
reuters