BBC: Μπορεί η Ευρώπη να χάσει την Ελλάδα εξαιτίας της Ρωσίας;

Διονύσης Μαρίνος

Τείνει να αποκτήσει το χαρακτήρα ενός μύθου που μένει μόνο να επιβεβαιωθεί στην πραγματικότητα. Μπορεί η Ελλάδα να μην έχει κάνει βήμα από την ευρωπαϊκή θέση της, ωστόσο ολοένα και περισσότερο πληθαίνουν τα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για
υπόγειο φλερτ της Ελλάδας με τη Ρωσία.
Το BBC ανακινεί το θέμα με ένα ερώτημα που -ουσιαστικά- δεν μπορεί να απαντηθεί αυτή τη στιγμή: Μπορεί η Ευρώπη να χάσει την Ελλάδα για τη Ρωσία;
Στο σχετικό άρθρο δεν υπάρχουν κατηγορηματικές θέσεις, μόνο μια καταγραφή της αβέβαιης προσέγγισης των δύο χωρών, ειδικά τώρα που η ελληνική κυβέρνηση δέχεται έντονη πίεση από την πλευρά της Ευρωζώνης και ιδιαιτέρως της Γερμανίας. «Η εμβάθυνση των δεσμών της νέας ελληνικής κυβέρνησης με τη Ρωσία έχει σημάνει τον κώδωνα του κινδύνου σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ενώ η Ελλάδα μπορεί να χρησιμοποιήσει τη Ρωσία ως διαπραγματευτικό χαρτί, κάποιοι φοβούνται πως κινείται μακριά από τη Δύση, με κατεύθυνση έναν καλοκάγαθο σύμμαχο, δυνητικό επενδυτή και πιστωτή. Η Ευρώπη δεν είναι ευχαριστημένη, αλλά πρέπει να ανησυχεί;», διερωτάται αρχικά ο αρθρογράφος του BBC.
Το κρυμμένο μυστικό
Τον Μάιο ο Αλέξης Τσίπρας μαζί με κάποια μέλη του υπουργικού συμβουλίου θα μεταβεί σςτη Μόσχα και θα φιλοξενηθεί από τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Στην αποστολή θα βρίσκεται και ο Πάνος Καμμένος και οι αναλυτές σημειώνουν τη χρονική στιγμή που θα συμβεί αυτή η συνάντηση. Το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας ολοκληρώνεται στο τέλος του Ιουνίου και το χειρότερα κρυμμένο μυστικό ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Αθήνα είναι ότι θα χρειαστεί και τρίτο δάνειο για να κρατηθεί εν ζωή. Επισήμως η Ελλάδα δεν αναζητεί εναλλακτική χρηματοδότηση, αλλά ένα δάνειο από τη Ρωσία ή από την Κίνα, θα μπορούσε να είναι μια προτιμητέα εναλλακτική ή συμπλήρωση σε οποιοδήποτε δάνειο προσφέρει η Ευρωζώνη που θα συμπεριλαμβάνει αντιδημοφιλή μέτρα και μεταρρυθμίσεις.
Η ατζέντα
Τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει η ατζέντα σε μια υποτιθέμενη συνεργασία Μόσχας-Αθήνας; Το BBC αναφέρει πως η Ελλάδα ενδιαφέρεται για φθηνό αέριο και θα μπορούσε να προσφέρει επενδυτικές ευκαιρίες και καλύτερη πρόσβαση στην τουριστική βιομηχανία. Από την άλλη, η Μόσχα θα έβλεπε στο πρόσωπο της Ελλάδας τη χώρα που θα έθετε βέτο για τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί εσχάτως από την ΕΕ.

Οι πρώτες κινήσεις

Το άρθρο σημειώνει πως από τα πρώτα 24ωρα που ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την εξουσία φάνηκε καθαρά πως κοιτάζει με νόημα προς τη Ρωσία. Η πρώτη επίσημη επίσκεψη που δέχθηκε ο Αλέξης Τσίπρας ως πρωθυπουργός ήταν από τον Ρώσο πρέσβη στην Ελλάδα, ενώ ο Νίκος Κοτζιάς, λίγες ημέρες αργότερα, έδειξε αντίθετος με τις κυρώσεις στη Ρωσία. Και μπορεί οι Τσίπρας και Κοτζιάς να προέρχονται από το ΚΚΕ, ωστόσο ο Καμμένος που δεν ανήκει σε αυτόν το χώρο, διατηρεί με τη σειρά του καλές σχέσεις με Ρώσους αξιωματούχους.
«Η ρωσική κάρτα»
Ο Μάνος Καραγιάννης, καθηγητής του King's College στο Λονδίνο και ειδικός σε θέματα ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, αναφέρει: «Πιστεύω πως η ελληνική κυβέρνηση παίζει με τη ''ρωσική κάρτα'' έτσι ώστε να κερδίσει καλύτερη θέση στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις με την Ευρωζώνη. Είναι πολύ δύσκολο για την Ελλάδα να απομακρυνθεί από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ». Κάτι που σημαίνει πως ανώριμο ακόμη να περιμένει κανείς από τη νέα ελληνική κυβέρνηση να σπάσει το πλαίσιο στο οποίο κινείται και το οποίο έχει τεθεί από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος το 1976 είχε αποφανθεί πως «ανήκομεν εις την Δύσιν».
Ο βασικός πυλώνας
Πάντως, όπως σημειώνει το άρθρο, ο βασικός πυλώνας της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έχει κλονιστεί από τη βαθιά δυσαρέσκεια που προκάλεσε η οικονομική κρίση η οποία τρέχει για έκτο χρόνο και έχει κοστίσει οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα πολλοί Έλληνες να νιώθουν πως το υπερήφανο έθνος τους έχασε την αξιοπρέπειά του. Υπό αυτή την έννοια υπάρχουν κάποιοι που δεν βλέπουν την προσέγγιση προς τη Μόσχα ως μια φευγαλέα σύγκλιση συμφερόντων, αλλά θεωρούν πως είναι μια αδήριτη ανάγκη. Κατά τον αμφιλεγόμενο Σάμουελ Χάντινγκτον, η Ελλάδα ανήκει ξεκάθαρα στην ρωσική Ορθοδοξία και μπορεί αυτή η άποψη να είναι ευρέως αποδεκτή από τους Έλληνες, ωστόσο αρκετοί μελετητές την απορρίπτουν. Μια παγκόσμια έρευνα του Pew Research Center, το Σεπτέμβριο του 2013, διαπιστώθηκε ότι το 63% των Ελλήνων έχει ευνοϊκές απόψεις σχετικά με τη Ρωσία, ενώ μόνο το 23% των Ελλήνων είχαν θετική άποψη για την ΕΕ το περασμένο φθινόπωρο, στην τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου.

Η διπλωματία των αγωγών

Η προσέγγιση των προηγούμενων κυβερνήσεων με τη Μόσχα δεν είναι αμελητέα. Το άρθρο σημειώνει την περίπτωση του Κώστα Καραμανλή που κατά τη θητεία του ως πρωθυπουργός (2004-2009), είχε κάνει λόγια για τη «διπλωματία των αγωγών», προσβλέποντας η Ελλάδα να γίνει η πύλη του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Ήταν μια πολιτική που εξόργισε τους δυτικούς συμμάχους. Και συνεχίζει το άρθρο: «Αφού ο Καραμανλής έχασε τις εκλογές του 2009, προέκυψε ένα σοβαρό θέμα. Η FSB, η υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσίας, προειδοποίησε την ΕΥΠ αντίστοιχο ελληνικό, ΕΥΠ ότι υπήρχε σχέδιο δολοφονίας του Καραμανλή λόγω των θέσεών τους για την ενεργειακή συμμαχία με τη Ρωσία».
Η Ευρώπη ανησυχεί
Το σίγουρο είναι ότι η Ευρώπη ανησυχεί και αυτό φαίνεται από διάφορα δημοσιεύματα στο γερμανικό Τύπο με προεξάρχουσα την Bild που διερωτάται αν πρέπει να φοβούνται οι Γερμανοί την Ελλάδα ή τη Ρωσία. Από την άλλη, όμως, ο υφυπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κούτρας λέει στο BBC: «Δεν υπάρχει θέμα ανησυχίας. Το να κάνεις εξωτερική πολιτική που έχει πολλαπλές διαστάσεις δεν είναι απαγορευμένο, ούτε είναι έγκλημα ή αμαρτία». Πάντως, οι αρνητές λένε πως η Μόσχα δεν βοήθησε την Κύπρο όταν εκείνη ζητούσε απεγνωσμένα βοήθεια.
iefimerida