Η Ελλάδα που επιστρέφει

Του Στέφανου Κασιμάτη

Επισκεπτόμενος χθες τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με σκοπό να τον ενημερώσει για το πρόσφατο ταξίδι του στην Κίνα, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι «η Ελλάδα επιστρέφει δυναμικά». Εχω την εντύπωση ότι κάθε σοβαρός άνθρωπος που πρόσεξε τη συγκεκριμένη φράση πρέπει να έμεινε εμβρόντητος. Εξαρτάται, πρώτα απ’ όλα, ποια Ελλάδα εννοεί ο πρωθυπουργός. Αν εννοεί την Ελλάδα που πρέπει να ανασκουμπωθεί και να

σοβαρευτεί, να αλλάξει την κακή νοοτροπία της και να στρωθεί στη δουλειά, είναι ακόμη πολύ νωρίς να το προδικάσει κάποιος και μάλιστα με τέτοια κατηγορηματικότητα. Αν εννοεί την Ελλάδα της υπερβολής, της κομπορρημοσύνης, της μεγαλομανίας και του άτοπου ενθουσιασμού -δηλαδή, την Ελλαδάρα-, τότε ουαί και αλίμονο αν το τέρας «επιστρέφει δυναμικά»!

Η αισιοδοξία της κυβέρνησης είναι βάσιμη - επ’ αυτού δεν χωρεί αμφιβολία. Διακυβεύεται, όμως, η όποια ασφάλεια της προοπτικής της, αν θεωρήσουμε ότι αυτό ήταν, περάσαμε τον κάβο, ότι από εδώ και πέρα η ανάκαμψη είναι δεδομένη και αρχίσουμε να καλλιεργούμε και τις ανάλογες προσδοκίες στην κοινή γνώμη. Μέσα στα τελευταία τρία χρόνια, η Ελλάδα πράγματι πέτυχε σημαντικά πράγματα. Κατάφερε να μειώσει τα ελλείμματά της κατά εννέα ολόκληρες εκατοστιαίες μονάδες σε σχέση με το ΑΕΠ της. Κατάφερε να ανακτήσει το 80% της χαμένης ανταγωνιστικότητάς της. Κατάφερε να σταθεροποιήσει το τραπεζικό σύστημά της και να αποφύγει την κατάρρευσή του. Κατάφερε, τέλος, να κινήσει ξανά το ενδιαφέρον διεθνών επενδυτών.

Ειδικά, όμως, το τελευταίο δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως απόδειξη της αποδοχής τους ότι η Ελλάδα έχει οριστικά σωθεί. Να το πω μεταφορικά. Φαντασθείτε ότι οι γιατροί σε ένα νοσοκομείο έχουν ξεγράψει έναν ασθενή. Θεωρούν ότι, στην κατάσταση του, δεν υπάρχει περίπτωση να γλιτώσει τον θάνατο και, γι’ αυτό, παύουν να ασχολούνται ιδιαίτερα μαζί του - οι φροντίδες τους δεν έχουν χρησιμότητα. Περιέργως, όμως, ο οργανισμός του ασθενούς δεν υποκύπτει και ο ξεγραμμένος αρχίζει πάλι να παρουσιάζει κάποιες στοιχειώδεις αντιδράσεις. Τότε οι γιατροί επιστρέφουν πάλι γύρω του, από ενδιαφέρον ή, έστω, από απλή περιέργεια. Αυτό συμβαίνει τώρα με την Ελλάδα. Η επιτυχία της κυβέρνησης συνεργασίας των τριών, σε συνδυασμό με το ευρύτερο κλίμα στην Ευρώπη, που έχει αρχίσει σαφώς να βελτιώνεται από τον περασμένο Αύγουστο, μας επιτρέπουν και πάλι να ελπίζουμε -και μάλιστα βασίμως- ότι μπορούμε να ξανασταθούμε στα πόδια μας.

Ωστόσο, η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό εκεί όπου ώς τώρα έχει πετύχει, αλλά και να βελτιωθεί εκεί όπου έχει αποτύχει. Υπάρχουν, λ.χ., μεγάλα περιθώρια περαιτέρω περικοπής της σπατάλης σε τομείς όπως τα νοσοκομεία ή η τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και ακόμη μεγαλύτερα στον τομέα των διαρθρωτικών αλλαγών, όπως στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης. Αυτές οι αλλαγές, όμως, δεν έχουν επιχειρηθεί, επειδή απλούστατα οι αρμόδιοι υπουργοί δεν ενδιαφέρονται. Είναι κρίμα αν η προσπάθεια σταματήσει εδώ, διότι όλες οι θυσίες θα έχουν πάει χαμένες. Αν είναι να συνεχίσει και η ελπίδα της δυναμικής επιστροφής να γίνει κάτι περισσότερο από ρητορική μπαρούφα, η κυβέρνηση χρειάζεται περισσότερα στελέχη με διοικητικές ικανότητες και λιγότερους -μακάρι και καθόλου- παραδοσιακούς πολιτικάντηδες.