Δείγμα ευρωπαϊκού χαρακτήρα

Του Στέφανου Κασιμάτη

«Οι ευρωβουλευτές μας επελέγησαν (...) με κριτήριο τη δυνατότητα καλής εκπροσώπησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, χωρίς άλλου είδους επαφή με την εκλογική βάση», γράφει ο πρόεδρος ο Βαγγέλης ο Βενιζέλος στην επιστολή με την οποία αποδέχεται την παραίτηση της Μαριλένας της Κοππά. Συνεπώς, η φωνή τους στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή (ΚΠΕ) του κόμματος περιττεύει· αυτό υπονοείται στην αιτιολόγηση του αποκλεισμού τους από το συγκεκριμένο κομματικό όργανο, στο οποίο μέχρι τώρα μετείχαν ex officio. Ας μην είμαστε αχάριστοι· για τα ισχύοντα μέτρα στην πολιτική, αυτή είναι μια πολύ καθαρή εξήγηση: δεν έχετε ιδέα από ψηφοφόρους και ψηφοθηρία, είστε ένα είδος διορισμένων υπαλλήλων με διπλωματικά καθήκοντα, δεν σας

χρειαζόμαστε.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι, πράγματι, ένας ακόμη άχρηστος οργανισμός του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, με επιρροή δυσανάλογα μικρή εν σχέσει με το τεράστιο κόστος του. Στελεχώνεται, κατά κανόνα, με τα (ακριβοπληρωμένα) περιτρίμματα του κομματικού συστήματος κάθε χώρας–μέλους. Ενα χώρος πολιτικής εξορίας για κάποιους, μια πηγή αξιοζήλευτου εισοδήματος για άλλους. Είναι ένα «talking shop», όπως λένε οι Αγγλοι, δηλαδή ένας χώρος του οποίου η χρησιμότητα εξαντλείται κυρίως στη συζήτηση που γίνεται εκεί μέσα.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ένας ευρωβουλευτής –και μάλιστα ένας δραστήριος ευρωβουλευτής, ο οποίος παίρνει τον ρόλο του στα σοβαρά και τον αξιοποιεί στο έπακρο– είναι μια άχρηστη φωνή για την πολιτική ζωή. Ιδίως για μία χώρα σαν τη δική μας: ουσιαστικά απόμακρη και πολιτισμικά αποξενωμένη από το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, η οποία όμως την ίδια ώρα έχει τόσο μεγάλη ανάγκη στήριξης από τους εταίρους της στην Ενωση. Ιδιαίτερα, δε, για ένα κόμμα με τα χαρακτηριστικά του ΠΑΣΟΚ.

Ενα κόμμα, δηλαδή, το οποίο ανήγαγε σε ιδεολογία του και καμάρι του την αυτάρκεια του επαρχιωτισμού, τον εθνολαϊκισμό και τη δήθεν πονηριά της εκμετάλλευσης μιας Ευρώπης που υπάρχει κυρίως για να την αρμέγουμε. Γνωρίζω ότι υπάρχουν εξαιρέσεις και μάλιστα λαμπρές στην ΚΠΕ, πάω στοίχημα όμως ότι, για την πλειονότητα των μελών της, τα ελληνικά είναι η μόνη ξένη γλώσσα που καταλαβαίνουν και αυτό πάλι δεν είναι σίγουρο. (Μητρική τους έχουν, πάντως, την πασοκική.) Αυτάρκεις και αυτάρεσκοι μέσα στον μικρόκοσμο του ΠΑΣΟΚ, δήθεν αδιάφοροι –στην πραγματικότητα, φοβισμένοι– για ό,τι ευρωπαϊκό, για τους οποίους το εξωτερικό σημαίνει κυρίως ψώνια και ωραία εστιατόρια. Ποιος θα μεταφέρει σε αυτούς την πραγματική εικόνα για το τι απασχολεί τα ευρωπαϊκά κόμματα και πώς σκέπτονται; Ο Κουκουλόπουλος ή μήπως η Φώφη; Τι σημασία έχει όμως; Ο πρόεδρος ο Βενιζέλος γνωρίζει τα πάντα. (Ειδικά δε τα ευρωπαϊκά, τα παίζει στα δάχτυλα – και μάλιστα του ποδιού...)

Προφανώς, οι ευρωβουλευτές που αποκλείσθηκαν δεν ήσαν αρεστοί στον πρόεδρο. Ισως δεν πίεζαν επαρκώς το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (όπως λ.χ. έκανε η Συλβάνα η Ράπτη) για να προσκαλεί τον πρόεδρο σε συναντήσεις, όπου μετείχαν σοσιαλιστές αρχηγοί κυβερνήσεων και όχι απλώς αρχηγοί σοσιαλιστικών κομμάτων. Ομως, η ευκολία με την οποία παραγκωνίστηκαν έχει σημασία: αποκαλύπτει πόσο προσχηματικές είναι οι εξαγγελίες περί μετασχηματισμού του ΠΑΣΟΚ σε κόμμα της σύγχρονης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Ετσι εύκολα, επειδή το λες, αλλάζεις; Οταν ο Τζον Ανταμς πήγε στο Παρίσι το 1777 ως εκπρόσωπος του Κογκρέσου, συχνά βρέθηκε σε δύσκολη θέση λόγω της ανύπαρκτης καλλιτεχνικής κουλτούρας του. Αντιμέτωπος κάποτε με την κατάπληξη των Γάλλων συνδαιτυμόνων του για τη μηδαμινή μουσική παιδεία του, τους είπε: «Εγώ μελετώ τον πόλεμο και την πολιτική, ώστε ο γιος μου να μελετήσει τις επιστήμες και έτσι να μπορέσουν κάποτε τα εγγόνια του να ασχοληθούν με τη μουσική και την ποίηση». Η εξέλιξη πάντα χρειάζεται χρόνο, μα προπαντός χρειάζεται επίγνωση, θέληση και προσπάθεια. Τίποτε το ευρωπαϊκό δεν μπορεί να προέλθει από το ΠΑΣΟΚ των Κουκουλόπουλων.

Δικαιολογημένα, λοιπόν, παραιτήθηκε η Μαριλένα η Κοππά από τη θέση τής επικεφαλής των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Γιατί όμως δεν παραιτήθηκε και από την έδρα της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφού η παραίτηση από τον μηνιαίο μισθό των 12.000 ευρώ θα προσέδιδε ένα ηθικό κύρος στη χειρονομία της, το οποίο ουδείς θα διενοείτο να αμφισβητήσει; Αλλά, όπως είναι διατυπωμένο το ερώτημα, περιέχει την απάντησή του...