Η 9η Μαρτίου του Γιώργου Παπανδρέου

Tου κ. Στεφάνου Κασιμάτη

Ως προχθές το βράδυ, γνωρίζαμε τις τραγικές συνέπειες της απρονοησίας των γονέων, όταν αφήνουν ένα παιδάκι του μόνο του στο σπίτι, με ξεκλείδωτο το συρτάρι όπου ο μπαμπάς φυλάει το πιστόλι του. Από χθες το μεσημέρι, γνωρίζουμε πλέον τις ολέθριες συνέπειες αυτού του τύπου της απρονοησίας, όταν το παιδάκι έχει στη διάθεσή του, εκτός από το πιστόλι, ένα υποπολυβόλο, δύο επιθετικές χειροβομβίδες, ένα πυροβόλο άνευ οπισθοδρομήσεως των 90 χιλιοστών και δυο-τρία RPG: όχι μόνον καταστρέφεται το διαμέρισμα, αλλά και η πολυκατοικία γίνεται κεραμιδαριό. (Και, μεταξύ μας, δεν είμαι και τόσο σίγουρος για
ολόκληρη τη γειτονιά...)
Πώς του ήλθε η φαεινή ιδέα του δημοψηφίσματος; Ρητορικό το ερώτημα• διότι ποιος τολμά να επιχειρήσει την καταβύθιση στον νου του Γιώργου, όταν είναι γνωστό ότι ουδείς επέστρεψε από την άβυσσο για να μας πει πώς είναι; Το γεγονός είναι, όμως, ότι το δημοψήφισμα ήταν το άλμα στο κενό - ενδεχομένως αναπόφευκτο, αφού προηγουμένως στριμώχτηκε σε δεινή θέση εξαιτίας του άκρατου λαϊκισμού των αντιπάλων του. Υποθέτω ότι η πρόθεσή του ήταν, μέσω του ερωτήματος «δραχμή ή ευρώ», να υποβάλει τον εκβιασμό «δραχμή ή εγώ». Το σκεπτόταν, φαντάζομαι, ως τη δική του εκδοχή της 9ης Μαρτίου του 1985, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε τον περιβόητο αιφνιδιασμό προτείνοντας Σαρτζετάκη αντί του Καραμανλή. Αλλά ως γνωστόν οι ομοιότητες με τον καταστροφικό, πλην ικανότατο, πατέρα του σταματούν στο κοινό επίθετο. Επρόκειτο για μια πρωτοβουλία από την οποία, σε κάθε περίπτωση, η χώρα θα έβγαινε χαμένη. Διότι, ακόμη και αν το κέρδιζε πανηγυρικώς, με 80% που λέει ο λόγος, τι θα είχαμε κερδίσει; Θα είχαμε αναστατώσει το σύμπαν, για να βρεθούμε ξανά στο σημείο όπου βρισκόμαστε και σήμερα.
Η πρωτοβουλία ελήφθη με τη συνήθη απερισκεψία του ιδίου και του στενού πυρήνα των ανθρώπων του περιβάλλοντός του, χωρίς υπολογισμό των συνεπειών και της έκτασής τους. Ετσι, χθες το μεσημέρι, ο Γιώργος είχε καταφέρει να κλονίσει ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα: η ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου είχε πέσει, όπως είχαν πέσει και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, ενώ οι φωνές που προέβλεπαν απεριφράστως την ανεξέλεγκτη ελληνική χρεοκοπία εκφράζονταν πλέον ελεύθερα. Μπράβο, Γιώργο! Μόνος του το κατάφερε;
Ως προς το παραπάνω ερώτημα, να παραδεχθώ ότι, χθες, πριν από το μεσημέρι και προτού οι εξελίξεις καταστούν ανεξέλεγκτες, έπαιζα κάπως με την τρελή ιδέα (ας όψεται αυτή η άθλια η ελπίδα, που πεθαίνει τελευταία...) ότι ίσως η ιδέα να ήταν ένα σατανικό, αν και παρακινδυνευμένο, στρατήγημα του Βενιζέλου, για να απαλλαγεί από τον Γιώργο και να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη. (Πολλοί οι λόγοι: πρώτον, ο Ευάγγελος δεν μετείχε στην κρίσιμη σύσκεψη της Κυριακής όπου αποφασίστηκε το απονενοημένον, αλλά υποστήριξε την ιδέα στην Κ.Ο., συνεπώς θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι είχε καλύψει τα νώτα του. Δεύτερον, η φλεγμονή στη σκωληκοειδή απόφυσή του επέτρεψε να είναι απροσπέλαστος από όλους τις κρίσιμες ώρες ώς χθες το απόγευμα. Τρίτον, η ανεξάρτητη πλέον Μιλένα είναι πασίγνωστη επιρροή Βενιζέλου...) Ολα τα παραπάνω μεταξύ σοβαρού και αστείου τα σκεπτόμουν, το υπογραμμίζω. Τώρα πλέον όμως τι σημασία έχουν; Η έφεση του Γιώργου για το χειρότερο υπερβαίνει τις όποιες προθέσεις του οποιουδήποτε.
Στο σημείο αυτό, προς επίρρωση του ως άνω ισχυρισμού μου, να κάνω μια παρέκβαση. Απόδειξη αυτού είναι η ροπή του στις «εξωσχολικές δραστηριότητες», την οποία επιδεικνύει ακόμη και τώρα. Μα, πού ακούστηκε αμέσως μετά τη δραματική σύνοδο της περασμένης Πέμπτης να τρέχει στην Κρήτη για τη Σοσιαλιστική Διεθνή, προκειμένου να εγκύψει στα προβλήματα του αραβικού κόσμου; Ο δικός μας «αραβικός κόσμος», εδώ στην Ελλάδα, δεν του κάνει; Πάντως, για τους G-20, δεν έχω να πω τίποτε. Εκεί προσεκλήθη! Η μόνη μου απορία σχετικώς είναι αν στις Κάννες θα καταλύσει σε τέντα, όπως του αειμνήστου...
Ούτως ή άλλως, από τη στιγμή που έγινε το κακό δεν ξεγίνεται. Μόνον μία φορά ο λαγός του ανεκδότου μπορεί να δικαιολογηθεί ότι είπε τη σαχλαμάρα για να περάσει η ώρα - δεύτερη δεν μπορεί. Οι επιπτώσεις της προηγούμενης «σαχλαμάρας» του Γιώργου, τότε όπου παραιτήθηκε για μερικές ώρες, έμειναν μέσα στα όρια του δικού μας ελληνικού μικρόκοσμου. Τώρα, με την καινούργια του, έφερε την οικουμένη ανάποδα. Πώς να κάνει πίσω, λοιπόν, χωρίς να ανοίξει μια τρύπα στη γη να κρυφτεί;
Με τη συμφωνία της περασμένης Πέμπτης, οι Γερμανοί μάς έδειξαν ευσχήμως την έξοδο από το ευρώ - διότι, αντικειμενικώς, η συμφωνία ήταν μια ευκαιρία, την οποία επίσης αντικειμενικώς, εμείς δεν μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε. Πού να φανταζόταν κανείς ότι ο Γιώργος θα άρχιζε να τρέχει προς την έξοδο; «Mind the GAP» (προσοχή στο κενό), λέγαμε κάποτε αστειευόμενοι. Ε, λοιπόν, τώρα είμαστε στο GAP και πηγαίνουμε με τη δύναμη της βαρύτητας. Οπότε, τι γίνεται τώρα; Οπότε, ας το αντιμετωπίσουμε ρεαλιστικά και ψύχραιμα• όπερ σημαίνει, άιντε, ωρέ παλικάρια, τις φουστανέλες σας, τα τσουράπια σας, τουλουμοτύρι και ψωμί στο ταγάρι κι ομπρός για το μέλλον!
Οσο για μένα, αισθάνομαι την ανάγκη να σας εξομολογηθώ ότι δεν συμπαθώ τα λουλούδια -τα θεωρώ, γενικώς, άχρηστα πράγματα. Παρ’ όλα αυτά, έχω κρατήσει μια γλάστρα, την οποία μου δώρησε προ καιρού μια φίλη. Την έβαλα στο μπαλκόνι, τη φρόντισα λιγάκι και τώρα κάνει κάτι ωραία, μεγάλα λουλούδια. Με τον καιρό, αναπτύχθηκε μέσα μου συμπάθεια για τη γλάστρα. Την κοιτάζω από το παράθυρο κάθε πρωί και τη χαίρομαι. Τώρα, προετοιμαζόμενος για το μέλλον, αρχίζω να σκέπτομαι μήπως αυτά τα ωραία λουλούδια τρώγονται...