Προκλήσεις για τη Σύνοδο Κορυφής στη Μάλτα

του Δημήτρη Τσαϊλά, Υποναυάρχου ε.α.

Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος όπου έγιναν οι σκληρότερες συγκρούσεις, και χρειάστηκαν αιώνες για να μάθουμε ότι η ειρήνη που χτίστηκε πάνω στα θεμέλια της οικονομικής συνεργασίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου είναι η μόνη επιλογή για την ευημερία.
Παρόλα αυτά σήμερα βλέπουμε ανέγερση νέων τειχών στα σύνορα των κρατών. Αυτή η πράξη
αγνοεί μόνο την πηγή του προβλήματος, αναγκάζοντας τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν δικές τους λύσεις. Αυτό τελικά θα στείλει την Ευρώπη πολλά βήματα προς τα πίσω.
Βιώνουμε μια αυξανόμενη υποστήριξη των ακροδεξιών αλλά και ακροαριστερών πολιτικών κινημάτων, που συχνά πυροδοτούνται από αντι-μεταναστευτικά και ρατσιστικά αισθήματα. Με κοντόφθαλμες λαϊκιστικές πολιτικές που εκμεταλλεύονται τους φόβους των απλών ανθρώπων και θα μας οδηγήσουν, πίσω στη δεκαετία του 1930.
Η μεταναστευτική κρίση έχει αναβιώσει όλα τα παλιά στερεότυπα της Ανατολικής Ευρώπης με συναισθήματα οπισθοδρόμησης και ξενοφοβίας. Το σπουδαίο επίτευγμα της διεύρυνσης της ΕΕ προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη κινδυνεύει να υπονομευθεί από αυτή την κρίση.
Η πρόσφατη στρατιωτική κλιμάκωση στη Συρία καταδεικνύει περίτρανα για ακόμη μια φορά την ανάγκη για την περαιτέρω προσαρμογή σε μια μεταβαλλόμενη πραγματικότητα της ασφάλειας εντός και γύρω από την Ευρώπη. Δείχνει ότι πρέπει να προχωρήσουμε ενωμένοι με γρηγορότερα βήματα, και να βελτιώσουμε την ετοιμότητα και την αποφασιστικότητά μας για ανταπόκριση σε τυχόν κτύπημα και εντάσεις. Χρειαζόμαστε μια αξιόπιστη αποτροπή που να στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς κάθε δυνητικό εισβολέα. Χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για τα χρονίζοντα προβλήματα. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχουμε πολύ αργά αντανακλαστικά για να αναγνωρίσουμε πόσο πολύ έχει αλλάξει η κατάσταση.
Τι θα επακολουθήσει; Κανείς δεν γνωρίζει. Αυτό που σίγουρα όλοι γνωρίζουν είναι ότι έχουμε να χάσουμε, όλοι και πολλά, από μια πιθανή κατάρρευση της δημοκρατικής διεθνούς τάξης.
Η προσφυγική κρίση είναι πλέον σίγουρο ότι θα αλλάξει πολλές καταστάσεις στην Ευρώπη, και τα επόμενα χρόνια θα ζήσουμε μια νέα ΕΕ. Είναι πλέον σαφές ότι τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν μπορούν να λειτουργήσουν όπως γνωρίζαμε, χωρίς μια κοινή μεταναστευτική πολιτική καθώς επίσης και χωρίς την κοινή ευθύνη ελέγχων και εγγύησης της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων με έμφαση τα θαλάσσια σύνορα.
Οι συγκρούσεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο επηρεάζουν άμεσα όχι μόνο τη δική μας κοινωνία λόγω γειτνίασης, αλλά όλες τις ευρωπαϊκές. Οι συγκρούσεις στη Συρία έχουν πυροδοτήσει ένα φαινόμενο ντόμινο με συγκρούσεις, με πρόσφυγες, και μαζική μετακίνηση ανθρώπων που επιδιώκουν να αποφύγουν τη βία και έρχονται στην Ευρώπη από την Τουρκία. Αυτό, αλλάζει το τοπίο των ευρωπαϊκών δημοκρατιών.
Οι ηγέτες της Ευρώπης, μέχρι τώρα έχουν αναλωθεί σε συζητήσεις φέρνοντας στο προσκήνιο τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, και την ευθραυστότητα της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ, με αποτέλεσμα να απαξιώσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των εταίρων που καταρρέει. Είναι σημαντικό στην σύνοδο κορυφής στη της Μάλτας, να βρούνε μια ανανεωμένη πολιτική που να επικεντρώνεται στην εξεύρεση κατάλληλης εξωτερικής πολιτικής δίνοντας απαντήσεις στις αιτίες της κρίσης.