Η Ευρωζώνη κινδυνεύει να διαλυθεί όπως η Λατινική Ενωση

Της Ζέζας Ζήκου

Η ιστορία όσο και η θεωρία διδάσκουν πως οι νομισματικές ενώσεις κατέρρευσαν για ποικίλους λόγους. Ισχύει για τη Λατινική Νομισματική Ενωση, τη Συμμαχία της Στερλίνας και τη Ζώνη Δολαρίου. Γιατί να μην ισχύσει και για τη Ζώνη του Ευρώ; Είχαμε ανάγκη την Ευρωπαϊκή Ενωση ως θεσμό που γεννήθηκε όχι για να μας οδηγήσει στον οικονομικό παράδεισο, αλλά για να εμποδίσει μια άλλη κόλαση, έναν

πόλεμο, μια καταστροφή. Πράγματι, η κόλαση που ξεκίνησε πριν από έναν αιώνα, το 1914, και δεν σταμάτησε μέχρι να μετατραπεί η Ευρώπη σε ερείπια, το 1945, βρίσκεται πίσω μας. Ομως, μια άλλη κόλαση, οικονομική, ανάλογη με εκείνη που εκτυλίχθηκε την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου του 1929 στις ΗΠΑ, απειλεί με διάλυση τον θεσμό...

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Αλέκος Παπαδόπουλος έφερε ως παράδειγμα το ιστορικό προηγούμενο της διάλυσης της Λατινικής Νομισματικής Ενωσης, στην πολιτική παρέμβαση που έκανε στην παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Χριστοδουλάκη. Ο κ. Παπαδόπουλος προειδοποίησε ότι βιώνουμε παρόμοιες συνθήκες «κιβδηλοποίησης του νομίσματος» του τότε με το σήμερα. Ο σπουδαίος αυτός πολιτικός κατήγγειλε πως η χώρα βαδίζει τυφλά, χωρίς σχέδιο και η χρεοκοπία βαθαίνει, καθώς δύσκολα αναχαιτίζεται ο εκφυλισμός των υποσυστημάτων (υγεία, παιδεία, αυτοδιοίκηση κ.λπ.), που συγκροτούν το κράτος. Το τελευταίο διάστημα υπάρχει στη χώρα μια εισαγόμενη αισιοδοξία, η οποία αναπαράγεται από τους οπτιμιστές στην Ελλάδα. «Αυτό είναι μεγάλο ψεύδος», είπε.

Η Λατινική Νομισματική Ενωση ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 1863 με ταυτόχρονη κυκλοφορία χρυσών και αργυρών νομισμάτων του γαλλικού φράγκου (ίδιας αξίας και περιεκτικότητας) από τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ιταλία, την Ελβετία, και τον Οκτώβριο του 1868 εισήλθε ως 5ο μέλος η Ελλάδα. Η Ενωση διαλύθηκε το 1928. Ηδη η χώρα μας είχε προχωρήσει στη «κιβδηλοποίηση» του νομίσματος με υποτίμηση κατά 14,84 φορές, αλλοιώνοντας την περιεκτικότητα σε χρυσό και άργυρο του νομίσματος.

«Οικονομικές θεωρίες και κρίσεις», είναι ο τίτλος του τελευταίου βιβλίου του πρώην υπουργού Οικονομικών, καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκου Χριστοδουλάκη (εκδόσεις Κριτική). Η εξαιρετική ιδέα της επανεξέτασης των οικονομικών θεωριών μέσω της ιστορικής διαδρομής τους, ουσιαστικής σημασίας μετά την κρίση του 2008, ήταν η αφορμή. Η πρωτοτυπία του κ. Χριστοδουλάκη να προσεγγίσει τις βασικές οικονομικές θεωρίες διατυπώνοντας πρώτα τα μεγάλα ερωτήματα που ανέκυψαν μετά την κρίση, είναι ενδιαφέρουσα.

Για παράδειγμα: Με ποια οικονομική πολιτική η αρχαία Αθήνα απέφυγε τις κρίσεις σιτοδείας και ποια μέτρα εφάρμοσε ο Ιούλιος Καίσαρας για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά της Ρώμης; Γιατί ούτε η μία ούτε η άλλη δεν είχαν αναπτύξει τεχνολογία, ενώ υπήρχαν οι τεχνικές γνώσεις για πολλά προβλήματα; Γιατί το Βυζάντιο ήταν πολύ πιο προχωρημένο σε θέματα οικονομικής σκέψης από τη μεσαιωνική Δύση; Πώς ο λοιμός και η κλιματική αλλαγή του 14ου αιώνα αφύπνισαν τις κοινωνίες και το εμπόριο; Γιατί η Βιομηχανική Επανάσταση έγινε στην Αγγλία και όχι στη Γαλλία ή –πολύ περισσότερο– στην Κίνα, που την εποχή εκείνη είχε κάνει άφθονες τεχνικές ανακαλύψεις; Γιατί άργησαν τόσο οι κυβερνήσεις να κατανοήσουν την καπιταλιστική κρίση του 1929 και να αντιδράσουν σωστά; Γιατί οι οικονομίες του υπαρκτού σοσιαλισμού δεν μπόρεσαν να βρουν την ισορροπία παραγωγής και ζήτησης και κατέρρευσαν το 1989; Ακόμα πιο σημαντικό, πώς οι περίτεχνες οικονομικές θεωρίες του 20ού αιώνα δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την πρόσφατη διεθνή κατάρρευση και την κρίση χρέους της Ευρωζώνης; Διαβάστε το!