Ανάλυση της συμφωνίας για την Ελλάδα: Τα καλά, τα κακά και γκρίζα σημεία

H φράση του Ζ. Κ. Γιούνκερ περί «πολιτικής συμφωνίας» είναι η πλήρης αποτύπωση του τι έγινε στο Eurogroup και των όσων συμφωνήθηκαν για την Ελλάδα.

Πρόκειται ξεκάθαρα για έναν πολιτικό συμβιβασμό με πολλά θετικά και αρνητικά, με σκιές και με φανερή διάθεση των Αμερικανών και των Γερμανών να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις αλλά να μην «κατεβάσουν τα

παντελόνια τους», όπως λέει ο σοφός λαός.

Μια δεύτερη φράση, αυτή του Γ. Στουρνάρα αποτυπώνει και το ρόλο της Ελλάδας, τι πρέπει να κάνει από εδώ και πέρα και που παίζεται το παιχνίδι: «Η σημερινή απόφαση του Eurogroup και του ΔΝΤ είναι σημαντική διότι κρατά την Ελλάδα στο ευρώ, της δίνει σημαντική ευκαιρία να βγει από το φαύλο κύκλο της ύφεσης και της υπερχρέωσης και συμβάλει στη μείωση του χρέους της». Αυτά είπε ο υπουργός Οικονομικών και είναι αυτό ακριβώς που γράφαμε πριν μερικές εβδομάδες όταν αναφέραμε ότι η Ελλάδα πρέπει πάση θυσία να πάρει παράταση ζωής, να μείνει στο ευρώ σε μια Ευρώπη που δείχνει να διαλύεται και ταυτόχρονα να κάνει όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις προκειμένου να μπει σε σωστό δρόμο. Μεταρρυθμίσεις που έχουν να κάνουν με τη λειτουργία και τη δομή του κράτους και που θα της επιτρέψουν και πρωτογενή πλεονάσματα να έχει και να μειώσει την ανεργία και ανάπτυξη να φέρει.

Στη συμφωνία των Βρυξελλών υπάρχει μια πολύ σημαντική παράμετρος: Σε μια χρονική περίοδο όπου η ΕΕ κλυδωνίζεται, η Σύνοδος Κορυφής για τον προϋπολογισμό απέτυχε, η μία μετά την άλλη οι οικονομίες βρίσκονται με το ένα πόδι στον τάφο, η Ελλάδα εξασφαλίζει μια γερή ανάσα, αφενός για να συγκρατήσει το τραπεζικό της σύστημα και αφετέρου για να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Αυτά για τα περίπου 44 δις ευρώ καθώς υπάρχει κι ένα επίσης σημαντικό σημείο: Μας δίνεται η ευκαιρία, μέσω έμμεσου κουρέματος, να μειώσουμε το χρέος μας στο 110% του ΑΕΠ σε 10 χρόνια από τώρα υπό κάποιες προϋποθέσεις φυσικά που αποτελούν και τα γκρίζα σημεία της συμφωνίας. Διότι σε κάθε πολιτική συμφωνία υπάρχουν και οι λεπτομέρειες του διαβόλου. Άλλωστε, κανείς δε χαρίζει έτσι απλά χρήματα, απαιτεί κιόλας. Αν πηγαίναμε σε ένα κούρεμα που δε θα υπήρχαν όροι και προϋποθέσεις τότε θα λέγαμε ότι οι δανειστές είναι τρελοί κι εμείς θα βγαίναμε στην Ομόνοια για πανηγυρισμούς

Τέλος, η συμφωνία έχει μια πολύ σημαντική παράμετρο. Ανοίγει το δρόμο για την άρση του κακού κλίματος για την Ελλάδα. Επιτρέπει στη χώρα μας να εμφανιστεί ως ένας καλός και αξιόπιστος επενδυτικός προορισμός που δεν κινδυνεύει να μείνει εκτός ευρώ και που δε θα διαλυθεί σαν καρυδότσουφλο με τον πρώτο αέρα.

Πάμε τώρα στα της ίδιας της συμφωνίας και στις λεπτομέρειες. Κατ’ αρχάς επιβεβαιώνεται αυτό που γράφαμε το Σάββατο στο antinews για συμφωνία για τη δόση των 44 δις κι επιπλέον για κούρεμα του χρέους κατά 40-45 δις ευρώ.

Η Κ. Λαγκάρντ και το ΔΝΤ έκανε την υποχώρηση για μείωση του χρέους στο 124% αντί για 120% το 2020 κι από την άλλη η Γερμανία συμφώνησε για το έμμεσο αυτό κούρεμα (το οποίο θα πουλήσει αλλιώς στο εσωτερικό της) κατά 40 δις ευρώ.

Η Ελλάδα θα πάρει τα λεφτά σε 3 δόσεις: η πρώτη δόση ύψους 34,4 δισ. ευρώ θα εγκριθεί και θα εκταμιευτεί στις 13 Δεκεμβρίου. Από αυτά τα χρήματα, τα 10,6 δισ. ευρώ προβλέπονται για τις δημοσιονομικές ανάγκες και τα 23,8 δισ. ευρώ, υπό τη μορφή ομολόγων, για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Βεβαίως για να συμβεί αυτό θα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί η επαναγορά των ομολόγων σε χαμηλότερη τιμή, κάτι που θα αξιολογηθεί εκείνη τη στιγμή. Η επαναγορά θα γίνει σε τιμές που ίσχυαν στις 23 Νοεμβρίου, θεωρητικά θα γίνει με εθελοντική συμμετοχή αλλά η συμφωνία δεν έχει πολλές λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, θα συμμετάσχουν και οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία; Αν συμβεί αυτό οι μεν πρώτες θα χρειαστούν κι άλλα χρήματα για την επανακεφαλαιοποίηση (οπότε φαύλος κύκλος) και τα δεύτερα θα καταρρεύσουν οριστικά. Δεν αναφέρεται ούτε το ποσό της επαναγοράς αλλά ούτε και τι θα γίνει αν μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου δεν προχωρήσει καλά η επαναγορά. Ο κ. Στουρνάρας πάντως ξεκαθάρισε πως η Ελλάδα θα επαναγοράσει χρέος με δάνειο από την ευρωζώνη (EFSF).

Και σίγουρα επαναγορά δε σημαίνει κούρεμα του επίσημου φορέα, το γνωστό OSI που επιθυμούσε η Λαγκάρντ. Βεβαίως στη φάση αυτή αφήνεται ανοικτό το ενδεχόμενο σε περίπτωση που το πρόγραμμα δεν πετύχει να υπάρξει μια μεγαλύτερη παρέμβαση για το ελληνικό χρέος, παράθυρο δηλαδή για μεγαλύτερο και αμεσότερο κούρεμα. Πάντα υπό την αίρεση της επιτυχίας υλοποίησης του ελληνικού προγράμματος.

Τα υπόλοιπα 9,3 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν στις αρχές του 2013 σε τρεις μικρότερες δόσεις, έως τον Μάρτιο του 2013, υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής του Μνημονίου, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής της φορολογικής μεταρρύθμισης τον Ιανουάριο.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η συμφωνία στηρίζεται σε βάσεις που εξαρτώνται αποκλειστικά από την Ελλάδα αν θα είναι γερές. Αν η Ελλάδα τηρήσει τις δεσμεύσεις της, δεν παρεκκλίνει από το Μνημόνιο και προχωρήσει η φορολογική μεταρρύθμιση τότε οι δόσεις θα έρχονται κανονικά και το πρόγραμμα μείωσης του χρέους θα είναι σε καλό δρόμο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα θα μεταφέρει όλα τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις, τα πρωτογενή πλεονάσματα και «το 30% πάνω από το στόχο που έχει τεθεί για το πρωτογενές πλεόνασμα» στο δεσμευμένο λογαριασμό.

Το Eurogroup συμφώνησε ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα στο 4,5% του ΑΕΠ μετατίθεται από το 2014 στο 2016, λόγω της διετούς επιμήκυνσης του ελληνικού προγράμματος.

Αποφασίστηκε ότι ένα τμήμα των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν οι κεντρικές Τράπεζες και η ΕΚΤ θα επιστραφούν έμμεσα στην Ελλάδα.

Επίσης, αποφασίστηκε:

Μείωση κατά 100 μονάδες βάσης των επιτοκίων που προβλέπονται στο πρώτο πρόγραμμα. Δεν απαιτείται η συμμετοχή στη μείωση των επιτοκίων από τα κράτη μέλη που βρίσκονται σε πρόγραμμα προσαρμογής. Η Ελλάδα θα δανείζεται πλέον με ένα επιτόκιο 0,5% που είναι το χαμηλότερο στην Ευρώπη και αυτό πρόκειται για μεγάλη επιτυχία της χώρας.

Μείωση κατά 10 μονάδες βάσης του κόστους των εγγυήσεων που έχει λάβει η Ελλάδα στα δάνεια από το ΕΤΧΣ (EFSF).

Επιμήκυνση της ωρίμανσης των διμερών δανείων και των δανείων από το ΕΤΧΣ κατά 15 χρόνια και μετακύληση κατά 10 χρόνια στα τοκοχρεολύσια που καταβάλει η Ελλάδα για τα δάνεια του ΕΤΧΣ. Όπως επισημαίνεται τα μέτρα αυτά δεν πρόκειται να επηρεάσουν τη δανειοληπτική ικανότητα του ΕΤΧΣ το οποίο υποστηρίζεται πλήρως από τις εγγυήσεις των κρατών μελών. Μόνο από την 10ετή αναστολή της καταβολής τόκων από τα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα αναμένεται να εξοικονομηθούν 44 δισεκατομμύρια ευρώ ενώ από την ακύρωση των προμηθειών δέσμευσης (των επιβαρύνσεων που αναλαμβάνει η πλευρά στη διάθεση της οποίας τίθεται ένα ορισμένο ποσό) η εξοικονόμηση φτάνει τα 600 εκατομμύρια ευρώ.

Τη δέσμευση από τα κράτη μέλη να μεταφέρουν στο δεσμευμένο λογαριασμό της Ελλάδας ένα ποσό που ισοδυναμεί με τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών από το 2013 και μετά. Τα κράτη μέλη που βρίσκονται σε πρόγραμμα δε θα συμμετάσχουν σε αυτή τη ρύθμιση για όσο λαμβάνουν διεθνή στήριξη.

Σημαντικό είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να εξαιρεθεί της συνεισφοράς στα συγχρηματοδοτούμενα έργα από τα διαρθρωτικά ταμεία και/ή την περαιτέρω μείωση των επιτοκίων, ώστε να διασφαλιστεί μεγαλύτερη και αξιόπιστη μείωση του ελληνικού χρέους. Στόχος του προγράμματος είναι η μείωση του ελληνικού χρέους στο 175% το 2016, στο 124% το 2020 και αισθητά κάτω από το 110% το 2022.

Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν για τη συμφωνία, τα άμεσα και έμμεσα μέτρα, ποιος υποχώρησε περισσότερο και ποιος ηττήθηκε, η Γερμανία ή το ΔΝΤ. Και φυσικά τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερο για τη χώρα. Αλλωστε εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, μόνο που δεν είναι στο χέρι της Ελλάδας να απαιτεί κάτι τέτοιο, αλλά των δανειστών μας.

Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι να σκεφτούμε τι θα γινόταν αν δεν υπήρχε συμφωνία σήμερα. Επίσης, να σκεφτούμε ότι είναι στο χέρι της Ελλάδας να αποδείξει ότι μπορεί να τα καταφέρει, ότι έχει αλλάξει ρότα, ότι παλεύει για ακόμη καλύτερες συμφωνίες στο μέλλον καθώς θα υπάρξουν και τέτοιες.

Και φυσικά θα είναι αστείο να παρασυρθεί η κυβέρνησης στις κραυγές της αξιωματικής αντιπολίτευσης που θα λέει ότι μόνο η οριστική διαγραφή του χρέους θα ήταν καλή συμφωνία. Ποιος δε θα το ήθελε αυτό, μόνο που το κουμάντο το κάνουν οι δανειστές.

http://www.antinews.gr/