Η σοβαρότητα προϋπόθεση της σταθερότητας

Στέφανος Κασιμάτης

Παρά το (κατ’ εμέ τουλάχιστον, ανεξήγητο) ενδιαφέρον των δημοσιογράφων για το μενού σε ένα πολιτικό γεύμα, τίποτε δεν μάθαμε για το τι έφαγαν ο νυν και ο τέως αρχηγός της Ν.Δ. στο περίφημο γεύμα τους στον «Μύλο» του Χίλτον. Πολύ φυσικό. Διότι ο σκοπός του γεύματος δεν ήταν να φάνε αυτοί, αλλά να τους δούμε εμείς. Παλαιόθεν φίλοι, με κοινή προέλευση από την ιστορική Δεξιά και όχι τη φιλελεύθερη πτέρυγά της, επίσης με κοινή δυσανεξία προς την αστική παράδοση είτε παραταξιακή είτε οικογενειακή. Πέρασαν καλά οι δυο τους, δεν αμφιβάλλω. Ωστόσο, ακόμη και να υποθέσουμε ότι
βαρέθηκαν όσο δεν πάει άλλο στη συνάντησή τους και είπαν ελάχιστα, εντελώς τυπικά και βγαλμένα με το ζόρι, ακόμη και αν πέρασαν την ώρα τους λέγοντας κρυάδες και χοντροκομμένα αστεία εφηβικού τύπου, από την ώρα που η συνάντηση έγινε για το θεαθήναι, το γεγονός έχει τη σημασία του.
Και τη σημασία αυτή την έδωσαν οι δημοσιογράφοι. Αυτοί, βασιζόμενοι σε ένα ιδιότυπο μείγμα πληροφόρησης (ελάχιστης έως ανύπαρκτης), πείρας σχετικά με τη λειτουργία των μηχανισμών και, φυσικά, δημιουργικής φαντασίας (κατά τον μέγιστο βαθμό), έδωσαν στη συνάντηση Σαμαρά και Καραμανλή τον χαρακτήρα συμβολικής κίνησης για τη συσπείρωση των προερχομένων από την ευρύτερη Δεξιά ψήφων στη Βουλή, ενόψει προεδρικής εκλογής. Προσοχή: αυτό δεν σημαίνει ότι ο πρώην πρωθυπουργός θα αρχίσει να τρέχει για να μαζέψει ψήφους. Ο Γεώργιος Βλάχος, βουλευτής Αττικής (δηλ. και Ραφήνας), ο οποίος κατά μια ειρωνική ιδιοτροπία της Ιστορίας θεωρείται έγκυρος ερμηνευτής των μύχιων σκέψεων του Κώστα Καραμανλή (της γνωστής οικογενείας), το ξεκαθάρισε με μία δήλωση η οποία αποτελεί υπόδειγμα του τεχνάσματος που ονομάζεται στη ρητορική «σχήμα λιτότητος». Είπε, συγκεκριμένα, ότι δεν νομίζει πως ο Καραμανλής θα μπορούσε να επιδοθεί στο «κυνήγι ψήφων». Πολύ σωστά. Διότι το κυνήγι προϋποθέτει τρέξιμο, το τρέξιμο προϋποθέτει περπάτημα, το περπάτημα προϋποθέτει να σηκωθείς από την πολυθρόνα κ.ο.κ.

Αλλά και αν υποθέταμε ότι ο πρώην πρωθυπουργός ήταν ως άνθρωπος πολύ πιο δραστήριος και ενεργητικός, το κυνήγι ψήφων για Πρόεδρο δεν θα είχε και πολύ νόημα. Ψήφους για ποιον; Για τον οποιονδήποτε; Ας πούμε, ακόμη και για τον Χρήστο Σαρτζετάκη, που λέει ο λόγος, αν αυτό εξασφάλιζε ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει το υπόλοιπο της θητείας της; Προσωπικώς, δεν νομίζω να αξίζει τον κόπο.
Κακώς -κάκιστα!- η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας έχει συνδεθεί με τη διάλυση της Βουλής. Είτε μας αρέσει είτε όχι όμως, αυτή είναι η πραγματικότητα και με τους όρους της πρέπει να δράσουμε. Στη δική μας πολιτική κουλτούρα, όπου η λεγόμενη «δομική αντιπολίτευση» θεωρείται αρετή και όχι παλαβομάρα, ο δε λαϊκισμός είναι η κρατούσα ιδεολογία, η συγκεκριμένη σύνδεση αποβαίνει εις βάρος της ποιότητας του θεσμού. Διότι, δείτε μας τώρα: προκειμένου να διασφαλισθεί η πολιτική σταθερότητα, είμαστε έτοιμοι να ευτελίσουμε περαιτέρω τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, τοποθετώντας στον θώκο ακόμη έναν οποιονδήποτε βολικό κυριούλη, αρκούντως αποτυχημένο ώστε να μην τον ζηλεύουμε και όσο πρέπει ανακατεμένο με το σύστημα ώστε να μην τον φοβόμαστε.
Είναι αμφίβολο αν η κυβέρνηση θα περάσει το εμπόδιο της προεδρικής εκλογής. Αλλά δεν είναι αδύνατον, εφόσον καταλάβει ότι ο τρόπος να το περάσει δεν είναι να προβάλλει την ανάγκη της πολιτικής σταθερότητας πάση θυσία, έστω και με το τίμημα της εκλογής ενός γελοίου προσώπου στη θέση του αρχηγού του κράτους. Δεν είπε κανείς ότι είναι εύκολο, αλλά ο στόχος της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι διττός: και την ποιότητα του θεσμού να ενισχύσει (διά της επιλογής του κατάλληλου προσώπου) και τη διατήρηση της σταθερότητας. Η υγεία των θεσμών εγγυάται την πολιτική σταθερότητα. Μπορεί οι εξουσίες του Προέδρου να είναι σχεδόν ανύπαρκτες, αλλά ο συμβολικός χαρακτήρας του αξιώματος είναι αντιληπτός και αποδεκτός από την κοινωνία. Η σοβαρότητα του προσώπου που θα προταθεί για τη θέση είναι παράγων ικανός να φέρει τη διαφορά. Το βλέπουμε στην επικαιρότητα: παρά τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο περιπτώσεων, κοιτάξτε, λ.χ., πόσο μεγάλη διαφορά κάνει για το Καποδιστριακό το γεγονός ότι ο Φορτσάκης είναι σοβαρός άνθρωπος.