Η Συνέπεια του Βερολίνου στη Διάσωση της Ελλάδας

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, μπορεί να άνοιξε το κουτί της Πανδώρας με τη δήλωσή του ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί ένα τρίτο πρόγραμμα διάσωσης τον επόμενο χρόνο. Ωστόσο, η περισσότερη αναταραχή εντοπίζεται μεταξύ των πολιτικών της αντιπολίτευσης στην προεκλογική εκστρατεία της Γερμανίας. Οι υπόλοιποι γνωρίζουν ότι τα λόγια του κ. Σόιμπλε δεν διαφέρουν παρά μόνο οριακά από τις προηγούμενες δηλώσεις της πολιτικής, και είναι απόλυτα συνεπή με αυτές. Ωστόσο, το γεγονός ότι δεν συνεπάγονται

αλλαγή πολιτικής, δεν σημαίνει ότι είναι και  ασήμαντα.

Από την ψηφοφορία της Bundestag για το δεύτερο γύρο των ενισχύσεων για την Αθήνα, το Βερολίνο έχει δηλώσει ότι το ενδεχόμενο ενός τρίτου γύρου μπορεί να χρειαστεί να εξεταστεί, χωρίς όμως να το διαλαλούν πολύ φωναχτά. Με δεδομένη την πολιτική απόφαση του περασμένου έτους για να παραμείνει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ, μια πιο συγκεκριμένη δέσμευση ήταν η λογική βελτίωση της υπάρχουσας πολιτικής που ήταν βέβαιο ότι θα έρθει αργά ή γρήγορα. Το δεύτερο, εξίσου σημαντικό μέρος της δήλωσης του κ. Σόιμπλε ήταν να υπογραμμίσει για άλλη μια φορά ότι η Γερμανία αντιτίθεται σε μια διαγραφή του χρέους της Ελλάδας προς τους επίσημους πιστωτές. Και αυτό είναι, επίσης, απόλυτα σύμφωνο με την ισχύουσα πολιτική.

Και τα δύο αυτά σημεία θα πρέπει να υποστηριχθούν από τους Σοσιαλδημοκράτες  της αντιπολίτευσης αν τυχόν αποτελούν μέλος της κυβέρνησης μετά τις εκλογές. Το SPD δεν θέλει να είναι το κόμμα που θα κόψει τη σανίδα σωτηρίας στην Ελλάδα, ούτε και να αποδεχθεί ρητά τις ζημίες από τα δάνεια που επέκτεινε η Γερμανία. Έτσι, ελάχιστα είναι αυτά που μπορεί να κάνει ο Πέερ Στάινμπρουκ, ο υποψήφιος του SPD για την καγκελαρία, για να χρησιμοποιήσει τις παρατηρήσεις του κ. Σόιμπλε, εκτός από το να τον κατηγορήσει για υποτίμηση των προβλημάτων με το πρόγραμμα προσαρμογής της Ελλάδας. Μάλιστα, ο κ. Σόιμπλε μπορεί απλά να έχει υπολογίσει ότι η κυβέρνηση έχει λιγότερα να χάσει πολιτικά από τις συζητήσεις περί τρίτης διάσωσης της Ελλάδας, παρά από τις κατηγορίες ότι η κυβέρνηση δεν είναι ειλικρινής με το γερμανικό λαό.

Πέρα από τις εγχώριες εκλογικές τακτικές, οι παρατηρήσεις –και η πολιτική συνέχεια που εκπροσωπούν- δείχνουν πολύ καλά το διπλωματικό παιχνίδι του Βερολίνου ως προς την Αθήνα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Για πρώτη φορά στα τελευταία τέσσερα χρόνια του οικονομικού της καθαρτηρίου, η Αθήνα μπορεί να αναφέρει ορισμένα θετικά στοιχεία. Μπορεί να καυχηθεί σχετικά με το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού μέχρι στιγμής φέτος και για ένα θετικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών από το Μάιο και μετά. Ενώ τα ελληνικά οικονομικά απέχουν πολύ από το να φτιαχτούν –και δεν πρόκειται να παραμείνουν βιώσιμα εωσότου η οικονομία επιστρέψει σε υγιή κατάσταση- σίγουρα θα ήταν ευπρόσδεκτο ένα μήνυμα από το Βερολίνο ότι οι Γερμανοί θα παραμείνουν στο πλευρό των Ελλήνων. Εφόσον, φυσικά, η δέσμευση αυτή συνεχίζει να εξισορροπείται από την άρνηση για συγχώρεση του χρέους, η οποία θα εξαφάνιζε μονομιάς οποιαδήποτε πίεση για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα. 

Επιπλέον, οι παρατηρήσεις του κ. Σόιμπλε μπορεί να χρησιμεύσουν ως ανταπάντηση στην όλο και πιο έντονη δυσαρέσκεια του ΔΝΤ με το ελληνικό πρόγραμμα. Το ταμείο δημοσίευσε πρόσφατα τις εκτιμήσεις του, ότι θα χρειαστεί να καλυφθεί ένα νέο χρηματοδοτικό κενό για την Αθήνα μέσα στα επόμενα χρόνια, και ότι μέρος του χρέους θα πρέπει να συγχωρεθεί για την επίτευξη της βιωσιμότητας.

Καθώς το ΔΝΤ –όπως και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- είναι υποχρεωμένο να απορρίπτει τις διαγραφές χρέους, ο υπαινιγμός του ταμείου ήταν ότι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα πρέπει να επωμιστούν το βάρος. Η απάντηση του Βερολίνου είναι ξεκάθαρη: το επικείμενο χρηματοδοτικό κενό θα καλυφθεί με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο –γεγονός το οποίο απαλλάσσει επίσης το ταμείο από το να αναγκαστεί να εγκαταλείψει το πρόγραμμα σύμφωνα με τους δικούς του κανόνες. Ωστόσο, μια διαγραφή αποκλείεται από τον ταμία της Ευρώπης.

Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα; Σε γενικές γραμμές, είναι ένα καλό σημάδι. Η απόφαση της Γερμανίας να μην εγκαταλείψει το νότιο γείτονά της, έχει παραμείνει σταθερή -και θα συνεχιστεί και μετά τις εκλογές του επόμενου μήνα, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμά τους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα τοποθετηθούν ακόμη δυσκολότερες απαιτήσεις στην Αθήνα· και ότι οι ηγέτες της Ελλάδας θα χρειαστεί και πάλι να περπατήσουν σε αναμμένα κάρβουνα όταν τα νέα κεφάλαια καταστούν αναγκαία. Μπορούμε να αναμένουμε και αντισταθμιστικά κεφάλαια: τα χρήματα μπορεί να βρεθούν με εφευρετικούς τρόπους, ή το βάρος του χρέους ενδέχεται να ελαφρυνθεί μέσω παράτασης των προθεσμιών λήξης, και όχι μέσω ονομαστικών write-offs. Αυτό είναι σύμφωνο με τις πρακτικές του παρελθόντος -μια συνέπεια που, αν και ακατάστατη, βοηθάει σταδιακά στην υποχώρηση της απειλής διάλυσης του ευρώ.

http://www.sofokleous10.gr/