Το φροϋδικό ολίσθημα του προέδρου

Του Στέφανου Κασιμάτη

Οτι ο πρόεδρος ο Βαγγέλης ο Βενιζέλος έχει ένα πρόβλημα με τον Γιάννη Στουρνάρα το έχουμε πια καταλάβει όλοι. Δεν μπορεί να τον χωνέψει με τίποτε· πώς να το κάνουμε; Κατ’ αρχάς, είναι το ζήτημα της διαφορετικής ταξικής (ας την πούμε έτσι) προέλευσης: άνθρωπος με κεντροαριστερές αντιλήψεις στην πολιτική, ο Στουρνάρας ήταν μεν στο ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν ήταν ποτέ του ΠΑΣΟΚ. Ουδέποτε ανήκε στην αριστοκρατία των Γιούνκερ της πασοκαρίας. Εξ ου και ήταν, είναι και θα μείνει πάντα ο Γιάννης Στουρνάρας, σκέτο· όχι ο Γιάννης ο Στουρνάρας. (Βεβαίως, ορισμένοι θα αντιτείνουν ότι και ο

σημερινός πρόεδρος επείσακτος είναι στο ΠΑΣΟΚ από τις Νέες Δυνάμεις –ή μήπως το ΚΟΔΗΣΟ;– το 1989. Πράγματι, με τον καιρό όμως και, κυρίως, χάρη στην αφοσίωσή του, έγινε γνησιότερος πασόκος και από τους Hochgeboren του ΠΑΣΟΚ. Ας μη μας διαφεύγει, εξάλλου, ότι δεν ήσαν λίγες οι οικογένειες των Γιούνκερ της Πρωσίας με ονόματα γαλλικά ή ακόμη και ιταλικά, ακριβώς επειδή προέρχονταν από φυγάδες Ουγενότους, στους οποίους οι βασιλείς της Πρωσίας είχαν προσφέρει γαίες στα ανατολικά για την εγκατάστασή τους...)

Υστερα, είναι το ζήτημα της επιστήμης. Τι σόι οικονομολόγος είναι αυτός ο Στουρνάρας στο κάτω κάτω; Ενας της Οξφόρδης και τίποτε παραπάνω· ενώ ο πρόεδρος έχει μελετήσει την οικονομική επιστήμη με τον καλύτερο δάσκαλο του κόσμου: τον ίδιο τον εαυτό του! Στρώθηκε μόνος του δύο χρόνια και έμαθε τα πάντα. Περιττεύουν οι μεσολαβητές όταν κάποιος θέλει να συνομιλήσει με το πνεύμα των μεγάλων της επιστήμης: βρίσκεται κατατεθειμένο στα έργα τους και όποιος θέλει το βρίσκει.

Επιπλέον, είναι και η ενοχλητική (και τόσο εμφανής!) οξυδέρκεια του Στουρνάρα. Πώς να νιώσεις ασφαλής και ήρεμος, πώς να συγκεντρωθείς με αυτόν απέναντί σου; Ενώ με τη Φώφη, την Τόνια, τον Κουκουλόπουλο και τον μικρό Ανδρουλάκη τριγύρω σου, αισθάνεσαι ότι ενσαρκώνεις τη σοφία των αιώνων – αίσθημα απαραίτητο ώστε να νιώσεις την απαραίτητη ασφάλεια για να μπορείς έπειτα να αποδώσεις το μέγιστο των δυνατοτήτων σου.

Εντούτοις, αυτό που δεν φανταζόμουν ποτέ είναι το τεράστιο μέγεθος του προβλήματος του Βενιζέλου με τον Στουρνάρα. Αποκαλύφθηκε, προχθές το απόγευμα, στις πρώτες πενήντα δύο λέξεις των δηλώσεων που έκανε, μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Οικονομικών. Προσέξτε, παρακαλώ: «Ο κ. Στουρνάρας είχε την καλοσύνη να με ενημερώσει για τις τελευταίες εξελίξεις στην Κύπρο. Η ενημέρωση, βεβαίως, ήταν περισσότερο –θα έλεγα– συμβολικού χαρακτήρα, γιατί όλες αυτές τις ημέρες είμαστε σε στενή επαφή και με τον πρωθυπουργό και με τον υπουργό Οικονομικών και με την ηγεσία, πολιτειακή και πολιτική, της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Τι μας λέει εδώ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ; Οτι η καλοσύνη του Στουρνάρα ήταν περιττή, γιατί ο ίδιος έχει πολύ καλύτερη ενημέρωση. Μα, τότε, αφού δεν την έχει ανάγκη, γιατί έκανε τον κόπο να πάει και έχασε τον χρόνο του; Επειδή, υποθέτω, η δική του καλοσύνη είναι ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη του Στουρνάρα. Ετσι λοιπόν, πήγε για να δώσει στον Στουρνάρα την ικανοποίηση το ίδιο βράδυ, προτού πλύνει τα δόντια του, κάνει την προσευχή του και πέσει να κάνει νανάκια του, να σημειώσει, λ.χ., στο ημερολόγιό του: «Ιστορική ημέρα, αγαπημένο μου ημερολόγιο. Είμαι τόσο, μα τόσο ευτυχισμένος! Σήμερα το μεσημέρι είδα τον Βενιζέλο από κοντά!». Ενας άλλος λόγος τον οποίο μπορώ να φαντασθώ είναι ότι τη συνάντηση του υπαγόρευσε η συνείδησή του ως δασκάλου: ο πρόεδρος ήθελε να διαπιστώσει αυτοπροσώπως την πρόοδο του διαδόχου του στο υπουργείο. Σκαμπάζει τίποτε αυτός ο Στουρνάρας ή είναι στούρνος, όπως λέγαμε παλιά;

Το εξόχως αποκαλυπτικό, πάντως, στο απόσπασμα των δηλώσεων Βενιζέλου, όπως παρατίθεται παραπάνω, είναι το φροϋδικό lapsus linguae. Η ενημέρωση από τον Στουρνάρα, λέει ο πρόεδρος, ήταν συμβολική, γιατί ούτως ή άλλως ενημερώνεται συνεχώς από τον υπουργό Οικονομικών. Συμβαίνει, όμως, ο Στουρνάρας να είναι ο υπουργός Οικονομικών. Πώς είναι δυνατόν να αγνοεί ο πρόεδρος την ταύτιση του συγκεκριμένου προσώπου με τη συγκεκριμένη ιδιότητα; Δεν την αγνοεί. Την απωθεί μάλλον, καθώς ακόμη δεν μπορεί να συμφιλιωθεί με την ιδέα. Αλλά η γλώσσα και το υποσυνείδητο προδίδουν ― πόσω μάλλον δε, όταν δεν έχεις συνηθίσει να ελέγχεις τη γλώσσα σου...