Το τέλος που του αξίζει

Tου Στεφάνου Κασιμάτη

Ο σάλος που προκάλεσε στην αρχή η υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ δείχνει να έχει κάπως κοπάσει στο ΠΑΣΟΚ. Αλλά η νηνεμία είναι παραπλανητική, με βεβαιώνουν σοβαροί άνθρωποι. (Ναι, υπάρχουν και από αυτούς στο ΠΑΣΟΚ, μην σας κάνει εντύπωση). Την επιφανειακή ηρεμία, υποστηρίζουν, επιβάλλει η κρισιμότητα των περιστάσεων και η ανάγκη να μην απειληθεί η ούτως ή άλλως εύθραυστη

κυβερνητική σταθερότητα. Κάτω από τα προσχήματα, όμως, τα πνεύματα είναι οξυμένα και, ιδίως, μεταξύ των βουλευτών. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος τον λόγο: επειδή είναι αυτοί που δέχονται την αηδία και την αγανάκτηση των πολιτών για τους χειρισμούς του Ευάγγελου του Βενιζέλου στο συγκεκριμένο ζήτημα. Υπό άλλες συνθήκες, αν δηλαδή το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν αναγκαίος κυβερνητικός εταίρος, ο Β. ο Βενιζέλος θα είχε τελειώσει και τυπικά.

Αλλά και πάλι, ίσως να μην είναι έτσι. Γιατί κάποιος πρέπει να υπάρχει πίσω, για να κλείσει την πόρτα όταν θα έχει φύγει και ο τελευταίος: κάποιος να παίξει τον ρόλο του Ζίγδη στο ΠΑΣΟΚ, με άλλα λόγια. Και, ειλικρινά, εκτός του Βαγγέλη του Βενιζέλου, που ακόμη λειτουργεί με την κεκτημένη ταχύτητα του παρελθόντος (σαν καρτούν που συνεχίζει να τρέχει στον αέρα ακόμη και όταν έχει περάσει το χείλος του γκρεμού...), δεν βλέπω ποιος άλλος θα δεχόταν να καθίσει στη θέση του.

Οσοι τρέφουν φιλοδοξίες και προσβλέπουν στη συμμετοχή τους σε ένα νέο και βιώσιμο σχήμα της Κεντροαριστεράς, που αργά ή γρήγορα θα προκύψει στο μέλλον, είτε έχουν ήδη φύγει από το ΠΑΣΟΚ είτε ετοιμάζονται να το κάνουν. Φυσικό εκ μέρους τους, διότι το brand name «ΠΑΣΟΚ», δηλαδή η εμπορική επωνυμία του (και, εδώ, η ειρωνεία δεν είναι σκόπιμη, είναι αναπόφευκτη...) έχει ξοφλήσει. Από την εκλογική νίκη του 2009 και ύστερα, το ΠΑΣΟΚ απέτυχε και να συγκρατήσει την πτώση του βιοτικού επιπέδου των ασθενέστερων στρωμάτων, στα οποία παραδοσιακά στηριζόταν, αλλά και να προωθήσει τις απαραίτητες -για να έχει μέλλον η χώρα- μεταρρυθμίσεις. Αποξένωσε, έτσι, και τους λεγόμενους «μη προνομιούχους» και τους εκσυγχρονιστές. Ουσιαστικά, το ΠΑΣΟΚ έχει τελειώσει μαζί με την εποχή του.

Μου έλεγαν, φερ’ ειπείν, ότι μόλις προ ημερών σε ημερίδα στην Ηλεία, με θέμα την πολυθρύλητη «επανασύσταση» του ΠΑΣΟΚ, οι εννέα ομιλητές είχαν να αντιμετωπίσουν τον εφιάλτη του ακροατηρίου των έξι προσώπων. Τόσοι είχαν μαζευτεί όλοι κι όλοι, οι περισσότεροι δε ήταν της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και είχαν ήδη κάποια σχέση με το ΠΑΣΟΚ. Αν ήσαν εκατό, έστω γεμάτοι θυμό, παράπονα και ερωτήσεις, το εγχείρημα θα είχε άξιζε τον κόπο παρά τις δυσκολίες του. Αλλά με έξι απελπισμένους, για τους οποίους αμφιβάλλω αν είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν εκείνη την ώρα, τι νόημα έχει; «Ο καθένας έχει το τέλος που του αξίζει». Δεν συμμερίζομαι τον ντετερμινισμό του αποφθέγματος, καθώς αποκλείει τον ρόλο της θεάς Τύχης από τα πράγματα. Πάντως, με πληροφορούν ότι αυτή τη φράση χρησιμοποιεί ο Κώστας ο Λαλιώτης, εμβληματική φυσιογνωμία της ηρωικής εποχής του ΠΑΣΟΚ, αναφερόμενος στην ηγεσία Βενιζέλου. Αν ισχύει, ισχύει και για το ίδιο το ΠΑΣΟΚ...